УИХ-ын гишүүн асан, АН-ын ҮЗХ-ны гишүүн Г.Баярсайхантай ярилцлаа.

-Та өмнө нь Засгийн газрын гишүүнээр ажиллаж байсан хүний хувьд энэ удаагийн Засгийн газрын талаар ямар байр суурьтай байгаа вэ. Хийж хэрэгжүүлсэн ажлуудыг нь мэдээж анхаарч байгаа байх?

Яах бол ийх бол гээд бүгд л Засгийн газрыг харж байна. Харин МАН-ын Засгийн газар яах ч үгүй, ийх ч үгүй байгаа. Өмнө нь Шинэчлэлийн, Шийдлийн Засгийн газрууд ямар чухал шийдвэрүүд гаргаж, ямар ажлуудыг эхлүүлж байсныг би заавал яриад байх шаардлага алга. Ард түмэн бүгд мэдэж байна. Товчхондоо гэвэл, энэ Засгийн газар шинээр санаачлан хийж байгаа ажил гэж нэг ч алга. Бидний хийж байсан ажлын нэрийг нь солиод л гүйцээ.

Үнэн бодит төрх ийм л байна. Ядаж гол зарчмыг нь алдуулалгүй аваад явах хэрэгтэй. Ардчилсан намынхан эдийн засаг маш хүнд байхад валютын ханшаа барьж чаддаг байсан. Цалин, тэтгэврийг хугацаанд нь өгдөг байсан юм шүү дээ. Саяхан ам.долларын ханш 2700 төгрөгт хүрч хамаг амьтныг цус харвуулах дөхлөө. Эдийн засгийн хяналт алга. Ямар ч байсан бидний хийж байсан ажил зөв байжээ гэдэг нь өдөр ирэх бүр улам тодорч байх шив дээ.

-АН-ын ҮЗХ-ны хурлаас ямар үр дүн хүлээж байна вэ?

Ардчилсан намын хувь заяаг шийдэх хариуцлагатай цаг үе бидний өмнө тулгарч ирээд байна. Ганц ҮЗХ-г хэлж байгаа юм биш шүү. Энэ цаг үе яалт ч үгүй манай намын өмнө хариуцлагатай мөч. Ардчилсан намынхан ийм үнэтэй цаг хугацаанд хариуцлагатай хандах ёстой. Ардчилсан намын гишүүд дэмжигчид ҮЗХ-ны хуралд маш өндөр ач холбогдол өгөн харж байгаа. Намын дотоод зохион байгуулалт энэ тэр яахав. Эхний ээлжинд намынхаа дүрмийг шинэчлэх зайлшгүй шаардлага бий. Бид дүрмээ шинэчлэхийн тулд ҮЗХ-ноос ажлын хэсэг байгуулна.

-Намын даргын асуудлаа яах гэж байгаа юм бэ. Намын дүрмийн шинэчлэл гэж угтаа хүн бүр ярьж байгаа ч ачир дээрээ намын даргын сунгаа л яваад байх шиг?

Одоо наад намын даргын асуудал чинь хоёрдугаарх нь шүү дээ. Эхлээд намын дүрмээ шинэчлээд бүгд дагаж мөрддөг, дүрмээ зөрчсөн гишүүдэд хариуцлага тооцож чаддаг байх, ҮЗХ, намын Их хурлыг тухайн цаг үед нь хуралдуулдаг болох хэрэгтэй. Өнөөдөр үнэндээ намын дүрэм маань уриа лоозонгийн шинжтэй

–Намын даргаа хэрхэн сонгох нь зөв бэ?

Эхний ээлжинд дүрмээ баталчихъя. Дараа нь намын даргаа сунгаагаар сонгочих нь зөв. Зарим хүмүүсийн зүгээс цагаан сар хүртэл намын даргын сунгааг үргэлжлүүлье гэдэг зүйл ярьж байна. Харин би эсрэг бодолтой яваа. Намын даргын сунгааг аль болох богино хугацаанд цаг алдалгүй явуулж, энэ намыг эзэнтэй болгох нь чухал байгаа юм.

