УИХ-ын чуулганы /2025.12.12/-ны өдрийн хуралдаанаар Малын индексжүүлсэн даатгалын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хэлэлцлээ.

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан гишүүд үг хэлж, асуулт асуулаа.

УИХ-ын гишүүн Ц.Туваан:

6%-ийн босготой байсныг бууруулж байгаа юм байна. Энэ хууль амьдрал дүүр бодитой үр дүн өгдөггүй. Малчид даатгалтай байлаа ч малаа алдчихаад, материалаа бүрдүүлээд өгөхөд сумаар нь, аймгаар нь буюу нийтэд нь авч үзэж байж хамруулна гэдэг. Тэгэхээр энэ хуулийн үр дүнг бууруулчхаад байгаа юм. Тиймээс ажлын хэсгээс асууя! Сүүлийн 3 жил хэдэн малчин индексжүүлсэн даатгалд хамрагдсан бэ?

Хоёрдугаарт, малчдын асуудал анхаарлын төвд орохгүй бол болохоо больсон. Бид Үндсэн хуулиараа малаа төрийн хамгаалалтад авна гэчихсэн мөртөө малчдын амьдрал ахуй улам л хүнд болоод байна. Орлого багасаж, нөхцөл хүндэрч байна. Малчдын нийгмийн асуудал, малчдын залуу халааг бэлтгэх, залуу малчдын гэр бүлийн асуудал гээд маш олон асуудлууд хүндэрч байна аа. Тэгэхээр энэ малын даатгалыг ганцхан индексжүүлсэн даатгалаар хязгаарлах биш малын даатгал руу хувийн хэвшлийг хэрхэн оруулах вэ? Дээрээс нь малчдын нийгмийн асуудлыг нэлээн анхаарч үзэх цаг нь болжээ. Эс тэгвээс малчингүй монгол болох нь. Тэгэхээр малын даатгал ярьж байгаа энэ үед асуудлыг цогцоор нь ярих нь зүйтэй.

Мөн цаг үеийн асуудал, ялангуяа бензин дизель түлшний асуудал хүнд байна аа. Зудад өртөж байгаа аймгуудад малчид өвөлжөө, хаваржаандаа буух, идэш уушаа, өвс тосоо нааш цааш нь зөөх гэхээр портер, бонгоных нь бензин түлшний асуудал маш хүндэрчихсэн байдаг. Тэгэхээр энэ асуудлыг ч гэсэн ойрын хугацаанд шийдэх шийдэл олохгүй бол 9 эхлэх нь. Орж ирсэн бензин тос хотдоо тараагдаад хөдөө орон нутаг руу хүрэхгүй байна. Салбарын яамныхан хөдөө орон нутагт, хээр бензин, түлшгүй хаягдчихсан машинуудын эзэн шиг л сэтгэл гаргаж асуудалд хандах хэрэгтэй. Улаанбаатарынхан нийтийн тээврээр, таксигаар зорчиж болох байх. Хөдөө орон нутагт бол асуудал хүнд шүү!

Ц.Туваан: Малчдын асуудалд цогцоор нь хандахгүй бол малчингүй Монгол болоход ойрхон байна!