Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төслийг хэлэлцлээ
УИХ-ын чуулганы /2025.06.23/-ны өдрийн хуралдаанаар Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төслийг хэлэлцлээ.
УИХ-ын гишүүн С.Бямбацогт хуулийн төслийг танилцууллаа.
Улсын Их Хурлын 2024 оны 4 дүгээр сарын 19-ний өдрийн чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийг хэлэлцэн, улаан буудайн гурил, мал, амьтны тэжээл, тэжээлийн нэмэлтийг гаалийн албан татвараас чөлөөлж, тоо, хэмжээ болон хугацааны хязгаарлалтгүй импортлохоор эцэслэн баталсан. Хууль тухайн хүндрэлтэй цаг үедээ хүнсний гол нэрийн бүтээгдэхүүний хангамж, нийлүүлэлтийн тогтвортой байдлыг хангах, мал аж ахуйн салбарыг эрсдэлээс хамгаалах зорилгодоо хүрсэн учраас Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хууль хүчингүй болгох тухай хуулийн төслийг өргөн мэдүүлсэн хэдий ч дэмжигдээгүйг дурдсан. Энэ хуулийн үйлчлэл зөвхөн улаан буудайн гурил үйлдвэрлэгчдийн үйл ажиллагаанд бус хөдөө аж ахуйн салбарын суурь үйлдвэрлэл болох газар тариалан, мал аж ахуйн болон тэжээлийн үйлдвэрлэл, түншлэл нь техник, тоног төхөөрөмж, ургамал хамгааллын бодис, бордооны ханган нийлүүлэлтийн үйл ажиллагаа зэрэг хөдөө аж ахуйн нийлүүлэлтийн сүлжээнд тогтворгүй нөхцөл байдлыг үүсгэхээр байгаа аж.
Хүнсний тухай хуулиар монгол хүний физиологийн хэрэгцээнд зайлшгүй шаардлагатай малын мах, сүү, тарианы үр, улаан буудай, гурил, ундны усыг “стратегийн хүнс” гэж тодорхойлсон бөгөөд тус хуулийн 5 дугаар зүйлийн 51.1-д зааснаар “Хүнсний асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага тухайн жилд экспортлох, импортлох стратегийн хүнсний нэр төрөл, тоо хэмжээний талаарх саналыг Хүнсний аюулгүй байдлын үндэсний зөвлөлд хүргүүлж, тус Үндэсний зөвлөлөөс Монгол Улсын тухайн жилд экспортлох, импортлох хүнсний нэр төрөл, тоо хэмжээг тогтоодог. Мөн салбарын дунд хугацааны бодлогын хэрэгжилттэй уялдахгүй, хүнс, хөдөө аж ахуйн салбарт оруулсан хөрөнгө оруулалтын үр дүнд сөргөөр нөлөөлж, аж ахуйн нэгж, үйлдвэрлэгч, малчид, тариаланчдыг өрийн дарамтад оруулах, хөдөөд ажлын байрыг бууруулах, хот сууринд шилжих, хүн амын нягтралыг нэмэгдүүлэх нөлөө үзүүлэхээр байгааг төслийн танилцуулгад дурдав.Хүнс, хөдөө аж ахуйн салбарт байгалийн гамшиг, уур амьсгалын өөрчлөлт, олон улсын харилцаа, эдийн засгийн ээдрээтэй бөгөөд таамаглашгүй нөхцөл байдал, давагдашгүй хүчин зүйлээс олон эрсдэл учирдаг болохыг Ж.Энхбаяр сайд танилцуулав. Ковид 19 цар тахлын сорилтууд нь улс орнуудад бие даасан, тогтвортой, тэсвэртэй, даван туулах хүч чадалтай байх сургамжийг өгсөн болохыг тодотгов.
2025 оны хаврын тариалалт энэ сарын 19-ний өдрийн байдлаар 470 мянган га буюу 73.2 хувийн гүйцэтгэлтэй байгаа бөгөөд тариалалтын технологит хугацаа дууссан энэ үед улаан буудай 264 мянган га буюу 85.3 хувийн гүйцэтгэлтэй гарч байгаа гэв. Гадаад улс орны геополитикийн нөхцөл, улс төрийн хурцадмал байдал, ОХУ-аас баримталж буй төрийн бодлого шийдвэрийн хүрээнд тодорхойгүй хугацаагаар улаан буудай, малын тэжээлийн экспортыг хязгаарласан, валютын ханшийн өөрчлөлт зэргээс шалтгаалан импортын гурилын үнэ өсөх нөхцөл үүсээд байгаа гэв. Иймээс хөдөө аж ахуйн салбарт үүссэн бодит байдалд үндэслэн Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хуулийг хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төслийг боловсруулсан гэв.
УИХ-ын гишүүн Да.Цогтбаатар байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг танилцууллаа.
Сэтгүүлч