-Н.Алтанхуяг дарга Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшинэ гэдгээ хувь улстөрчийн байр сууринаас илэрхийллээ. Та хэрхэн харж байгаа вэ?

Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвших хүнээ тодруулах ёстой Ардчилсан нам маань өнөөдөр удирдлагагүй байна. Тиймээс Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвших хүний талаар асууж байгаа бол намын дүрэм, намын даргын дараа гуравдугаар асуудал болж. таарна. Энэ миний л бодол шүү. Алтанхуяг гэж хувь улстөрч өөрийн үзэл бодлоороо Ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдөнө гэдгээ илэрхийлсэн байна лээ. Нэр дэвших хүсэлтэй байгаагаа хэлж болно шүү дээ.

-Ардчилсан намын дарга солигдсоноор, дүрмээ шинэчилснээр танай нам юм уу. АН-ынхны байр суурь янз бүр л байна. Ардчилсан намд яг ямар агаар хэрэгтэй байна вэ?

Ардчилсан намын агаар үнэхээр бохирдсон. Янз бүрийн томоохон хэрэг түвэгт холбогдоод байгаа хулгайч нараасаа салах ёстой. Нам доторх фракцуудынхаа эсрэг “үгүй” гэж хэлж чадах намын Их хурлаас сонгогдсон эрх дарх бүхий хүн л намын дарга болох шаардлагатай. Өнөөдрийн энэ процесс ганцхан Ардчилсан намын шинэчлэлийн асуудал биш юм шүү. Бид зах зээлийн нийгэмд шилжсэнээс хойш баялгийн хуваарилалтууд явагдлаа.

Эрдэнэтийн асуудлаас эхлээд зөрчил тэмцэл их байгаа үед ганц Ардчилсан намын шинэчлэлээс гадна Үндсэн хуулийн шинэчлэл хэрэгтэй байгаа нь анзаарагдаж байгаа биз дээ.

Намууд олонх болоод Засгийн газраа бүрдүүлсний дараа Ерөнхий сайдаа огцруулдаг ийм байдлаас гарахын тулд Үндсэн хуулиа шинэчлэх хэрэгтэй. Ингэж байж намын дарга нь Ерөнхий сайд болж эрх дархтай бодлогын үйл ажиллагаагаа явуулдаг болох хэрэгтэй. Их хурлаа тарааж чаддаг, сонгодог парламент руу шилжихгүй бол Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийг үлдээж болохгүй. Ардын намынхан ч гэсэн үүн дээр ач холбогдол өгөх байлгүй дээ.

-Та фракцуудын өөдөөс "үгүй" гээд хэлчих намын дарга хэрэгтэй гэж байна. Үнэндээ З.Энхболд дарга фракцгүй Ардчилсан намыг бий болгох гэж үзээд бараагүй шүү дээ. Нэг үгээр хэлбэл фракц алга болохгүй юм биш үү?

Ардчилсан намын фракцийг алга болгоно гэсэн ийм ойлголт байж болохгүй ээ. Ардчилсан намыг газрын хөрснөөс арчаад хаячихдаггүй л юм бол фракц байсаар л байх болно. Хамгийн чухал нь фракцууд эрүүлээр бодлогын өрсөлдөөнд орох учиртай.

Ямар нэгэн фракцийн шахалтад ордоггүй, Их хурлаараа намын даргаа сонгох ёстой гэдгийг дахиад хэлье. Тэгэхгүй бол ҮЗХ- ны хурлаар сонгогдсон намын даргыг фракцууд ярьж байгаад унагадаг. Цаашлаад намын Их хурлынхаа гишүүдийн тоог 1000, 5000 ч юм уу болгох ёстой. ҮЗХ-ны гишүүдийнхээ тоог нэмэхэд буруудаад байх зүйл байхгүй.

Г.Баярсайхан: Ардчилсан намын агаар үнэхээр бохирдсон