1980-аад оны сүүлчээр олон монголчууд ганзагын наймаа эрхэлж бизнесийн гараагаа эхэлж байсан билээ. Тэдний нэг бол хөдөө сумын төвийн бяцхан хүүгээс компанийн захирал, группын үүсгэн байгуулагч, УИХ-ын гишүүн, дэд дарга болтлоо өссөн Гаваагийн Батхүү юм. Түүний бизнесийн амжилт, улс төрийн замнал ямар саад бэрхшээл туулж ирснийг MN25-р суваг телевизийн “Амжилт” нэвтрүүлгийн энэ удаагийн дугаараар өгүүлэх болно.

-Г.Батхүү гэдэг хүн анх яаж бизнест хөл тавьж байсан бэ?

-Би ЗХУ-д сургууль төгсөж ирээд Засварын заводад засварчнаар ажлын гараагаа эхэлж байлаа. Дараа нь Тээврийн яаманд ажиллаж байхад зах зээлийн өөрчлөлт шинэчлэлтийн үед татан буугдсан. Тэр цагаас л хэсэг хүмүүстэй хамтраад ганзагын наймаа хийх болсноор бизнест хөл тавьсан.

1990-1996 он хүртэл бизнес эрхлэхдээ “Шунхлай” компанийг үүсгэн байгуулж гэр бүлийн компани болгосон. Анх Толгойтод Авто сургуулийн гараашийг засаад хоёр найзтайгаа хамтарч авто засварын газраа нээж агрегат болон кузов засварыг мэргэжлийн түвшинд хийж эхэлж байлаа. Харин 1996 оноос хойш төрийн ажил хийж Дэд бүтцийн хөгжлийн яаманд Зам тээврийн газрын даргаар, дараа нь сайдаар ажилласан. Энэ мэтээр би гурван Засгийн газрын нүүрийг үзсэн хүн.

-Ганзагын наймаа эрхэлж байхад эрсдэлтэй зүйл олон байсан байх. Энэ бүхнийг яаж даван туулж байв?

-Тэр үед дотоод зах зээлд бизнес эрхлэх боломж бага байсан учраас хоёр хөршийн хооронд наймаа хийсэн. Хоёр орны хооронд арилжаа хийхэд эрсдэлтэй үе олон байсан нь мэдээж. Гэхдээ тухайн үед арилжаа наймаа хийж олсон ашгаараа Монголдоо компани байгуулж, үйлдвэрлэл үйлчилгээ явуулж хөл дээрээ боссон, өнөөгийн өндөрлөгт хүрсэн бүх бизнес эрхлэгчдийн замнал адилхан.

Ер нь баялгийг хүн өөрөө бүтээх ёстой. Хөлс хүчээ урсгаж байж олсон мөнгө гэдэг үнэ цэнэтэй.

Нийгэм эдийн засаг хүнд байсан тухайн үед гадаад зах зээлээс Монгол руу мөнгө оруулах, ашиг олох зорилготой л ажилладаг байсан юм. Монголд талх, масло оочероор авдаг, дэлгүүрт гоймон, давс хоёроос өөр юмгүй байсан гээд ярихаар одоогийн залуучууд итгэдэггүй.

Хувь хүн, тэр байтугай улс орон өнгөрсөн түүхээ байнга эргэн харж, алдаанаасаа суралцаж байх хэрэгтэй гэж боддог. 1990 он бол бидний амьдралдаа туулсан том даваа юм.

-Анх хэдэн төгрөгийн цалин авч, анх ямар машин худалдан авч байсныг сонирхмоор байна?

-Ажилд орсны дараа 120 төгрөг аваад их баярлаж байлаа. Засварын заводад ажиллаж байхад сард 250 төгрөгийн цалин авдаг байв. Анх наймаа хийх гээд хүнээс 1000 доллар зээлж байхад маш их мөнгөтэй юм шиг санагдаж, яаж төлөх вэ гэсэн бага зэргийн айдас төрж байлаа.

Сургууль төгсөж эхнэртэй болсныхоо дараа гэртээ очиход өвөө маань 6500 төгрөгөөр хуучин “Москвич” машин авч өгч байсан юм. Тэр машинаа би өөрөө засаад гурван жил гаруй унасан. Ажлын бус цагаар Дархан-Улаанбаатарын хооронд таксинд явдаг байсан. Тухайн үед өмч хөрөнгөтэй боллоо гэхээсээ илүү маш их урам зориг авч билээ.

