Улсын Их Хурлын Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хорооны хуралдаан /2023.06.06/ боллоо. Хуралдаанаар Монгол Улс, Азийн хөгжлийн банк хоорондын Санхүүжилтийн ерөнхий хөтөлбөрийг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэн, батлахыг дэмжлээ.

Хуралдаанаар Монгол Улс, Азийн хөгжлийн банк хоорондын Санхүүжилтийн ерөнхий хөтөлбөр (2022-2023 оны зээлийн төлөвлөгөө)-ийг соёрхон батлах тухай хуулийн төслийг хэлэлцсэн бөгөөд Хуулийн төслийн талаар Сангийн сайд Б.Жавхлан танилцууллаа.

Сангийн сайд Б.Жавхлан, Монгол Улсын хамгийн том түнш байгууллагын нэг болох Азийн хөгжлийн банктай ирэх жилүүдэд хэрэгжүүлэх төсөл, хөтөлбөрүүдийг санхүүжүүлэх зорилгоор тус банкнаас Монгол Улсад хуваарилж болох 655 сая ам.долларын санхүүжилтийн ерөнхий хөтөлбөрийг хийлээ.

Сангийн сайд Б.Жавхлан

Энэхүү санхүүжилтийн ерөнхий хөтөлбөрийн төслийг Улсын Их Хурлын төсөв, эдийн засаг болон Аюулгүй байдал, гадаад бодлогын байнгын хороодод танилцуулж, хөтөлбөрт гарын үсэг зурах эрх олгох Ерөнхий сайдын захирамжийн төслийг зөвшилцөн дэмжсэнээр хоёр талаас гарын үсэг зурсан.

АХБ-тай байгуулах санхүүжилтийн ерөнхий хөтөлбөр нь олон улсын гэрээ бөгөөд УИХ-аар зайлшгүй соёрхон батлах шаардлагатай тул ийнхүү хуулийн төслийг боловсруулж оруулж ирж байна. Тус хөтөлбөрийг УИХ-аар соёрхон батлуулснаар хөтөлбөрийн эх үүсвэрийг заавал авч ашиглах үүрэг хүлээхгүй бөгөөд энэ нь зээлийн гэрээ биш юм. Харин хөтөлбөрийг Улсын Их Хурлаар соёрхон баталсан тохиолдолд АХБ-тай хамтран хэрэгжүүлэх төсөл, хөтөлбөрийг зээлийн гэрээ, хэлэлцээрийг байгуулж ажиллах боломжтой болно гэлээ.

Хөтөлбөрт гарын үсэг зурснаас хойших хугацаанд дараах төсөл, хөтөлбөрийн зээлүүдийн яриа хэлэлцээг АХБ-тай эхлүүлэн, бэлтгэл ажлыг хангаж ажиллажээ. Төсвийн дэмжлэгийн хэлбэрээр гадаад валютын албан нөөцийг нэмэгдүүлэх зорилгоор 200 орчим сая ам.доллар.

Үүнд:

• Уур амьсгалын өөрчлөлтийн эсрэг бодлогын арга хэмжээг дэмжих төсвийн дэмжлэгийн зээлийн хөтөлбөрийн хүрээнд 100 сая ам.доллар;
• Төсөв, санхүү, эдийн засгийг бэхжүүлэх төсвийн дэмжлэгийн зээлийн хөтөлбөрийн хүрээнд 100 сая ам.доллар;
• Шинэ сэргэлтийн бодлого болон Алсын хараа 2050 урт хугацааны хөгжлийн бодлогыг хэрэгжүүлэх зорилгоор 400 орчим сая ам.доллар.
• Хилийн үр бүтээмжийг сайжруулж тогтвортой худалдааг дэмжих төслийн хүрээнд 100 сая ам.доллар орчим;
• Бүс нутгийн авто замыг хөгжүүлэх, засвар арчлалын төслийн 3-р үе шатны санхүүжилтийн хүрээнд 150 сая ам.доллар орчим;
• Эрдэнэбүрэн Мянгад Улиастай эрчим хүчний ЦДАШ-ын төсөл багтаж буй аж.
• Түүнчлэн хүнсний хангамж, аюулгүй байдлыг хангах арга хэмжээг хэрэгжүүлэхэд 50-55 сая ам.доллар. Үүнд:
• Хөдөө аж ахуй, хөдөөгийн хөгжил төслийн 2-р үе шат багтжээ.
• Одоо хэрэгжиж байгаа төслийн нэмэлт санхүүжилт хэлбэрээр 10-15 сая ам.доллар. Үүнд:
• Эдийн засгийн хүндрэлийн үед боловсролын чанарыг сайжруулах төсөл буй юм байна.

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан УИХ-ын гишүүн Б.Дэлгэрсайхан, Б.Баттөмөр, Х.Баделхан, Д.Цогтбаатар, Б.Энх-Амгалан, Н.Наранбаатар, С.Бямбацогт нар асуулт асууж, байр сууриа илэрхийлсэн. Тухайлбал, УИХ-ын гишүүн Б.Дэлгэрсайхан дараах байр суурийг илэрхийллээ.

"Зээл аваад бүтээн байгуулалт хийж байна гээд өнгөрдөг. Өр нь нэмэгдээд байдаг. Зээл аваад Хөгжлийн банкны жишиг шиг болгочихгүй. Бага хүүтэй зээл авч хувийн хэвшлийнхэндээ, тэр дундаа ЖДҮ хөгжүүлэх хүмүүстээ зориулж, иргэдээ ажилтай, орлоготой болгоход анхаарч ажилламаар байна. Зээл аваад байдаг ч төр захиран зарцуулаад өнөөх нь үр ашиггүй өнгөрөөд өр үүсээд байдаг нь харамсалтай байна. Зам барих нь маргаашийн асуудал. Өнөөдрийн асуудлаа түлхүү ярьж, иргэдээ ажилтай, орлоготой болгож, хүү багатай зээлийг иргэддээ олгомоор байна.

Азийн хөгжлийн банк бол Монгол Улсын стратегийн гол түнш. Тиймээс ийм хүү багатай зээлийг ард иргэддээ хүртээмжтэй байдлаар өгөх нь зүйтэй. Том бүтээн байгуулалт хийх нь хэрэгтэй ч түрдээ хойшлуулаад зээлийн эх үүсвэрээ иргэд, ААН, хувийн хэвшилдээ олговол дээр шүү. Ингэснээр иргэдийн орлого нэмэгдэж, түүнийгээ дагаад татвар, нийгмийн даатгал төлөгдөж, эдийн засаг дотооддоо сэргэх нөхцөл бүрдэнэ. Сангийн яам үүнийг сайн бодож зарцуулах ёстой гэж хэлмээр байна."