С.Бямбацогт: Монголчуудын бахархлыг үгүйсгэж, уусгах бодлого байж болохгүй
УИХын гишүүн, МАН-ын бүлгийн дарга С.Бямбацогт өчигдөр цаг үеийн асуудлаар мэдээлэл хийсэн бөгөөд энэ үеэр сэтгүүлчдийн сонирхсон асуултад хариулсан юм.
-МАН-ын бүлэг Шадар сайд Д.Тэрбишдагвад шаардлага хүргүүлллээ. Үндсэндээ Ардын хувьсгалын ой гэдгийг баяр наадмаас хассанаас болсон уу?
-Тийм. Нийтээр тэмдэглэх баярын болон тэмдэглэлт өдрүүдийн тухай хууль, Үндэсний их баяр наадмын тухай хуульд “Ардын хувьсгалын ойн баяр бол үндэсний их баяр наадам мөн” гэж заасан байдаг. Өнгөрсөн жил Ардын хувьсгалын 92 жилийн ой гэсэн үгийг баяр наадмын хөтөлбөрөөс зориуд хассан.
Монгол Улсын тусгаар тогтнол, ард иргэдийн эрх чөлөөт амьдралтай 1921 оны Ардын хувьсгал салшгүй холбоотой.
Тиймээс МАН-ын бүлгийн 26 гишүүн энэ жилийн баяр наадмаар өнгөрсөн жилийн алдааг давтаж болохгүй гэсэн байр суурьтай байна.
Үндэсний их баяр наадам бол монголчуудын хувьд хамгийн том баяр. Энэхүү баяр наадмаараа монгол хүн болж төрснөөрөө, Монгол эх орноороо, газар шороо, тусгаар тогтнолоороо бахархдаг.
-Тэгэхээр энэхүү бахархлыг үгүй хийх гэж байна гэсэн үг үү?
-Энэ бахархлыг үгүйсгэж, уусгах бодлого байж болохгүй. Тиймээс л Ардын хувьсгалын ойг хасч болохгүй гэдэг шаардлагыг МАН-ын бүлгээс Шадар сайд, Үндэсний их баяр наадмыг зохион байгуулах комиссын дарга Д.Тэрбишдагвад хүргүүлсэн.
-Эдийн засгийн хөгжлийн сайд Н.Батбаярыг огцруулах асуудал чуулган дамжих нь тодорхой боллоо. Танай бүлгийн хувьд ямар байр суурьтай байгаа вэ?
-Чуулган хуулийн хугацаандаа завсарлана гэдэг шалтгаанаар сайдыг огцруулах асуудлыг хойшлуулчихлаа. Өөрөөр хэлбэл, өмнө нь сайд нарын “давхар дээл”-ийг тайлах хуулийн төслөөр авсан АН-ын бүлгийн завсарлагын хугацаа дуусаагүй гэдэг шалтгаанаар намрын чуулганыг шууд завсарлуулж байсан. Өнөөдөр яг тийм байдлаар Эдийн засгийн хөгжлийн сайдыг огцруулах эсэх асуудлыг хойшлуулж байна.
-МАН-ын бүлгийнхэн тэгвэл сайдыг огцруулах асуудлыг хойшлуулсныг хүлээн зөвшөөрч байгаа гэсэн үг үү?
-Хуульд зөрчилтэй хоёр заалт байна. УИХ-ын чуулганы хуралдааны Дэгийн тухай хуульд зааснаар сайдыг огцруулах асуудлыг байнгын хороо, нэгдсэн чуулганаар тус бүр долоо хоногийн дотор хэлэлцэх ёстой гэсэн байдаг. Нөгөө талаар хаврын чуулганыг долоодугаар сарын 1-нд завсарлуулах хуулийн заалттай.
Аль хуулиа мөрдөх нь тодорхой бус. Нэг талдаа хууль зөрчиж, нөгөө талдаа хуулиа биелүүлж байгаа мэт ийм л нөхцөл байдал үүсчихлээ. Бид сайдыг огцруулах асуудлыг хаврын чуулган завсарлахаас өмнө хэлэлцүүлэхээр шаардах бичиг өгсөн.
Гэтэл “Хуулиа биелүүлж байна. Энэ асуудлаар АН-ын бүлэг завсарлага авсан. Завсарлагын хугацааг хэн нэгэн хүн хүчээр зогсоож болохгүй” гэсэн. Тэгэхээр завсарлагын хугацаа дуусаагүй байхад чуулган өндөрлөх хугацаа давхцсан нь ойлгомжгүй нөхцөл байдал үүсчихлээ.
-Хаврын чуулганаар амжуулах гэж зарим хуулийг “гурилдаж” байна уу?
-Хуулиараа хэлэлцэх ёстой олон асуудал бий. Ялангуяа 2015 онд Монгол Улсын нийгэм, эдийн засгийг хөгжүүлэх үндсэн чиглэлийг батлах ёстой. 2015 оны үндсэн чиглэл дээр тулгуурлаж төсөв батлагддаг.
Өөрөөр хэлбэл, энэ нь богино хугацааны хөгжлийн бодлогыг тодорхойлж байгаа баримт бичиг юм. Энэ хөгжлийн бодлогыг дунд болон урт хугацааны хөгжлийн бодлоготой уялдуулах ёстой. Харамсалтай нь чуулган завсарлахтай холбогдуулж энэхүү үндсэн чиглэлийн төсөл нухацтай хэлэлцэгдэхгүй батлагдах гэж байна.
-Ашигт малтмалын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах хуулийн төслийн талаар танай бүлэг ямар байр суурьтай байгаа вэ?
-Ашигт малтмалын тухай хуулийн тухайд МАН-ын бүлгийн байр суурь эхнээсээ тодорхой байсан. Байгаль орчинд ээлтэй, түүнийг нөхөн сэргээх, олон нийтийн оролцоотой асуудлыг шийдэх ёстой гэж үзэж байгаа. Гэвч Засгийн газраас зөвхөн хайгуулын лицензийг нээх, стратегийн орд газруудын төрийн эзэмшлийн хувь хэмжээг багасгах заалттай хуулийн төсөл оруулж ирсэн.
Бүлгийн хувьд стратегийн ордууд дахь төрийн эзэмшлийн хувь хэмжээг багасгахгүй, хайгуулын лицензийг нээхийн тулд байгаль орчноо нөхөн сэргээх, олон нийтийн оролцоотой, ард түмэнд ил тод байх ёстой гэдэг байр суурьтай байгаа.
-Төмөр замын асуудлаар бүлгийн гишүүд байр сууриа нэгтгэсэн үү?
-Хамтарсан засаг ажиллаж байх үед 2010 онд УИХ Төрөөс төмөр замын талаар баримтлах бодлогын баримт бичгийг баталсан. Тухайн үед Зам тээврийн сайдаар Х.Баттулга гишүүн ажиллаж байсан. Энэ тогтоолыг бид нухацтай ярилцаж байж баталсан.
Түүний хүрээнд л Засгийн газрын байр суурь явах ёстой гэж үзэж байгаа.
-Хаврын чуулган хэр үр дүнтэй болсон гэж дүгнэж байгаа вэ?
-Бид чуулган завсарласны дараа албан ёсоор энэ талаар мэдээлэл хийнэ.