УИХ дахь МАХН-МҮАН-ын “Шударга ёс” эвслийн бүлэг өнгөрсөн даваа гарагийн хуралдаанаараа Тавантолгойн төслийг хэлэлцжээ. Бүлгийн дарга Н.Батцэрэг энэ талаарх мэдээллийг өчигдөр өгсөн бөгөөд бүлгийн бүх гишүүд нэгдсэн саналтайгаар Тавантолгойн нүүрсний ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулахыг дэмжсэн байна. Гэхдээ Тавантолгойн ордыг бүхэлд нь ард түмний мэдэлд байлгах ёстой гэж үзлээ.

Одоогийн өргөн баригдаад байгаа УИХ-ын тогтоолын төсөлд иргэдийн "Эрдэнэс Тавантолгой" компаниас эзэмшиж буй хувьцааны талаар үг, үсэг бичигдээгүй нь .'Шударга ёс" эөспийн ард түмний мэдэлд байх ёстой гэсэн үзэл баримтлалтай зөрчилдөж байгаа юм. Тиймээс ажлын хэсгийн санал дүгнэлтийг сонсож, түүний дараа Тавантолгойн нүүрсний ордыг хөгжүүлэх талаар авах арга хэмжээний тухай УИХ-ын тогтоолын төсөл, холбогдох гэрээний төслүүдийг дэмжих эсэхээ тус эвслийн бүлэг эцэслэн шийдэх бололтой.

УИХ-ын гишүүн Д.Тэрбишдагва: Зүйл, заалт  бүрийг судалсан

Өнгөрсөн дөрөвдүгээр сарын 6-ны өдөр Тавантолгойн нүүрсний ордыг хөгжүүлэх талаар авах арга хэмжээний тухай УИХ-ын тогтоолын төсөл, түүнтэй холбогдох гэрээнүүдийн төслийг бэлтгээд гарын үсэг зурахад бэлэн болно гэж ярьж байсан. Гэтэл сар гаруйн хугацаа өнгөрчихлөө. Тэгэхээр гэрээ хэлэлцээрийг манай эвсэл яаралтай явуулах ёстой гэсэн байр суурьтай байгаа.

Гэрээ хэлэлцээрийг явуулахдаа Монгол Улсын хууль дүрэм тогтоомжид нийцсэн байдлаар шийдэх хэрэгтэй. Хоёрдугаарт, дөрөвдүгээр сарын б-ны өдөр бэлэн болсон гэж байсан гэрээг шууд УИХ-д оруулж ирэх ёстой байсан болов уу.,Тэгсэн бол УИХ ажлын хэсэг байгуулагдаж, Тавантолгойн асуудал нэг тийш шийдэгдэх байсан байх. Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг 14 хоногийн дотор шийдэж өгнө үү, гэж хүссэн. Гэтэл сар гаруйн хугацаа өнгөрчихлөө. Тиймээс манай эвслийн бүлэг энэ асуудлыг нухацтай ярилцаж байгаа.

Бүлэг дээр Тавантолгойн асуудлыг хэд, хэдэн удаа хэлэлцсэнээс гадна МАХН-ын Гүйцэтгэх товчоо хуралдсан. Эндээс "Шударга ёс эвслийн мөрийн хөтөлбөрт тусгасны дагуу бүлэг хуралдаж өгөөч" гэсэн асуудлыг бүлгийн даргад уламжилсан юм. Харин бүлгийн дарга мега төслийг хариуцаж байгаа М.Энхсайхан сайдаас тайлбар өгөхийг шаардсан.

Ингээд хэд, хэд хуралдсаны эцэст бүлгийн гишүүд санал нэгтэйгээр дээрх Тавантолгойн төслийг хурдан хэлэлцэх нь зүйтэй гэж үзсэн. Манай бүлгийн гишүүд чамбай ажиллаж байгаа. Төсөлд тусгасан заалт бүрийг нарийн судалж, санал боловсруулсан. Ингээд ажлын хэсгийн дүгнэлтийг хүлээж байна. Тэдний УИХ-д оруулах санал бидний анализ хийж боловсруулсан саналтай таарахгүй бол бид УИХ-д өөрсдийн бай сууринд хатуу зогсоно.

