“Монгол Эмимпекс Концерн” ХХК-ийн дэд захирал Н.Мөнгөнзагастай ярилцлаа.

-Танай компани импортын эм хангамжийн хэдэн хувийг эзэлж байна?

Монгол улсын хэмжээнд 2200 нэр төрлийн эм бүртгүүлсэн байдгийн 80 хувь нь клиникт /жортой олгох/ хэрэглэдэг эмүүд. 20 хувь нь нийтийн зах зээл дээр хэрэглэдэг эмүүд. Дээрх наян хувийн 30-35 хувийг бид хангадаг. Түүнчлэн мансууруулах болон сэтгэц нөлөөт, хорт наркотик эмүүд, инсулин болон дааврын эмүүд, мэс заслын яаралтай хагалгааны мэдээгүйжүүлэх нойрсуулах эм бэлдмэлийг дангаараа хангадаг. Үүнийг 21 аймгийн бүх клиник нэгдсэн эмнэлгүүдийг тасралтгүй хангаж байна.

-Эм хангамжийн салбарын өнөөгийн байдлыг та хэрхэн дүгнэдэг вэ. Улсын хэмжээнд эм хангамжийн хичнээн байгууллага байна вэ.

Өнөөдөр монгол улсад 154 эм хангамжийн байгууллага, 32 эмийн үйлдвэр, 1200 эмийн сан үйл явуулдаг. 1990 онд монгол улс нийгмийн байгууламж бүхлээрээ өөрчлөгдсөний дараа ихэнхи эмийн сан хувьд шилжсэн. Харин “Монголэмимпекс” концерн 2007 он хүртэл улсын бүх эм хангамжийг хийж байгаад  бүрэн хувьд шилжсэн. Ийнхүү монголын эм хангамжийн

Монгол Эмимпекс Концерн ХХК болон Дун-А СТ ХХК-иуд эмийн үйлдвэрийн төслийн чиглэлээр хамтын ажиллагааны гэрээнд гарын үсэг зурав

байгууллага зуун хувь хувийн хэвшилд орсон юм.

Манай байгууллага 1923 онд үүсэн байгуулагдсан түүхтэй. Өдгөө 91 дэх жилтэйгээ золгож байна. Одоогийн байдлаар дэлхийн гуч гаруй орны 70 пүүстэй хамтарч ажиллаж, чанарын баталгаа, аюулгүй байдал, өндөр идэвхитэй эм эмнэлгийн хэрэгслийг импортлон оруулж ирдэг. Монгол орны хот болон 21 аймагт өөрийн салбараар дамжуулан үйл ажиллагаа явуулдаг. Нийт 500 гаруй ажилтантай.

Концерн нь бол нийгмийн хариуцлагыг дэмжигч байгууллагаар сүүлийн хоёр жилд шалгарч байгаа. Мөн бид бүхэн сүүлийн найман жил топ 150 компанид ордог.

-Танай компанид ямар нэгэн доголдол гарвал аймгуудын эмнэлэгт хүндхэн нөхцөл байдал үүсэх нь ээ. Гадаад худалдааны эрсдлээс яаж хамгаалдаг вэ?

Мэдээж амаргүй. Хорт мансууруулах эмийг оруулж ирэхэд их төвөгтэй. Захиалга хийгээд зургаан сарын дараа зөвшөөрөл нь гардаг. Захиалга хийхдээ л мөнгөө өгдөг. Тээвэрлэх хугацаа нь гурван сар болдог.

Ингээд есөн сарын дотор хорт мансууруулах эмийг татаж авдаг.

Тиймээс жил юм уу, хоёр жилийн нөөцийг татах шаардлагатай гэсэн үг. Энэ бол манай нийгмийн хариуцлага. Зөвхөн бизнесээ бодвол хэцүү шүү дээ.

-Эмийн чанар аюулгүй байдалд хэрхэн анхаарч ажилладаг вэ?

Манай компани дандаа европоос эм татаж байгаа учраас “С” гэрчилгээтэй эмүүдийг оруулж ирдэг. Улсын эм био бэлдмэлийн лабораторид шинжлүүлээд Эрүүл мэндийн яамнаас тохирлын гэрчилгээ авч бараагаа худалдаанд гаргадаг. Өнөөдрийг хүртэл бид чанарын доголдол гаргаагүй.

-"Монголэмимпекс" компани 21 аймагт салбартай гэхээр хадгалалт хамгаалалт, тээврийн ложистикоо хэрхэн зохицууладаг вэ. Аймгуудын эмнэлэгт найдвартай эм хүргэх өндөр хариуцлагатай шүү дээ?

