Жил бүрийн хаврын чуулганаар ирэх оныхоо нийгэм эдийн засгийн чиг хандлагыг тодорхойлохын тулд “Эдийн засаг, нийгмийг тухайн онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэл” бүхий тогтоолын төслийг баталдаг. Энгийнээр хэлбэл төсөөллийн чанартай ирээдүйг харсан нийгмийнхээ төлөв байдлыг тодорхойлдог гэсэн үг.

Уг асуудал нь эдийн засгийн байнгын хороонд хамаатай бөгөөд тус хорооны хуралдаанаар хэлэлцлээ. Хэдхэн хоногийн өмнө 2014 оны биелэлтээ байнгын хороо болон УИХ-аар дүгнэсэн. Тус хөтөлбөрт тусгагдсан114 арга хэмжээний 15 нь гучин хувь, хоёр нь арван хувийн биелэлттэй бөгөөд бусад нь сайн болон маш сайн гэсэн үзүүлэлттэй гарсан гэж байгаа. Тоо үнэхээр зөв бол нийгмийн байдал ч сайн гэсэн үг. Гэхдээ худлаа гэдэг нь бодит байдал дээр харагдаж байгаа.

Хэлэлцсэн 2016 оны үндсэн чиглэлийн төсөлд 5 бүлэг, 22 зорилтын 130 бодлогын арга хэмжээг нийтдээ 3 их наяд 839.8 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтээр хэрэгжүүлнэ. Үүний 233.9 тэрбум төгрөгийг  улсын төсвөөс, 110.0 тэрбум төгрөгийг Хөгжлийн банкын санхүүжилтээр 267.0 тэрбум төгрөгийг гадаад эх үүсвэрээс, төр хувийн хэвшлийн түншлэлээр 3 их наяд 189.0 тэрбум төгрөг, бусад эх үүсвэрээс 39.9 тэрбум төгрөгийн санхүүжилтийг бүрдүүлэнэ гэв. Гэтэл ийм хэмжээний мөнгө бидэнд байгаа үгүй нь асуудал.

Ингээд хуралдаан оролцсон гишүүдийн байр суурийг хүргэж байна.

УИХ-ын гишүүн С.Бямбацогт “Үнэн үг хатуу ч гэсэн үйлд тустай гэж ярьдаг. Өнөөдрийн болоод байгаа зүйлд ямар нэгэн байдлаар улстөржсөн асуудал байхгүй. Хатуу ч гэсэн үнэн үгээ сонсоод алдаагаа засаад үйл ажиллагаандаа зөв бодлого тусгаад явах нь дээр. Бид хамтарсан гэдэг нэрээр алдааны хажуугаар нүдээ аниад, буруу бодлыг нь дэмжээд яв гэсэн үг биш.

Энэ чинь алдаагаа засаад зөв бодлогоо дэмжэх л зорилготой байгаа юм. Яагаад алдаатай гээд байгаа нь Засгийн газрын мөрийн хөтөлбөр бие боломжгүй болсон. Тус хөтөлбөрт цалин тэтгэврийг жил бүр үнийн өсөлттэй уялдуулж нэмнэ гэсэн чинь үнийн өсөлт нь дунджаар тавин хувьтай байна.

Гэтэл үндсэн чиглэлд нэмэгдүүлэх боломжгүй байгаа. Үнэхээр боломжгүй. Тиймээс боломжгүй мөрийн хөтөлбөртөө тулгуурлаж үндсэн чиглэлийг оруулж байгаа нь буруу юм. Өнөөдөр төсөв мөнгөний бодлого уялдаж байж эдийн засгийн хямралыг давна. Бас эдийн засгийг эрчимжүүлэх хөтөлбөртэй уялдуулж бодлогоо оруулж ирэхээр нь дэмжинэ” гэлээ.

УИХ-ын гишүүн Ц.Баярсайхан “Монголын хувьд таван хувийн өсөлт гэдэг том зүйл. Гэхдээ бид төсвөө дэндүү цацаад, хэрэглээ маань томорчихоод байгаа учраас 17 хувийн өсөлттэй үеийнхээ үзүүлтэд чирэгдсэн зүйл хэвээр үргэлжилснээр хүндрэл учирч байна.

