УИХ-ын гишүүн Д.Сумъяабазар
2014.03.07

Эрдэм шинжилгээний байгууллагуудын үйл ажиллагаанд шилжилтийн үеийн бэрхшээл тулгарсаар байна

Улсын Их Хурлын Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны 2014 оны 02 тоот тогтоолоор байгуулагдсан Ажлын хэсгийн гишүүд Олон улс судлалын хүрээлэн, Философи-социологи эрхийн хүрээлэн, Геоэкологийн хүрээлэнгүүдэд  ажиллалаа.

Ажлын хэсгийн бүрэлдэхүүнд УИХ-ын гишүүн Д.Сарангэрэл, Д.Сумъяабазар, Шинжлэх ухааны академи болон БШУЯ-ны холбогдох мэргэжилтнүүд, байнгын хорооны ажлын албаны ажилтнууд багтсан байв.

ОХУ, БНХАУ-ын улс төр, эдийн засаг, нийгмийн хүрээнд гарч буй өөрчлөлт ба түүний Монголд үзүүлэх нөлөө, Өрнө, дорны хөгжингүй  орнуудтай тогтоосон харилцаа, Даяаршил, бүс нутгийн интеграци, Монголын гадаад харилцааны түүх, баримтын судалгаа зэргийг Олон улс судлалын хүрээлэн судалгааны ажлынхаа тэргүүлэх чиглэл болгон ажиллаж байгаа бол Философи-социологи эрхийн хүрээлэн нь философийн салбар, социологийн салбар, хууль зүйн судалгааны төв, улс төр судлалын салбар гэсэн үндсэн чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг байна.

Философи-социологи эрхийн хүрээлэн 2014-2016 онд “Монгол Улсын төрийн байгууламж: засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгжийн эрх зүйн байдал, зохистой харьцаа", "Нийгмийн амьдралын олон нийтийн хүрээ", "Хөдөөгийн хүн амын амьдралын хэв маяг: өөрчлөлт, төлөв хандлага", "Монгол дахь шашин, тэдгээрийн философи үзлийн харьцуулсан судалгаа", "Монгол Улс дахь төлөөллийн ардчилал ба иргэдийн улс төрийн оролцоо",

Философи-социологи эрхийн хүрээлэн, Геоэкологийн хүрээлэн

"Монгол Улс дахь улс төр, эрх зүйн харилцан хамаарал, харьцуулсан судалгаа" зэрэг сэдэвт ажлуудыг хийхийн зэрэгцээ орон нутгийн хөгжлийн сангийн эх үүсвэр нэмэгдсэнтэй холбогдуулан ШУА-иас дэвшүүлсэн зорилтын хүрээнд аймаг сумдад хэрэгжүүлэх судалгаа, зөвлөх үйлчилгээний төсөлд хамтран ажиллах, орон нутаг дахь сургалт, судалгааны байгууллагыг түшиж, бүсийн судалгааны нэгж байгуулахад хамтран ажиллах боломжийг эрж хайн ажиллахаар төлөвлөжээ.

Геоэкологийн хүрээлэнгийн тухайд экологийн урт хугацааны судалгаа, бүс нутгийн экологи-ландшафтын судалгаа, газар ашиглалт, хөрс хамгааллын судалгаа, томоохон хотуудын экологийн судалгаа, усалгаатай тариалан, бэлчээрийн усан хангамжийн судалгаа, цөлжилтийн үнэлгээ, ойжуулалт, мод үржүүлгийн судалгаа болон гол мөрний сав нутгийн менежмент, ойн менежментийн чиглэлээр судалгаа, шинжилгээний ажлууд хийж байгаа аж.

Байнгын хорооны Ажлын хэсгийн гишүүдэд дээрх шинжлэх ухааны байгууллагууд өөр өөрийн үйл ажиллагааны талаар танилцуулга хийхдээ тулгарч байгаа бэрхшээлүүдийг тодотгон ярьж, хэрхэн шийдэх талаар санал бодлоо солилцож байлаа.

Эрдэм шинжилгээний ажлын зардал, төсвийг нэмэгдүүлэх шаардлага эдгээр байгууллагуудын тухайд нийтлэг асуудал болоод байгаагийн дээр Олон улс судлалын хүрээлэнгийн удирдлагууд өөрт тулгамдаж байгаа хүний нөөцийн асуудлыг шийдэхийн тулд mobility буюу өндөр чадавхи бүхий эрдэмтэн судлаачдыг заавал нэг байгууллагад хамаатуулан уяхгүйгээр тодорхой төслүүдэд гэрээгээр сэлгэн ажиллуулж, чадавхийг нь бүрэн дүүрэн ашиглах зарчмыг баримтлан ажиллахыг санал болгож байв. Улмаар цахим хүрээлэн болох төслийг санаачлан хэрэгжүүлэх нь эрдэм шинжилгээний байгууллагуудыг илүү үр өгөөжтэй ажиллуулах өргөн боломжийг нээж өгнө хэмээн үзэж, төсөл боловсруулснаа танилцуулсан юм.

Философи-социологи эрхийн хүрээлэнгийн удирдлагууд Ажлын хэсгийнхэнд хандан эрдэм шинжилгээний байгууллагын эрх зүйн орчныг үйл ажиллагаатай нь уялдуулан боловсронгуй болгох чиглэлээр ямар саналтай байгаагаа дуулгасны дотор парламентын дэргэд судалгааны төв байгуулан хамтран ажиллах нь зүйтэй байж болох талаар ярьж байв. Мөн судалгаа, шинжилгээний ажлын үр дүнг тэр даруйдаа харах боломжгүй, хэдэн жилээр яригдах хугацаанд тодорч харагддаг учир тухайн нэг ажлын үнэлэмжийг зөв тогтоох тал дээр анхаарах шаардлагатай байна гэлээ.  

Геоэкологийн хүрээлэнгийн удирдлагууд эрдэм шинжилгээний байгууллагуудын тухайд нийтээрээ суурь хөрөнгө муутай, шилжилтийн үеийн байдлаас салж чадахгүй байсаар байгааг онцолж байсан юм.