Шүүгчийн таван настай хүүхдийн дансанд 500 сая төгрөг байна.Шүүгчид хамгийн багадаа 2.800 төгрөгийн цалинтай хэрнээ авлига авдаг нь хэвээрээ байна гэж УИХ-ын гишүүн Х.Нямбаатар хэлж байна.

Мөн чанартай хуульчид бэлтгэж чадахгүй байна. Дөнгөж сургууль төгссөн хуульчийг мэргэшүүлэх, хуульч бэлтгэх их, дээд сургуулийг магадлан итгэмжлэх, хуульчийн ёонгон шалгаруулалтын сорилыг чанаржуулахад анхаарч хуульд тодорхой заалт нэмэх шаардлагатай байгааг олон нийт болон хуульчид мэргэжлийнхэн сануулаад бдйгаа. Энэ нь юуг хэлээд байна вэ гэхээр шүүгч, хуульчдын ёс зүйд хариуцлага тооцох хууль эрх зүйн орчин сул байгаатай холбоотой гэж үзэж болох юм.

Манай улсад “Хуульчийн эрх зүйн байдлын тухай хуулийг анх 2012 онд баталжээ. Үүнээс хойш ямар нэгэн шинэчилсэн найруулга хийгдээгүй юм байна. Тиймээс хуулийг шинэчлэн найруулах хэрэгцээ шаардлага бий болсонтой холбогдуулан “Хуульчийн эрх зүйн байдлын тухай” хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийн хэлэлцүүлэг өчигдөр Хуул зүйн хүрээлэнд боллоо. 

Хэлэлцүүлэгт хуульчид, судлаачид төрийн болон төрийн бус байгууллагын төлөөлөл, өмгөөлөгчид оролцов. Уг хуулийн төслийн харьцуулалтын талаар Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны ахлах мэргэжилтэн Я.Жавхлан танилцуулав.

Тэрээр хэлэхдээ “ Шинэчилсэн найруулагад тусгасан хамгийн чухал асуудал нь хуульчийн мэргэжлийн хариуцлагын тогтолцоотой холбоотой асуудал хөндөгдөж байна. Олон нийтэд итгэл хүлээхэд нөлөөлдөг хуульч аливаа хууль бус үйлдэл хийсэн бол хариуцлага хүлээлгэдэг тогтолцоог хийснээр хуульчийн мэргэжлийн нэр хүндэд чухал нөлөөтэй. Өмнөх хуульд хуульчийн хариуцлагын асуудлыг нэгдмэл байдлаар шийдвэрлэхээр тусгасан байсан ч хэрэгжүүлэхдээ хууль хэрэгжүүлэх тус тусын байгууллагад бие даасан ёс зүйн хороогоор шийдвэрлэх болсон нь зөрчилтэй болсон. Үүнийг шинэ хуулийн төслөөр засч залруулахаар зорьж байна” гэв.

Мөн хуулийн сургуулиудын эрх зүйн боловсрол олгож байгаа чанар стандартын асуудлыг хуульд тусгаж байгаа аж. Түүнчлэн хуульч болох шалгуурыг өндөрсгөж, хууль зүйн боловсролын системийг нь төгөлдөржүүлэхэд хандаж байгаа юм байна.

Тухайлбал, сонгон шалгаруулалтаар хуульчийг сонгохдоо зөвхөн сорилын, бодлогын шалгалтын хэсгээс бүрдсэн асуултаар авдаг бол шинэчилсэн найруулгаар нэмж хуульчийн мэргэжил, ёс зүй чиг хандлагын хувьд энэ мэргэжлийг эзэмших чадамжтай юу гэдэгт ярилцлага, тестийн өгүүлэмжээр тодорхойлох зүйл орж байгаа аж. Ер нь эрх зүйн боловсролтой хүн болгон хуульч болох уу гэдэгт анхаарлаа хандуулж тэднийг мэргэшүүлэх асуудал яригдаж байгааг оролцогчид онцолж байв. Хууль эрх зүйн чиглэлээр төгсч буй оюутнуудын 40-50 хувь нь хуульч мэргэжлээр ажиллах сонирхолтой байдаг.

Жилд нэг удаа зохион байгуулагддаг сонгон шалгаруулалтад 1300 орчим хүн оролцсоноос 200 нь тэнцдэг. Тэгэхээр хуульчаар ажиллах сонирхолтой хүн олон байдаг ч шалгуурт тэнцдэг нь цөөн байгаа нь чанаргүй хуульчид бэлтгэгдэж байгаагийн илрэл юм гэдгийг салбарынхан хэлж байв.

 Сэтгүүлч Ц.МЯГМАРБАЯР