Тиймээс аливаа улстөржилтөөс ангид нийгэм, эдийн засгийнхаа нөхцөл байдалд нийцсэн дүн шинжилгээг хийх чадамж улс төрийн намуудад алга. Хамтарч засагт орлоо гээд засгийн газарт бүхнийг тохох хэрэггүй. Мэдээж аливааг муу гээд ярихад амархан, харин засахад болон анализ хийхэд ур чадвартай мэргэжлийн байгууллагууд санаачилга гаргахгүй байгаад сэтгэл дундуур байна.

Ерөнхийд нь парламент эдийн засаг, нийгмийнхээ асуудалд анхаарал муу тавьж, хоосон шүүмжилдэг болчихож. Гадаад хүний үгэнд дөрөөлж улс орноо муулдаг хандлага бидэнд зохихгүй. Тиймээс тодорхой үзүүлэлтэд анализ хийж цаашдаа хэрхэх талаар бодох хэрэгтэй” гэв.

Харин Л.Энх-Амгалан гишүүн “Эдийн засгийн өсөлт, инфляци болон ажилгүйдлийн тоонууд бодитой байх хэрэгтэй. Нөгөө талаас хэрэв тоонууд нь биелэхгүй ямар эрсдлүүд байгаа гэдгийг тооцох хэрэгтэй. Түүнчлэн үндсэн чиглэлд орсон тоо, зорилтууд ямар эрсдэл хүлээх талаар бид ярих нь зөв.

Гэтэл эдийн засгийн яамаа буулгачихсан. Хүн муу гээд бүтцээр нь алга болгочихож болохгүй.

Бид нэг нэгнийхээ үгийг сонсож сурах хэрэгтэй. Бид гадныхны нүдээр өөрсдийгөө толинд харж байгаа мэт хармаар байгаа юм. УИХ нь эдийн засгийг эрчимжүүлэх төлөвлөгөө болон эдийн засгийн хэмнэлтэд шилжих тогтоолоо баталчихсан. Гэтэл Олон улсын валютын сангийн зөвлөмжөөр улсын мөнгөний бодлого хэт сул, эрсдэлтэй байна гэсэн. Түүнчлэн мөнгөний бодлого нэлээд эрсдэлтэй байгааг ч хэлсэн.

Гэтэл Монголбанк хэтэрхий засгийн газрынхаа өмнөөс бүх ажлуудыг нь хийгээд байна ш дээ. Ёстой Ц.Нямдорж гишүүний хэлснээр Монголбанк чинь засгийн газрын касс болчихоод байгаа юм биш үү” гэлээ.

Түүнчлэн нэг хэлэхдээ жинтэйхэн хэдэн үг чулууддаг УИХ-ын гишүүн Ө.Энхтүвшин “Ер нь эдийн засаг хөгжлийн бодлогыг барих хэрэгтэй байгаа юм. Гэтэл эдийн засгийн яамаа буулгачихсан. Хүн муу гээд бүтцээр нь алга болгочихож болохгүй.

Өөр нэг зүйл нь Ерөнхий сайд “эдийн засаг” “эдийн засаг” гээд л байна. Нэгт эдийн засаг, хоёрт эдийн засаг, гуравт эдийн засаг гээд байхын бусад зүйлээ яах вэ. Жишээ нь шударга ёсыг тодорхойлохд хэдэн төгрөг хэрэгтэй юм. Цалин тэтгэвэр яах гэхээр нэмэхгүй ээ, боломжгүй гээл. Шударга ёсыг тогтооход мөнгө байхгүй ээ, боломжгүй гээд л байгаа.

Гэхдээ уг асуудлыг УИХ-аар хэлэлцэх л байх. Ямар наана нь Тавантолгой шиг хэлэлцэх эсэхийг нь шийдэх ажлын хэсэг гаргалтай нь биш. ТТ-г УИХ-аар хэлэлц хэлэлц гэж шаардчихаад өргөн барихаар нь хэлэлцэх үү үгүй юу гэдэг ажлын хэсгийг наана нь гаргаж байдаг ийм зүйл дэлхийд байхгүй” хэмээн Тавантолгойн асуудлыг давхар шүүмжлээд амжив.

Эцэст нь Эдийн засаг, нийгмийг 2016 онд хөгжүүлэх үндсэн чиглэл батлах тухай УИХ-ын тогтоолын төслийг хэлэлцэх эсэх асуудлаар санал хураалт явуулахад хуралдаанд оролцсон гишүүдийн 84.6 хувь нь дэмжсэнээр ажлын хэсэг байгуулахаар болов. Ажлын хэсгийг УИХ-ын гишүүн А.Тлейхан ахлахаар болов.