-Шатахуунгүй хөдөө сууж үзсэн үү?

-Байсан. 1994 оны үед хөдөө орон нутгийн замд тун цөөхөн машин таардаг байлаа. Тэр үед Цагаан сараар хоёр хүүхдээ аваад Өвөрхангай орчихоод иртэл Атрын САА-н ойролцоо машин суучихсан. Хүүхдүүдээ дааруулахгүй гээд машинаа шөнөжин асаагаад өглөө нь шатахуунгүй болсон. Тэгсэн нэг ЗИЛ-130 машин ирэхээр нь бензин байна уу гэсэн байхгүй гээд өгдөггүй. Ингэж би шатахууны үнэ цэнэ, манайх шиг өргөн уудам газар нутагтай оронд зам дагуу бензиний хангамж ямар чухлыг ойлгож байсан.

-Та азтай хүн үү эсвэл зоригтой хүн үү?

-Аль аль нь гэж боддог. Би хүссэн мэргэжлээрээ сурч мэдлэг эзэмшиж, тэр чиглэлээрээ ажиллаж, мөн төрийн үйл хэрэгт зүтгэж улс орныхоо хөгжил хувь нэмрээ оруулж байгаа азтай хүн.

-“АПУ”-гийн эзэн гэж таныг хүмүүс хэлдэг. Эзэн нь юм уу, хувьцаа эзэмшигч юм уу?

-Би тэр үйлдвэрийн 10 гаруй хувийн хувьцааг л эзэмшдэг. Түүх сөхөхөд, “АПУ” компанийг 2001 онд хувьчлахад нээлттэй дуудлага худалдаагаар авсан компаниудын дунд “Шунхлай” багтсан. Ингээд 2002 онд “АПУ”-гийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаач гэдэг саналыг хөрөнгийн эзэд надад тавьсан. Захирлаар ажиллах хугацаандаа шинэчлэл хийж, Европ технологийг нэвтрүүлсэн. Бүтээгдэхүүнээ чанартай, зөвхөн дотоодын бус гадаад зах зээлд өрсөлдөх чадвартай үйлдвэрлэх ёстой гэдэг зорилтыг тавьсан, зорьсондоо хүрсэн. Дараа нь 2004 онд сонгуульд ялж УИХ-д сонгогдоод явсан.

-Та бизнест амжилт бүтээсэн. Улстөрд мөн л амжилт бүтээж яваа. Яагаад улстөрд оров. Ер нь амжилт гаргахад юу нөлөөлсөн бол?

-Бизнес бол нэг хүний, нэг гэр бүлийн, нэг хэсэг хүмүүсийн амьдралын төлөө байдаг. Мэдээж татвар төлж, улс орныхоо өмнө хариуцлага хүлээдэг гэдгээрээ хөгжилд хувь нэмэртэй. Гэхдээ би Монголын төрд 20 гаруй жил ажилласан, түүхийн гэрч, юунд алдаж юунд оносныг мэддэг хүний хувьд өөрийгөө Монголын төрд зүтгэж, ард түмэнд хэрэгтэй асуудлыг шийдэхэд оролцох үүрэгтэй гэж боддог.

Хүнд гэр бүлийн хүмүүжил гэдэг чухал нөлөөтэй.Би ажилсаг хөдөлмөрч гэр бүлд төрж өссөн. Өглөө эрт босч гал түлж, үхэр малаа бэлчээнэ, голоос мөс үүрнэ, мод хөрөөдөж хагална, гэрийн бүх ажлаа хийдэг байсан. Намайг амьдралын маш том сургуульд сургаж, юм хийж бүтээх чадвартай, хүсэл эрмэлзэлтэй болгожээ, эргээд бодож байхад. Өнөөдөр намайг ажиллаж, амьдрахад, төрийн бодлогыг тодорхойлоход, хууль тогтоож шийдвэр гаргахад туулж өнгөрүүлсэн, үзэж харсан, мэдэрсэн, сурсан бүхэн маань тусладаг. Хүн ер нь өөрийнхөө давуу тал боломжийг мэдэрдэг, үнэлдэг, шаргуу, зорилгоо зөв тодорхойлсон, түүндээ хүрэх арга замыг олж харсан байж амжилтад хүрдэг. Амжилтыг хүлээх биш өөрөө бүтээх хэрэгтэй.

Г.Батхүү: Амжилтыг хүлээх биш өөрөө бүтээх хэрэгтэй