2003 онд хүн амын оюуны чадамжийг хамгаалж, иод дутлаас сэргийлэх, хүнсний иоджуулсан давсыг үйлдвэрлэх, хэрэглэхтэй холбогдсон харилцааг зохицуулахаар “Давс иоджуулж, иод дутлаас сэргийлэх тухай хууль”-ийг анх баталжээ. Түүнээс хойш уг хуульд 2012, 2015 онд нэмэлт өөрчлөлт оруулан баталсан юм.

Харин 2018 онд “Баяжуулсан хүнсний тухай хууль” батлагдаж, уг хуулиар зарим төрлийн хүнсийг баяжуулахтай холбоотой харилцааг зохицуулахаар тусгасан. Энэ хууль батлагдахаас өмнө “Давс иоджуулж, иод дутлаас сэргийлэх тухай хууль”-иар зөвхөн хүнсний давсыг иодоор баяжуулах асуудлыг тусгайлан зохицуулж байсан юм.

Монгол Улсад 1992, 1999, 2004, 2010 онд хүн амын хоол тэжээлийн үндэсний судалгааг 4 удаа зохион байгуулсан. Хүн амын хоол тэжээлийн 5 дугаар судалгааг Эрүүл мэндийн яамны Нийгмийн эрүүл мэндийн үндэсний төв 2016-2017 онд зохион байгуулж, судалгаанд Монгол Улсын 21 аймгийн 94 сум, нийслэлийн 8 дүүргийн 30 хорооны

5 хүртэлх насны 2251 хүүхэд,
6-11 насны 1755 хүүхэд,
төрөх насны 1944,
жирэмсэн 2220 эмэгтэй,
15-49 насны 1384 эрэгтэй,
нийт 2249 өрхийн 9554 оролцогчийг хамруулсан.

Дээрх судалгаануудын дүнгээс харахад хүн амын дунд бичил тэжээлийн дутал байнга өсөн нэмэгдсээр байна. Хүн амын бичил тэжээлийн дутлыг хамгийн бага зардлаар нөхөх гарц, шийдэл нь хүнсний өргөн хэрэглээний бүтээгдэхүүнийг амин дэмээр баяжуулах явдал юм.

Тиймээс Баяжуулсан хүнсний тухай хууль батлагдсантай холбогдуулан албан журмаар баяжуулах хүнсий бүтээгдэхүүний жагсаалт гарсан.

АЛБАН ЖУРМААР БАЯЖУУЛАХ ХҮНСНИЙ ЖАГСААЛТ

Буудайн гурил

Буудайн гурил Техникийн ерөнхий шаардлага MNS 0244:2009	Баяжуулагч бэлдмэлийн найрлага
Буудайн гурил Техникийн ерөнхий шаардлага MNS 0244:2009	Бодисын нэр	Найрлага	Баяжуулах түвшин, мг/кг	Нэг тонн гурилд нэмэх хэмжээ, мг/кг
Гурилын ангилал БГ-075 БГ-085 БГ-055 БГТ-075	Тиамин (B1 аминдэм)	Тиамин мононитрат	1.3	1.6
	Рибофлавин (B2 аминдэм)	Рибофлавин	2.0	2.0
	Ниацин (B3 аминдэм)	Ниацинамид	6.7	6.8
	Фолат (B9 аминдэм)	Фолийн хүчил	1.3	1.3
	Төмөр	Фумарат төмөр	30.0	90.9
	Цайр	Цайрын исэл	18.7	23.4
	Д аминдэм	Холекальциферол (Д3 аминдэм)	0.025	10.0
	Бичил бодисын жин, мг			136.0
	Дүүргэгч бодис, мг			64.0
	Баяжуулагч бэлдмэлийн жин, мг			200.0

Хүнсний давс

Хүнсний давс

Баяжуулагч бэлдмэлийн найрлага

Бодисын нэр

Найрлага

Баяжуулах түвшин, мг/кг

Хүнсний давс

(NaСl агууламж 96 хувиас багагүй, ширхэг нь 2.5 мм-ээс бага)

Кали иодат

KIO3

30±5

Засгийн газраас баталсан уг журамд заавал баяжуулах хүнсний жагсаалтад гурил, давс орсон тул Давс иоджуулж иод дутлаас сэргийлэх тухай хуулийн зохицуулалт нь Баяжуулсан хүнсний тухай хуулийн зохицуулалттай давхардал үүсгэж байгаа тул “Давс иоджуулж, иод дутлаас сэргийлэх тухай хуулийг хүчингүй болгох тухай” хуулийн төслийг боловсруулсан байна.

ЭМЯ-ны Нийгмийн эрүүл мэндийн газрын мэргэжилтэн н.Бямбатогтох

"Бүх баяжуулсан бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл, хэрэглээ, хяналттай холбоотой зохицуулалт Баяжуулсан хүнсний тухай хуульд орсон. Мөн албан журмаар баяжуулах хүнсэнд гурил, давс багтсан байгаа учраас зохицуулалтын тал дээр Баяжуулсан хүнсний тухай хуулийг баримтлаад явахад орхигдсон зүйл байхгүй гэж үзэж байна.”

ХХААХҮЯ-ны Хуулийн хэлтсийн дарга Э.Цолмонжаргал

“Хүнсний аюулгүй байдалтай холбоотойгоор одоо тус салбарт Хүнсний тухай, Хүнсний бүтээгдэхүүний аюулгүй байдлыг хангах тухай, Органик хүнсний тухай хуулиуд хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байна. Баяжуулсан хүнсний тухай хууль 2019 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрөөс хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж эхэлнэ. Цаашид Зохицуулах үйлчлэлтэй хүнсний тухай хуулийн төслийг боловсруулж байгаа. 2020 онд батлуулахаар ажиллаж байна.”

“Давс иоджуулж, иод дутлаас сэргийлэх тухай хуулийг хүчингүй болгох тухай” хуулийн төслийг өргөн барив.

“Давс иоджуулж иод дутлаас сэргийлэх тухай хуулийг хүчингүй болсонд тооцох тухай” хуулийн төслийг Улсын Их Хурлын гишүүн, Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайд Ч.Улаан 2019 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдөр Улсын Их Хурлын дарга Г.Занданшатарт өргөн барьсан юм. УИХ-ын холбогдох байнгын хороо болон нэгдсэн чуулганаар хэлэлцээд 2019 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдөр баталлаа.

Уг хуулийн төслийг дагалдан Зөрчлийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хамт баталсан юм.

УИХ-ын гишүүн Ц.Цогзолмаа

“Монгол төрийн нэг том чухал үүрэг бол ард иргэдээ эрүүл аюулгүй орчинд амьдруулах ёстой. Иргэдийн эрүүл мэндийн суурь ойлголт бол хүнсний аюулгүй байдал юм. Монгол орны эрс тэс уур амьсгал хэрэглэж байгаа бүтээгдэхүүний нөхцөл байдалаас харахад иодын дутагдал бодитой оршиж байгаа зүйл. Сүүлийн жилүүдэд илэрч байгаа өвчлөлүүдийн дийлэнх нь иодын дутагдалтай холбоотой байна. Иоджуулсан давсны тухай хуулийг хуулийн давхардалаас болж хүчингүй болгож байгаа болохоос хуулийн үйлчлэл баяжуулсан хүнсний тухай хуульд хэвээрээ байна.”

Ц.Соёлмаа

Vip76.mn

Хуулийн давхардал арилж, албан журмаар давсыг иоджуулна