Хан-Уул дүүргийн Соёлын ордонд 12 дугаар ангийн сурагчид анхааралтайгаар илтгэл сонсон сууна. Тэд удахгүй ахлах сургуулиа төгсөж, өөрсдийн сонирхсон мэргэжлээ эзэмшихээр их, дээд сургуульд сурах тул “Мэргэжил бүхэн сайхан” өдөрлөгт идэвхтэй оролцож байлаа. 

НИТХ-ын төлөөлөгч, тэргүүлэгч Ц.Байгалмаагийн санаачилгаар “Мэргэжил бүхэн сайхан” аяныг гурав дахь жилдээ зохион байгуулж байна. Энэ жил “Бид эрин зууны эзэд” нэртэйгээр дөрөвдүгээр сарын 23-нд “Монголын бүтээлч ирээдүй” ТББ-аас зохион байгуулж, Хан-Уул дүүргийн 52, 115 дугаар сургуулийн 12-р ангийн сурагчдыг хамруулсан юм. Төгсөх ангийн сурагчдыг мэргэжлээ зөв сонгоход дэмжлэг болохоор эрэлт ихтэй орчин үеийн инженерчлэл, технологийг танилцуулах, гадаадад суралцах, өөрийгөө хөгжүүлэх талаар мэдлэг, мэдээлэл өгөх зорилгоор Япон болон Америкт амжилттай суралцаж, эх орондоо ихийг бүтээж байгаа үе үеийн гурван хүн илтгэл тавив.  

Энэ үеэр Японы үндэсний технологийн хүрээлэнгийн төлөөлөгчийн газрын тэргүүн, НИТХ-ын төлөөлөгч, тэргүүлэгч Ц.Байгалмаа нээж, ахлах ангийнханд мэндчилгээ дэвшүүлэн “Миний мэргэжил анагаахын инженерчлэл” илтгэл тавьсан. Тэрбээр илтгэлээрээ дамжуулан нийгмийнхээ болж бүтэхгүй байгаа асуудлыг шийдвэрлэхэд Монголын ирээдүй болсон залуусын идэвх, оролцоо маш чухал. Хэрвээ та бүхэн асуудлын гарц, шийдлийг олж, гар бие оролцохгүй бол асуудлын нэг хэсэг нь болж үлдэнэ гэдгийг онцолж байлаа. 

Тэрбээр “Зах хязгааргүй мэдээллийн эрин зуунд хүүхдүүд мэргэжлээ сонгох хэцүү байдаг байх гэж боддог. Аав ээжид нь ч мөн ялгаагүй. Жишээлбэл, миний хүүхэд өөрийнхөө сонирхол, зорилгоо мэдэхгүй бол мэргэжлээ сонгоход нь чиглүүлж чадахгүй л дээ. Тийм болохоор аав ээжид нь гэхээсээ илүү хүүхдүүдийг өөрсдөд нь ямар сургуульд сурах, гадаад руу явах эсэх шийдвэр гаргахад нь сэдэл өгөх гэж өөрийнхөө тойргийн сургуулиудын 12 дугаар ангийн сурагчдад зориулж, дөрөв, тавдугаар сард энэхүү арга хэмжээг гурав дахь жилдээ зохион байгуулж байна” гэсэн юм. 

Мөн дүүргийнхээ, тойргийнхоо асуудалд гарц, шийдэл олж, олон нийтийн санал хүсэлт, оролцоог дэмжихийн тулд “Lean In Khan-Uul” төслийг хэрэгжүүлж эхэлсэн байна. Уг төсөлд өсвөр насныхан, залуу болон өрх толгойлсон ээжүүд хамрагдаж, хувь хүн болоод эргэн тойрныхондоо урам зориг өгөх, хөгжүүлэх, тулгамдаж буй асуудлуудыг шийдвэрлэх боломж бүрдэх юм. Нэгдэх хүсэлтэй хүмүүс фэйсбүүкийн “Lean In Khan-Uul” хуудсаар зочилж, 88001037, 99782702 дугаарт холбогдоход болох юм.

НИТХ-ын төлөөлөгч, тэргүүлэгч Ц.Байгалмаагийн дараа  “Qpay” үйлчилгээг үүсгэн байгуулагч Б.Чулуунсүх “Сонголтууд” илтгэл тавьж, орчин цагт мэдээлэл, технологийн дэвшил ямар хэмжээнд байгааг болон аливаа сонголтыг хэрхэн зөв хийх талаар сонирхолтой яриа дэлгэсэн. 

