1992 онд Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Хүрээлэн буй орчин, Хөгжлийн тухай олон улсын хурлын (UNCED) үеэр дэлхийн усны тэмдэглэлт өдөртэй болох саналыг дэвшүүлж, улмаар НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейгаас жил бүрийн 3 дугаар сарын 22-ны өдрийг “Дэлхийн усны өдөр” болгон зарлан тунхагласан.

Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагаас 2022 оны Дэлхийн усны өдрийг “Газрын доорх ус” сэдвийн доор бидний нүдэнд үл харагдах далд баялаг болох газрын доорх усыг судлах, үнэ, цэнийг таниулах, бохирдол, хомстлоос хамгаалах, уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох , өсөн нэмэгдэж буй хэрэгцээг хангах, нөөцийг зохистой ашиглах оновчтой менежмент хийхэд улс орнуудыг хамтран ажиллахыг уриалсан байна.

Манай дэлхийн усны нийт нөөц 1.386 тэрбум км3 бөгөөд 97.5 хувь нь далай тэнгисийн шорвог ус, зөвхөн 2.5 хувь нь цэнгэг ус эзэлдэг. Цэнгэг усны нөөцийн 68.7 хувь нь цас, мөсөн бүрхүүл, 30.1 хувь газрын доорх ус, 1.2 хувь нь гол, мөрөн, нуурын ус юм.

Харин Монгол орны усны нийт нөөц 564.8 км3 бөгөөд үүнээс нуур, тойром 500.0 км3, гол мөрөн 34.6 км3, мөстөл 19.4 км3, газрын доорх ус 10.8 км3 буюу нийт нөөцийн 1.91 хувийг бүрдүүлдэг. 2021 оны байдлаар Монгол оронд гидрогеологийн эрэл хайгуул, судалгаа хийж газрын доорх усны 406 ордын нөөцийг баталгаажуулсан. Газрын доорх усны нөөц, чанарын хяналт-шинжилгээний байнгын, тасралтгүй, шинэ дэвшилтэт технологид суурилсан нэгдсэн сүлжээг байгуулж, нийт 309 цэгийг энэхүү сүлжээнд холбоод байна. Өнөөдрийн байдлаар нийт газар нутгийн 14.9 хувьд 1:200000 гидрогеологийн зураглалын ажлыг хийгээд байна.

Сэтгүүлч

Сэтгүүлч Ц.Соёлмаа soyolmaa@vip76.mn