МАХН-ын дарга эзгүй байна. С.Баярыг гадаадад эмчлүүлж байх хойгуур намын даргынх нь албыг “сонирхсон” улс нэлээд гарах болов. Гишүүд нь ч байр сууриа илэрхийлж байна. Тэдний нэг УИХ-ын гишүүн Ц.Дашдоржтой таарч ярилцлаа.

-С.Баяр намын даргаа өгөх эсэх тухай яриа гарах боллоо. Зарим нэг нь намын даргаа өгөх нь зүйтэй гэцгээж байхад нэг хэсэг нь С.Баяр намаа сонгуульд авч орох нь зүйтэй гэж байна. Энэ талаар Та ямар бодолтой байгаа вэ?

-С.Баяр дарга эрүүл мэндийн байдлын улмаас Ерөнхий сайдын албаа өгсөнөөс хойш энэ асуудал яах аргагүй олон нийтийн анхааралыг татах болсон. Нам сонгуульд ялбал намын дарга Ерөнхий сайд байна гэсэн XXV их хурлын тодорхой шийдвэр бий. Нийгэмд хүлээлт бий болгочихсон энэ асуудалд удахгүй болох Бага хурал хариу өгөх байх. Нам их хурлаа даруй зарлаж, намын даргын асуудлыг шийдвэрлэх биз дээ гэж харж байгаа. Ер нь ч их хурал хуралдах хугацаа өнгөрөөд удаж байна.
Зөвхөн сонгууль бодож амьдардагаа больцгооё. Нэг сонгууль өнгөрөөд дараагийн сонгуулиа ярьдаг. Өнгөрсөн хэдэн жил сонгуулиас сонгуулийн хооронд хийж бүтээх бус сонгууль ярьж ирлээ шүү дээ. Одоо улс орны эдийн засаг ард түмний амьдралыг дээшлүүлэх талаар одоо түлхүү ярих цаг болсон.
Үлдэх хүнээр ачаа бүү татуул гэж үг байдаг. Манай намд зөвхөн сонгуульд авч ордог хүн хэрэггүй. Ялангуяа энэ цаг үед сонгуульд ч ордог, арыг нь ч даагаад явдаг тийм удирдагч хэрэгтэй байна. Тэгээд ч 90 жилийн түүхтэй хамгийн ууган нам гэчихээд эх эцэгтэй хөтлүүлээд ангидаа ордог нэгдүгээр ангийн хүүхэд шиг цаг үргэлж нялхраад байж болохгүй биз дээ.

-С.Баяр даргыг ажлаа өгөх ёстой гэж Та үзэж байна уу?

-Тэгэж ойлгож болно. Намын дарга Ерөнхий сайд байна гэдэг санаа нь сонгуулийн мөрийн хөтөлбөрийн хэрэгжилтийн гол ачааг түүнд үүрүүлж, хариуцлага хүлээлгэж байгаа л хэрэг шүү дээ. Энэ утгаараа намын дарга Ерөнхий сайдын албаа өгнө гэдэг нь тэр хүн гол хариуцлагыг хүлээхээ болилоо гэсэн үг юм. Иймээс хариуцлага хүлээх хүнд нь намын даргаа өгөөд, тэр нь гүйцэтгэх засаглалаа тэргүүлээд явах нь зүйд нийцнэ.

-Сүүлийн үед нам эзэнгүй болчихлоо гэх яриа их гарах болсон. Та намынхаа үйл ажиллагаанд ямар үнэлэлт өгөх вэ.

-Эзэнгүй болчихлоо гэж үзэхгүй байна. Намын дарга хэсэг хугацаанд эмчлүүлээд чөлөөтэй ч намын бүх шатны байгууллага, удирдлагууд нь байж л байна. Харин үйл ажиллагааны талаас нь яривал өөр хэрэг. XXV их хурлын шийдвэр амьдралд хэрэгжихгүй байна гэдгийг олон түмэн шүүмжилж байна. Намын Удирдах зөвлөл үүргээ гүйцэтгэх чадваргүй болсон, боловсон хүчний бодлого алдагдсан, шат шатанд сахилга хариуцлага үгүй болсон, үр дүн муутай шоу хэлбэрийн ажлаар хөөцөлддөг зэрэг шүүмжлэлийг хүлээн зөвшөөрнө. Манай намаас “Ард түмнээ сонсьё” аяныг улс орон даяар өрнүүлж байна. Энэ нь ч зөв. Гэхдээ цаг үеэ зөв олох ёстой. Бид сүүлийн 20-иод жил сонгуулиас сонгууль дамжаад хичнээн ч олон уулзалт ярилцлага хийж ард түмнээ сонсов оо. Тэгвэл өнөөдөр ард түмний асуудлыг сонсох байтугай мэдрэхээр болчихоод байна. Өмнө нь сонссоноо ажил хэрэг болгож үр дүнгий нь үзээгүй байж өчнөөн зардал чирэгдэл болж ахиж юу сонсох вэ дээ. Тэгээд ч манайд ард түмний асуудлыг сонсдог, тэр нь ажил хэрэг болдог механизм алга болчихоод байна. Тэгэхээр мянга сонсоод үр дүнгүй биз дээ. Эхлээд механизмаа бий болгох хэрэгтэй. Харин энэ тал дээр би цаашид нэлээд санаачлагатай ажиллана гэж бодож байгаа.

-Намын ажил Таны сэтгэлд хүрэхгүй байна уу...

-Үнэндээ манай нам эрүүл бус байна. Эрүүл бус нам яаж эрүүл нийгмийг бий болгох юм. Монголын ард түмэн, үр хүүхдийнхээ ирээдүйн төлөө энэ нийгмээ эрүүлжүүлье гэвэл эхлээд намаа эрүүл саруул болгох хэрэгтэй юм байна. Тийм ч учраас “эрүүл нам” аяныг нийт нам дотроо өрнүүлэх санаачилга гаргаж, намын удирдлагад хүргүүлье гэсэн бодолтой байгаа.
МАХН цаашид нийгмийн хөтлөгч хүчин байх л юм бол бодит агуулагаар нь үүнийг одоо хийхээс өөр аргагүй. Хугацаа алдвал хожимдоно.

-Хүрэлсүх дарга ажиллаад байгаа юм биш үү?

-Хүрлээ даргын хувьд юмыг хийж бүтээе, өөрчилье, шинэчлэе гэдэг хүсэл зориг байгаа нь харагддаг. Ер нь ч шинэчлэлийн тэргүүн эгнээнд явж ирсэн хүн шүү дээ. Харин арга хэлбэрээ л зөв олж ажиллах нь чухал юм болов уу гэж бодож байна.

-Чуулганы завсарлагаар тойргоороо яваад ирсэн байх. Говь-Алтайд зуд турхан ямар шүү байна вэ?

-Цагаан сарын өмнөхөн тойргийнхоо зарим сумаар яваад ирлээ.Манай аймгийн хувьд өвөлжилт хүнд, хавар ч бас хэцүүхэн байх төлөвтэй. Төр засгаас болон хот хүрээнд байгаа нутгийн олон түмэн эрвийх дэрвийхээрээ тусалж дэмжээд, малчид маань ч байгаль цаг уурын энэ айхтар хүндрэл бэрхшээлийг аль болох хохирол багатай даван туулахаар өдөр шөнөгүй, нойр хоолоо хасан зүтгэцгээж байна. Би ч гэсэн хүнд үед нь бага ч атугай сэтгэл санааны тус дэм үзүүлэх санаатай ажиллаад ирсэн.

Ц.Дашдорж:Манай нам эрүүл бус байна