Тэрбээр 2000 оны эхээр Японыг зорьж, Акаши технологийн коллеж, Цахилгаан холбооны их сургуулийг төгсжээ. Б.Чулуунсүх “Ийм сайхан үйл ажиллагаанд урьж, оролцуулсан Байгалмаа даргад талархаж байна. Өөрийн биеэр үзэж туулсан зүйлсээ, гаргасан алдаагаа амьдралынхаа анхны гарааг хийх гэж байгаа дүү нартайгаа хуваалцахад сайхан байлаа. Авахаасаа илүү өгөх нь илүү гоё байдаг шүү дээ. Би илтгэлээрээ хүнд өдөр тутамд тулгардаг сонголтуудаа зөв хийхээс эхлээд нэгэнт зорьсон, сонгосон зүйлдээ итгэл төгс байхыг ойлгуулахыг хичээлээ. Одооны залуус их мундаг болсон, тэдэнд сонголт ч олон бий. Гэхдээ өдөр тутамдаа анзааралгүйгээр сурч, мэдсэн зүйлс амьдралд хэрэг болдгийг хэлэхийг хүслээ” гэв.

Үүний дараа Нью Йоркийн их сургууль, Токиогийн технологийн институтын Хачинохэ коосэнг төгсөгч О.Манал “Боломжийг ашиглах нь” сэдвээр илтгэл тавихдаа өөрөөрөө үлгэр жишээ болгон хүүхдүүдэд гадаадад амжилттай сурах, аялалд цаг зав, мөнгө хэрхэн зориулах талаар ярьсан нь сурагчдад ихэд таалагдсан юм.  

“Өнөөдөр хүүхдүүдтэй уулзахад сайхан байлаа. Миний ахлах ангиа төгсөж байсан үетэй харьцуулахад хүүхдүүдийн мэдлэгийн түвшин ахисан байна. Илтгэлийн дараа сонирхсон зүйлсээ чөлөөтэй асууж, судалж байгаа нь манай үеийнхнээс илүү дэвшилттэй байгаа нь анзаарагдлаа. Миний хувьд ч гэсэн том сургалт боллоо. Миний номын ах, эгч нар болох сэнпай Байгалмаа эгч 1990 онд, Чулуунсүх ах 2001 онд япон явж байсан бол би 2010 онд явж байсан. Үе үеийн туршлага хуримтлуулсан хүмүүс ахлах ангийнханд илтгэл тавихад сонирхолтой байсан байх. Энэ удаа миний дараагийн үе болох хүүхдүүдтэй туршлага хуваалцахад таатай байна. Би илтгэлээрээ хүн бүхэнд мөнгөтэй, онц сурдаг эсэхээс үл хамаараад ямар нэгэн байдлаар боломж байдаг гэдгийг илэрхийлэхийг хүссэн. Хүн эргэн тойрноо анхааралтайгаар ажвал боломж зөндөө байдаг юм шүү” гэлээ. О.Маналын хувийн хэрэгт багш нь “Удаан ойлгож, хурдан мартдаг” хэмээн тодорхойлж байжээ. Багадаа тийм ч мундаг сурдаг байгаагүй хүүхэд нэг л өдөр бүхий л чадлаараа өөрийгөө дайчлан Японд тэтгэлгээр суралцаж төгсөөд үргэлжлүүлэн Нью Йоркийн их сургуулийг өнгөрсөн намар төгссөн байна. Мөн илтгэлдээ 18 наснаасаа хойш аав ээжээсээ санхүүгийн тусламж аваагүйгээ дурдаад хөдөлмөрлөж олсон мөнгөнийхөө 70 хувийг аялалд зориулж, олон орны соёлтой танилцсан туршлагаасаа хүүхдүүдэд жишээ болгон ярьсан нь тэдний сонирхлыг татсан нь илт байлаа. О.Манал илтгэлээ “Хаа байгаа газраа, өөрт олдох зүйлээ ашиглаад чадах бүхнээ хий” гэсэн Теодор Рузвельтийн эшлэлээр төгсгөлөө.  

“Мэргэжил бүхэн сайхан” аяны “Бид эрин зууны эзэд” өдөрлөгт оролцсон хүүхдүүдэд “Voice of Mongolia” шоуны шилдэг оролцогч Ш.Мөнхбаяр дуулж, мэндчилгээ дэвшүүлсэн нь гэнэтийн бэлэг болсон юм.

