УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн /2021.11.04/ нэгдсэн хуралдаанаар Монгол Улсын Засгийн газрын бүтэц, бүрэлдэхүүнд өөрчлөлт оруулах асуудлаар Монгол Улсын Ерөнхийлөгчтэй зөвшилцсөний үндсэн дээр Монгол Улсын Засгийн газрын бүтцийн тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Монгол Улсын Засгийн газрын бүрэлдэхүүний тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай, Монгол Улсын Засгийн газрын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслүүдийг хэлэлцэж байна.

УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн: Өнөөдөр салбарыг мэргэжлүүд удирддаг болсон. Мэргэжлийн бус сайд бол мэргэжилтнүүдийн үгийг сонсдог, аятайхан сонсогдсоноо сонгодог. Тэрнээс биш шийдэл гаргаж чаддаггүй. Ялангуяа мэргэжлийн яамд дээр үнэхээр чадахгүй байгаа. Манай улс төрчид мэдэхгүй, чадахгүйгээ мэддэггүй. Ямар диплом, ямар мэргэжилтэй нь бүү мэд, гэхдээ л сайд болно гэсэн асар том хүсэлтэй. Үүнээс болж бүтэлгүйтдэг.

Өмнө нь бид Хөгжлийн яам байгуулсан. Өнөөх нь барилга, байшин, замын уулзвар барьсаар байгаад дууссан. Иймэрхүү байдлаар яамд нэмэх юм бол төсвийн үрэлгэн зардал болж төгсөнө. Бодлого төлөвлөлтийн асуудлыг авч явж чадах тийм хүн хэр байгаа бол гэж би бодож байна. үүнийг бид мартсан байх 30 жилд. Ямар яам байсныг мэддэг хүн цөөхөн байгаа. Тэнд салбарын шилдгүүд суудаг байсан, өмнө нь ийм яам байгуулаад эдийн засагчид аваачиж суулгасан. Тэгээд дампуурсан. Энэ явдал давтагдах юм бол ахиад хэзээ ч Хөгжийн яам гэж байхгүй болно.

Энэ бүтцэд тухайн салбар бүрийн, хөдөө аж ахуйн, байгаль орчны, эрчим хүч, замын шилдгүүд нь очиж шилдгүүд нь, хүлээн зөвшөөрөгдсөн нь тэнд очиж байж хүнд бодлого төлөвлөлт тулгадаг байсан.

Хуучин бол доктор, эрдэмтэд суудаг яам байсан. Асар их хүнтэй яам байсан. Үүнийг 200 хүнээс доош байсан бол энэ яам явах ч үгүй. Хоёрын хооронд гурилдсан юм болно. Хэрвээ хийх юм бол бүтцийг нь сайн шийдэх хэрэгтэй. Функцуудыг нь тодорхой болгож өгөх хэрэгтэй. Харин жинхэнэ мэргэжилтнүүдийг тэнд ажиллуулж, мэргэжлийн хүнээр нь удирдуулах хэрэгтэй. Тэгэхгүй бол өмнөх түүх давтагдана.

Ялангуяа Хөгжлийн яам өнөөдөр манайд дутагдалтай байгаа учраас бид ингэж ядарч амьдарч байна. Бусад оронтой бид хөгжлөө харьцуулах юм бол хөөрхийлөлтэй байгаа шүү дээ. Уул уурхайн бүтээгдэхүүний үнэ өсөхөөр хөгждөг, үнэ нь унахаар хямардаг. Ийм л эдийн засагтай байгаа. Тийм учраас үүнээс гарахын тулд Хөгжлийн яамны дэргэд Эдийн засгийн хүрээлэн байх ёстой. Ийм судалгааны төвгүй бол энэ яам явахгүй. Хийвэл иж бүрнээр нь шийд. Тэрнээс биш нэрээр хөөцөлдөж сайд болохын төлөө энэ яамыг байгуулж болохгүй. Шуудхан хэлье, болохгүй.

Дахиад өмнөх нөхцөл байдал давтагдана. Энэ яам тийм амар яам биш. Сангийн яамтайгаа байнга ажлаа булаацалддаг байсан. Үндэсний хөгжлийн газар гэж байсан, би хөрөнгө оруулалтыг, би бодлого төлөвлөлтийг шийднэ гэдэг зүйл гардаг байсан.

Ц.Даваасүрэн гишүүний саналд Д.Тогтохсүрэн гишүүн тодруулга хийлээ.

УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэн: Тогтохсүрэн гишүүнтэй санал нэг байна. Г.Тэмүүлэн нарын гишүүдийн өргөн барьсан хууль батлагдсаны дараа, салбарыг мэргэжлийн хүн удирддаг болсны дараа энэ яамны асуудлыг шийдэж явахгүй бол бүтэхгүй. Өмнө байгуулаад бүтээгүй юм. Энэ яамыг цогцоор нь, судалгааны төвтэй нь, боловсон хүчинтэй нь байгуулахгүй бол болохгүй. Одоо боловсон хүчин нь хэцүү болсон л доо.

Яамд ч гэлээ гэсэн бодлого төлөвлөлт хийх хүнгүй болсон. Цөөхөн бай гэсээр байгаад урсгал ажилтайгаа зууралдсаар байгаад яамдууд ажлаа хийдэг. Тэрнээс биш яамдыг ямар нэг бодлого, төлөвлөлт хийдэг бүтэц байхгүй, бодлого төлөвлөлтөөр мэргэшсэн хүн байхгүй болсон. Тиймээс хүний нөөцийн асуудал яригдах байх гэж бодож байна.

Түүний саналд Г.Тэмүүлэн гишүүн хариулт өгсөн юм.

Ц.Даваасүрэн: Хөгжлийн яам өнөөдөр манайд дутагдалтай байгаа учраас бид ядарч амьдарч байна

Ц.Даваасүрэн: Хөгжлийн яам өнөөдөр манайд дутагдалтай байгаа учраас бид ядарч амьдарч байна