УИХ-ын чуулганы /2025.06.25/-ны өдрийн хуралдаанаар "Гаалийн албан татвараас чөлөөлөх тухай хууль хүчингүй болсонд тооцох тухай хуулийн төсөл /Засгийн газар 2025.06.19-ний өдөр өргөн мэдүүлсэн, анхны хэлэлцүүлэг, асуулт, хариулт 90 минут/-ийг хэлэлцлээ.
Уг асуудалтай холбоотойгоор ХХААХҮ-ийн сайд Ж.Энхбаяр, Г.Очирбат гишүүний асуултад хариулав.
Уул уурхайгаас эдийн засгийг босгоход гол тулгуур нь бол ХХААХҮ-ийн салбар болох ёстой. Тэгэхээр энд чиглэсэн бодлого бол тогтвортой байх нь зүйтэй. Энэ гурилын асуудалтай холбоотойгоор хэлэлцүүлэг их өргөн хүрээг хамарч яригдлаа. Тэгэхээр энэ нь зөв, энэ нь буруу гэж хэлэх туйлшрахшаардлага салбар хариуцаж байгаа хүний хувьд алга байна. Энэ хууль бас өөрөө тэр бүс нутгийн өвөл, хаваржилтын хүндрэлийг даван туулахад тодорхой үүргээ амжилттай бас гүйцэтгэсэн. Тэгэхдээ нөгөө талдаа сөрөг нөлөөлөл буюу төвийн бүсийн газар тариалангийн бүсэд ялангуяа улаан буудайн тариалалтад сөрөг нөлөө үзүүлчихлээ. Гурилын үйлдвэрүүд маань ч гэсэн өөрсдийн чанар лаборатори гээд олон зүйлээ эргэн харж, дүгнэж байна. Тэгэхээр энэ хэлэлцүүлгийн гол үр дүн бол салбар өөрөө цаашдаа ил тод, тодорхой, ойлгомжтой, чанар нөгөө талдаа хэрэглэгчдийн эрх ашгийг хангах үнийн өсөлтөөс урьдчилан сэргийлэх гээд олон зүйлүүд байгаа. Энэ зүйлийг ингээд орхих ёстой юм биш. Гол асуудал нь худалдаан дээрх үнийн өсөлтийг л зохицуулж худалдааны хууль, эрх зүйн зохицуулалтыг хийхгүй бол тариаланчдаас үйлдвэрлэгчид ирээд, үйлдвэрлэгчдээс эцсийн бүтээгдэхүүн худалдаж байгаа байдал дээр үнийн өсөлт нэг айхтар зүйл алга байна. Борлуулалт дээр бол үндсэндээ бид нар аль сум аль аймагт хэдээр хөрс зарахыг бол үйлдвэрлэгч тэнд зохицуулалт хийж чадахгүй байгаа. Тэгэхээрээ зарим газар 50% нэмж байна. Зарим газар 30% нэмж байна. Гол үнийн өсөлт гээд байгаа зүйл бол яг энэ худалдаан дээр гараад байгаа юм. Тэгэхээр нөгөө талдаа өргөн дэлгэр газар нутаг гурил маань хямд үнэтэй бүтээгдэхүүн. Тээврийн зардал их өндөр өртөг шингэж байгаа байдал байна. Ингээд олон талын л асуудлууд их тодорч гарч ирж байна.