115 дугаар сургуулийн нийгмийн ажилтан Б.Батжаргал “Хан-Уул дүүргийн хэмжээнд гурав дахь жилдээ зохион байгуулагдаж байгаа Байгалмаа даргын санаачилсан “Мэргэжил бүхэн сайхан” аяны хүрээнд ахлах ангийнхантай уулзалт хийлээ. Үр өгөөжтэй, цаг үеэ олсон уулзалт боллоо. Япон болон бусад оронд суралцаж төгссөн туршлагатай залуусын илтгэлийг сонсоод хүүхдүүд маань зорилготой, тэмүүлэлтэй байвал юунд ч хүрч болохыг ойлгож авсан гэдэгт итгэлтэй байна” гэж сэтгэгдлээсээ хуваалцав.

52 дугаар сургуулийн 12б ангийн сурагч Э.Анужин “Өнөөдрийн бүх илтгэл надад үнэхээр гоё санагдлаа. Тэдэн шиг сурч, аялах хүсэл зорилго төрсөн. Би Япон улсад дуртай болохоор ч тэр юмуу нээлттэй боломж гараад ирсэн юм шиг санагдсан. Би машин, техник засах дуртай болохоор инженерийн чиглэлээр сурна гэж боддог” гэсэн бол 

Хан-Уул дүүргийн 115 дугаар сургуулийн 12а ангийн сурагч Б.Оюунханд “Өнөөдөр энд ирсэндээ таатай байна. Төрөл бүрийн илтгэл сонссон болохоор бидэнд тохиолддог эргэлзээг зөв чигрүү нь чиглүүлээд өглөө. Тийм болохоор үр бүтээмжтэй санагдсан. Би хууль, эрхзүйн чиглэлээр сурч, прокурор болно гэж боддог. Яагаад гэвэл Монгол Улсад маш сайн прокурор хэрэгтэй болохоор гэрийнхэн болон багш нар маань ч миний саналыг дэмжиж байгаа” гэлээ. 

Мөн 115 дугаар сургуулийн 12а ангийн сурагч Б.Тэргэл “Өдөрлөгт оролцсондоо сэтгэгдэл маш өндөр байна. Зөвхөн бидэнд гэлтгүй дахин сурах хүсэлтэй оюутнууд, бүх хүнд хамаатай сэдвээр ярьсан. Бид нар сайн хийдэг биш дуртай зүйлийнхээ чиглэлээр суралцвал амжилт гаргаж чадна гэдгийг ойлгосон. Амжилтад хүрэхийн тулд бидэнд хэн ч, юу ч садаа болж чадахгүй. Хамгийн гол түлхүүр нь бидэнд байгааг ойлголоо. Надад Манал эгчийн илтгэл үнэхээр их таалагдсан. Илтгэлээс чамайг хэн ч, юу ч зогсоож чадахгүй тухай хэсэг нь хамгийн их сэтгэлд хүрлээ. Би 8 дугаар анги хүртлээ онц сурч байгаад 8-аас 10 дугаар анги хүртэлх дүн доошилж, би “буруу” замаар орсон. Тэгээд өөрийнхөө бурууг, алдаагаа ойлгоод сэтгэлзүйч, мэргэжил сонголтын багш, сургалтуудад очоод яг юун дээр алдсанаа ойлгож авсан. Би төгсөөд Австрали, Япон руу тэтгэлэгт хамрагдахаар хөөцөлдөж байсан ч Монголдоо сурахаар шийдээд санхүү, эдийн засгийн чиглэлээр сурахаар зорьж байна” гэсэн юм.

Ирээдүйн улс орны эзэд болсон хүүхдүүд, амьдралынхаа анхны гарааг амжилттай хийхээр тэмүүлж яваа ахлах ангийнханд өгөөжөө өгсөн, олон жилийн дараа ч сэтгэлд нь “хадаатай” үлдэх, сонголтод нь чухал нөлөөлсөн “Бид эрин зууны эзэд” өдөрлөг халуун дулаан уур амьсгал, чин сэтгэлийн зөвлөгөө, яриан дунд өндөрлөж, хүн бүхэн өөр өөрийн тэмүүлэл, зорилгыг тодорхойлсоор Хан-Уул дүүргийн соёлын ордноос гарцгаалаа.