УИХ-ын чуулганы үдээс өмнөх хуралдааныг завсарлуулахын өмнө Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай, Аудитын тухай болон холбогдох бусад хуулийн төслүүдийг хэлэлцэн гишүүдийн 74.5 хувийн саналаар “Хэлэлцэх нь зүйтэй” хэмээн үзэж, анхны хэлэлцүүлэгт бэлтгүүлэхээр холбогдох байнгын хороонд шилжүүллээ.

Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хуулийн төслийг шинэчлэн найруулахдаа аж ахуйн нэгж байгууллага бие даасан байх зарчмын дагуу аж ахуйн нэгж байгууллагын нягтлан бодох бүртгэл нь эзэмшигчийн болон ажилтнуудын хөрөнгө, өр төлбөрийн бүртгэлээс тусгаарлагдсан байна.

Хуулийн төслийг хэлэлцэх үеэр зарим гишүүдийн асуусан асуулт, хариултыг хүргэж байна.

С.Ганбаатар асуув: Өнөөгийн зах зээлд дээр санхүүгийн тайлангийн залилан, хуурамч баримт бичгийн асуудлууд эдийн засгийн томоохон асуудлууд болчхоод байна. Өнөөдрийн 100 гаруй мянган аж ахуй нэгжийн 60 хувь нь тайлан гаргадаггүй юм байна. Үүн дээр удирдлагын хариуцлагыг тодруулах, мөн нягтлан бодох бүртгэлийг орон тооны ажилтанаас гадна, зөвлөх үйлчилгээгээр гүйцэтгүүлэх боломжийг судалж үзэв үү?

Б.Гарамгайбаатар асуув: Өнөөдөр 100 мянган аж ахуй нэгж үйл ажиллагаа явуулж байгаа. Олон улсын нягтлан бодох бүртгэлийн системд манай улсад бараг 1991 оноос нэвтэрлээ гэж би ойлгож байсан. Тухайн үед Ч.Улаан Сангийн сайд байхдаа энэ тухай зарлаж байсан. Гэхдээ өнөөдрийг хүртэл энэ олон улсын систем бүрэн нэвтэрч дуусаагүй байгаа юм байна. Миний ойлгож байгаагаар Олон улсын нягтлан бодох бүртгэл акурит систем дээр суурин дээр тулгуурлаж явдаг. Өнөөдөр аж ахуй нэгжүүд томрохгүй байгаагын шалтгаан бол акурит сууриар хийхээр маш өндөр татвар төлөх байдал руу ордогтой холбоотой. Тэгэхээр энэ 100 мянган аж ахуй нэгжүүд ямар сууриар явдаг вэ? Энэ бол эдийн засгийн хүнд үед маш чухал хууль.

Ч.Улаан хариулав: Олон улсын стандарт руу шилжих ажил хийгдэж байгаа, бүрэн дуусаагүй байна. Томоохон аж ахуй нэгжийн түвшинд бол харьцангуй өндөр түвшинд хийгддэг болсон. Гэхдээ засаж сайжруулах асуудал олон байгаа. Энэ хуульд аж ахуй нэгжүүпийг гурав ангилаж авч үзэж байгаа. Аж ахуй нэгжүүдийн онцлогт зориулсан оновчтой тогтолцоог нэвтрүүлхээр зорьж байгаа.

Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хуулийг дэмжлээ