Монголын авто замчдын холбоо, Зам тээврийн хөгжлийн яам, “Хера Экуйпмент” ХХК хамтран “Бетон замын технологийн өдөрлөг”-ийг өчигдөр Шангри-Ла зочид буудлын хүлээн авалтын танхимд зохион байгууллаа.

Уг өдөрлөгт 70 гаруй байгууллагын 100 орчим зочид төлөөлөгчид оролцож, авто замын талаар төрөөс баримтлах бодлого, замын болон тусгай зориулалтын бетон үйлдвэрлэл, Монгол Улсад бетон зам дэвссэн туршлагын талаар илтгэл, хэлэлцүүлэг өрнүүлсэн юм. Энэ үеэр Монгол Улсад бетон замын чиглэлээр дагнан үйл ажиллагаа явуулдаг “Арц суварга” ХХК-ийн захирал Ш.Аптансүхтэй уулзлаа.

Монголын авто замын өнөөгийн хөгжил, дэлхий нийтийн чиг хандлага, авто замын салбарт бетон замьн сонгож хөрөнгө оруулах ёстой талаар түүнээс тодруулсан юм.

Тэрбээр “Монголчууд бид аливаа зүйлийг санхүүгийн нөхцөл байдлаасаа шалтгаалан өртөг өндөртэй болон өртөг багатай гэж ярьдаг. Миний хувьд бетон замын өртөг асфальтан замынхтай адил. Яагаад гэвэл Монгол Улсын төсөв хүндрэлтэй байгаа энэ үедээ таван сантиметрийн нимгэнтэй асфальтан зам тавихад өртөг хямд гэж харагддаг боловч замын арчлалтын хувьд үнийн дүн нь бетон замын бүтээн байгуулалттай дүйгээд ирдэг. Тиймээс олон улсын стандартыг дагаад долоогоос дээш 10 хүртэл сантиметрийн асфальтан зам тавихад өртөг нь яг адил гарна. Чанар дагаж үнэ гэдэг хоосон үг биш. Нөгөөтээгүүр асфальтан зам бетон замын ялгааг тайлбарлавал, асфальтан зам хар бараан, бетон зам цайвар өнгөтэй. Материалыг шинж чанар нэг нь уян, нөгөөдөх нь хатуулаг шинж чанартай. Бетон зам халуун, хүйтэн шинж чанарын өөрчлөлтөд ордоггүй, технологи нь хатуу шинж чанартай давуу тал олон бий. Асфальтан замын түүхий эд бүтээгдэхүүнийг ОХУ-аас, БНХАУ-аас оруулж ирдэг. Харин бетоныг Монголын хайрга, чулуу, цемент, арматур төмрөөр хийх учраас бүх хөрөнгө Монголдоо үлдэх эх оронч төсөл юм. Гадны зах зээлээс хараат бус эх оронч бүтээн байгуулалт” хэмээв.

Мөн зөвлөгөөнд урилгаар ирж оролцож буй Барилгын материал үйлдвэрлэгчдийн холбооны гүйцэтгэх захирал Д.Лхагвадоржтой уулзаж, аж үйлдвэрийн салбар хоорондын уялдаа холбоо ямар байгааг асуухад

“Асфальтан хучилттай замын насжилт богино. Энд тэндээ овойж, хагарсан нь машинд халгаатай байдаг тухай манайхан их шүүмжилдэг. Манай улсад сүүлийн жилүүдэд ууд уурхай, хүнд үйлдвэрлэл хөгжиж байна. Хөгжлийг дагаад уул уурхай, барилгын хүнд даацын автомашин, тоног төхөөрөмжүүд нийслэлд зайлшгүй зорчих шаардлагатай болдог. Өнөөдрийн хэлэлцүүлэг уулзалтаар хүнд машин механизмд тохирсон чанартай зам барих асуудал хөндөгдөж байна. Энэ нь авто замын салбар болон барилгын салбарын “барилгын материал үйлдвэрлэл” -ийн чиглэл зайлшгүй хамтарч ажиллаж шаардлага тулгарсныг харуулж байна. Эдийн засаг хүндэрсэн энэ цаг үед онц шаардлагатай хүнд даацын авто машин явдаг технологийн замууд, Азийн гуравдугаар зам гэж яриад байгаа хоёр хөршийг холбосон олон улсын зам, онгоцны зам, төмөр бетон гүүрнүүдийг бетон замаар хийчихвэл хангалттай.