УИХ-ын гишүүн Ч.Улаан: Өмчийн эзэнд өгөөжтэй байх ёстой

Тавантолгойн нүүрсний ордыг эдийн засгийг эргэлтэд оруулахыг манай бүрэн, эвсэл  бүрэн дэмжиж байгаа. Гэтэл Тавантолгойн гэрээний төсөл УИХ-д орж ирээд сар гаруйн хугацаа өнгөрч байхад таг чиг байдалтай л байна. Энэ нь ард тумнээс нууцлагдмал байдлыг бий болгож байна. Ард түмэн Тавантолгойь эзэн нь биш юм шиг сэтгэгдэл төрүүлж байна. Тиймээс ард түмний хэлэлцүүлгээр Тавантолгойн асуудлыг хэлэлцэх нь зөв Гэрээг хурдан шийдье гэдэг нь юу ч байсан зөвшөөрнө гэсэн үг биш.

Ямар байсан хэдхэн дарга нарын хүрээнд төсөл дарагдаад байх ёсгүй. Мөн төсөл Монгол Улсын хууль тогтоомжид нийцсэн байх ёстой гэдэг нь монголчуудын эрх ашигт нийцнэ гэсэн үг. Ер нь бол өмчийн эздэд өгөөжөө өгөх ёстой. Зүйл заалтад олон асуудал байгаа. Тиймээс зарчимд нийцэхгүй байгаа заалтуудыг засч залруулах шаардлага тавина. УИХ- аар хэлэлцээд эхэлбэл, зүйл заалтыг нь задалж байгаад ярина.

Таван толгойн нүүрсний ордыг хөгжүүлэх талаар авах арга хэмжээний тухай УИХ-ын тогтоолын төсөл, түүнтэй холбогдох гэрээнүүдийн төслийн талаар МАХН-МҮАН-ын "Шударга ёс" эвслийн Удирдах зөвлөлөөс УИХ дахь МАХН- МҮАН-ын "Шударга ёс" эвслийн бүлэг өгсөн чиглэлийг бүлгийн хурлаар авч хэлэлцээд УИХ дахь "Шударга ёс" эвслийн бүлэг дараах мэдэгдлийг гаргаж байна. Үүнд:

1.Тавантолгойн нүүрсний ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулахыг дэмжиж байна. Тус ордыг эдийн засгийн эргэлтэд оруулахдаа УИХ-ын 2012 оны сонгуульд "Шударга ёс" эвслээс дэвшүүлэн "Монголоо аврахТаван хувьсгал" мөрийн хөтөлбөрийн 40-д заасан "Тавантолгойн ордыг бүхэлд нь ард түмний мэдэлд байлгаж, монголчуудыг өмч хөрөнгөтэй баян чинээлэг амьдрах нэгэн чухал үндэс суурийг бүрдүүлнэ."гэсэнзорилтыг хэрэгжүүлж ажиллахын төлөө бүлгийн гишүүд нэгдсэн байр суурьтай байна.

2.Монгол Улсын Засгийн газраас Тавантолгойн нүүрсний ордыг хөгжүүлэх талаар авах арга хэмжээний тухай УИХ-ын тогтоолын төсөл, холбогдох гэрээнүүдийн төслийг УИХ-д 2015 оны дөрөвдүгээр сарын 23-ны өдөр өргөн мэдүүлон ч Улсын Их Хурлаар асуудал хэлэлцэгдэхгүй хойшлогдсоор байгаа нь хэсэг бүлэг хүмүүсийн хуйвалдаан, тохиролцоон болж болзошгүй гэсэн хардлагыг нийгэмд төрүүлж байна.

Тавантолгойн гэрээний асуудал нь цөөн хэдэн хүний хүрээнд тохиролцох асуудал биш бөгөөд хэрвээ ийм асуудал өрнөж байгаа бол энэ нь Монгол төрийн нэр хүндэд сөргөөр нөлөөлөх болно. Иймд УИХ дахь МАХН-МҮАН-ын "Шударга Ёс" эвслийн бүлгээс Тавантолгойн гэрээг УИХ-ын чуулганаар хэлэлцүүлэх асуудлыг хурдавчлахыг, олон түмнийг талцуулахгүй байхыг уриалж байна.

3.Тавантолгойн нүүрсний ордыг хөгжүүлэхтэй холбогдох гэрээ, хэлэлцээрийг Монгол Улсын төрийн бодлого, хууль, тогтоомжид бүрнээ нийцүүлэн Монгол Улс болон хөрөнгө оруулагч талд харилцан ашигтай,. Монголын ард түмэнд үр өгөөжтэй байх зарчмыг баримталсан гэрээ байгуулан ажиллах нь зүйтэй гэж үзэж байна.