Манайх 21 аймагт стандартын агуулахтай. Чанарын баталгаат эмийг өөрийн тээврээр хүргэж өгдөг. Нийгмийн хариуцлагын үүднээс бид ЭМЯ-тай стратеги түншлэлийн гэрээтэй ажилладаг. Энэ хүрээнд НҮБ-ын Хүн амын сан, Хүүхдийн сан, Глобал сан, Азийн хөгжлийн банкны бүх төсөл

НҮБ-ын Хүн амын сангаас эх, нярайн оношилгоо, эмчилгээний тоног төхөөрөмжийг хүлээлгэн өглөө. 2013 он

хөтөлбөрийн эм, бэлдмэл, тоног төхөөрөмжийг өөрийн тээврээр хорин нэгэн аймгийнхаа агуулахад хүргэж хадгалаад стандартын дагуу эцсийн цэг рүү хүргэж өгдөг. Хүн амын сангийн жирэмслэлтээс хамгаалах эм бэлдмэлийн хүргэлтийг бид 21 жилийн турш хийж байна.

-Өнөөдрийг хүртэл төр өөрөө худалдан авагчийн хэмжээнд л явж байна. Гэтэл эмийн салбар бол хүн ардын эрүүл мэндтэй холбоотой чухал хэсэг. Төр бодлогоо тодорхойлж байгаа энэ цаг үед та юу хэлэх вэ?

Монгол улсад хэрэглэгдэж байгаа гурван эмийн хоёрыг нь төр тендэрээр худалдаж авдаг. Ийнхүү идэвхийлээд худалдан авалтад оролцож байгаа учир эмийн бодлогыг төр тодорхойлох ёстой. Гэхдээ шинэчлэлийн засгийн газар гарч ирээд нэлээдгүй ажлыг хийж байна. Тухайлбал “Эмийн аюулгүй байдлын үндэсний тогтолцоо”-г бүрдүүлэхээр яаман дээр ажлын хэсэг гарсан. Тогтолцоо бүрдсэнээр монгол улсад орж ирдэг бүх эмийн тооллого, орлого зарлагыг хооронд нь нэгтгэдэг тогтолцоо.

-Чухам ямар ач холбогдолтой юм бэ?

Гаднаас орж ирсэн эм, борлуулагдсан хоёр тоо тэнцэж байх ёстой. Хэрвээ зарлага нь их гарвал хуурамч эм орж ирсэн гэсэн үг. Хуурамч эм, зах зээлийг илрүүлэх зорилготой.

Түүнчлэн импортын эмэн дунд жишээ нь дексомитизон хэдэн хувийг эзэлж байгааг тодорхойлж, импортыг орлох эмийн үйлдврэлэлийг дэмжих, тэр зах зээлийг давуу эрхтэйгээр үйлдвэрлэгчдэд олгоно гэсэн үг. Үйлдвэржилтийг дэмжих хүрээнд дээрх ажил хийгдэнэ гэж найдаж байгаа. Эмийн үйлдвэрлэлийг дэмжээд ирвэл түүхий эдийн хэрэглээ нэмэгдэж, түүнийг дагасан химийн үйлдврэлэл хөгжинө. Ингэснээр бүх эмээ дотроо үйлдвэрлэж, илүүгээ гадагшаа гаргах боломж бүрдэнэ.

-Танайх ханган нийлүүлэлтээс гадна үйлдвэрлэгч болохоор зорьж байгаа гэсэн. Энэ талаараа дэлгэрэнгүй яриач?

Бид бүхэн хоёр жилийн өмнөөс Солонгосын номер нэг эмийн үйлдвэртэй хамтарч Монголд шахмал болон капсулын үйлдвэр байгуулах бэлтгэл ажлаа эхлүүлсэн. Ерөнхийдөө зураг төслөө батлуулсан. Газар шорооны ажил удахгүй эхэлнэ. Үйлдвэр байгуулсанаар GMP-ийн шаардлага хангасан үйлдвэр байгуулагдана. Америк, Солонгосын технологийг нэгтгэсэн үйлдвэрлэл явагдана. Бид импортыг орлох үйлдвэрлэлийг явуулах зорилготой. Даралтын эм болох инафын зах зээл монголд жилдээ 1,3 сая ам.доллар. Дандаа гаднаас худалдаж авдаг.

 Ярилцсанд баярлалаа.