Яваандаа эдийн засаг сайжраад эхэлбэл аймгуудтай холбосон орон нутгийн замыг бетонон хучилттай болгож болно. Бетон хучилттай авто за-мын гол барьцалдуулагч нь цемент. Барилгын материалын үйлдвэрлэлийн салбар сүүлийн 10 жил маш эрчимтэй хөгжсөн. Тэр дотроо бид цементийн үйлдвэртээ онцгой анхаарал тавьж ажилласан. Нэг сая тонны хүчин чадалтай дөрвөн том үйлдвэр мөн 100-150 мянгын хүчин чадалтай хоёр жижиг үйлдвэр улсын хэмжээнд ажиллаж байна. Нийлбэр дүнгээрээ 4.2 сая тонн цемент үйлдвэрлэж байна. Өнөөдрийн байдлаар цементийн үйлдвэр хоёр сая тонн цементийн илүүдэлтэй байгаа. Энэ хэмжээний цементийг дотооддоо хэрэглэх зайлшгүй шаардлага тавьж байна. Цементийн нэг том хэрэглэгч нь яах аргагүй авто замын салбар мөн. 2018 онд “Гашуун Сухайт”-ын зам буюу нүүрсний замыг бетон замын технологиор барина. Сонсголонгийн замыг бетон замын технологиор бариад гурван жилийн хугацаа өнгөрлөө. Энэ технологи нь 30, 60, 100 жилийн баталгаатай, насжилт өндөртэй технологи юм. Зам барих ажлыг хөрөнгө мөнгөтэй холбож ярихаас илүүтэй төр засгаас боддогоор дэмжиж өгөх шаарддагтай байна” гэсэн юм.

Үүнээс гадна, өдөрлөгийн ивээн тэтгэгчээр оролцож буй “Хера Экуйпмент” ХХК-ийн худалдаа, маркетингийн газрын захирал Ч.Төгөлдөртэй

уулзаж, бетон замын технологийн өдөрлөгийн ач холбогдол, гарах үр дүнгийн та-лаар тодрууллаа. “Бид жил бүр авто замчдын холбоотой хамтран шинээр нэвтэрч буй техник технологийг Монголын замын ком-паниудад танилцуулдаг. Манай “Хера Экуйпмент” ХХК нь байгаль экологид сөрөг нөлөө үзүүлдэггүй, өндөр хүчин чадал бүхий технологийг М о н г о л д нутагшуулах үйлчилгээ явуулдаг. Гурваас дөрвөн жилийн өмнө зам

барих зөвшөөрөлтэй 400 гаруй компани байсан. Өнөөдөр 100 орчим компани байна. Замын бүтээн байгуулалтад сэтгэлтэй хүмүүс нь шалгарч үлдсэн” гэв.

Зам тээврийн хөгжлийн яам, Авто зам бодлогын хэрэгжилтийг зохицуулах газрын дарга Д.Доржханд “Бид сүүлийн жилүүдэд бетон замыг нутагшуулах асуудлыг судалж нэлээд үр дүнд хүрээд байна. Тухайлбал, Сонсголонгийн замыг та бүхэн мэдэж байгаа байх. Ашиглалтад орсноос нь нэг ашиглалтын зардал гараагүй. Барилгын салбарт томоохон цементийн үйлдвэрүүд ашиглалтад орсон учраас үндэсний үйлдвэрлэлээ боддогоор дэмжиж, ашиглалтын зардал гардаггүй чанартай сайн зам барйх бодлого барьж ажиллана. Бетон зам дуу чимээ ихтэй, залгаа нугачаа нь төвөгтэй байдаг хэмээн иргэд ярьдаг. Сүүлийн үеийн технологийг ашиглан барьж буй зам нь хоёр давхар үетэй, өнгөлгөөний үед залгаа байхгүй учир илүү тав тухтай нөлөө багатай технологийн өндөр горимд хийгдсэн. Бетон зам өртөг нь өндөр гэхдээ засвар ашиглалтын хэмнэлтэд шилждэг давуу чанартай учир үндэсний үйлдвэрлэгчдээ дэмжихээр ажиллаж байна. Өнөөдрийн байдлаар Монгол Улсын замын бүтээн байгуулалтад 100 гаруй тэрбум төгрөг шаардлагатай боловч төсөвт 20 тэрбум төгрөг төсөвлөгдсөн. Цаашдаа эдийн засаг сайжирч сэргэх үед төрийн зүгээс тусгай зориулалтын зам гэлтгүй Монгол улсын тойруу замыг ч бетон зам болгох боломжтой” хэмээсэн юм