ОЮУ ТОЛГОЙН ГЭРЭЭНИЙ ЗАРИМ ЗААЛТЫГ ТОДОРХОЙ БОЛГОХ ХЭЛЦЛИЙГ ҮРГЭЛЖЛҮҮЛЭХЭЭР БОЛЛОО

УИХ-аас Шинэчлэлийн Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрийг баталсан. Энэхүү үйл ажиллагааны хөтөлбөрт геологи уул, уурхайн салбарт өмнө нь байгуулсан  тогтвортой байдлын, хөрөнгө оруулалтын, бүтээгдэхүүн хуваах гэрээнүүдэд өөрчлөлт оруулах асуудлыг судалж, холбогдох өөрчлөлтүүдийг хөрөнгө оруулагч талтай харилцан тохиролцож хийх гэсэн заалт орсон. Дээрх заалтын хүрээнд Ерөнхий сайд захирамж гаргаж Оюутолгойн ордыг ашиглах төслийн хэрэгжилтэд тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэх, гэрээний биелэлтэд хяналт тавих, Оюутолгойн ордыг ашиглах хөрөнгө оруулалтын гэрээ байгуулахтай холбогдон УИХ-аас гарсан шийдвэрүүд, Засгийн газрын үйл ажиллагааны хөтөлбөрт тусгасан зорилтыг хэрэгжүүлэх, Оюу толгойг ашиглах хөрөнгө оруулалтын гэрээнд өөрчлөлт оруулах талаар хөрөнгө оруулагч талтай өмнө нь хийсэн яриа хэлцлийг үргэлжлүүлэх үүрэг бүхий ажлын хэсгийг Уул уурхайн сайдаар ахлуулан байгуулсан.

Уул уурхайн сайд тус шийдвэрийн дагуу хэлэлцээрийг үргэлжлүүлэх тухай албан бичгийг хоёр ч удаа Рио Тинто компанийн удирдлагад хүргүүлсэн боловч татгалзсан хариу авсан хэдий ч хөрөнгө оруулагч, хөрөнгө оруулагчийн санхүүжүүлэгчид, хувьцаа эзэмшигчид, нөгөө талаас Монголын ард түмний нийтлэг эрх ашиг түүний төлөөлөл болсон төрийн ашиг сонирхолыг нэгтгэн хэд хэдэн удаа нүүр тулан уулзсаны үр дүнд  Оюу толгойн гэрээний зарим заалтыг тодорхой болгох талаарх хэлцлийг үргэлжлүүлэх асуудал дээр хоёр тал нэгдсэн саналд хүрсэн болно.

Газрын тосны бүтээгдэхүүний чиглэлээр дараах ажлуудыг хийж гүйцэтгэлээ.

1.    Улсын нөөцийг алдагдалгүйгээр эдийн засгийн эргэлтэнд орууллаа.
2.    Өмнөх Засгийн газрын үед импортын шатахууныг Онцгой албан татвараас 100 хувь чөлөөлж байсныг өөрчилж шатахууны жижиглэнгийн худалдаанд татварын хөнгөлөлт үзүүлж, уул уурхайн салбарын болон бөөний хэрэглэгчдийн импортын шатахууныг татвартай болголоо. Ингэснээр аж ахуйн нэгжүүд жижиглэнгийн үнийг тогтвортой байлгахад Засгийн газартай хамтарч ажиллах, нөгөө талаас бөөний худалдаанд зах зээлийн зарчмаар ажиллах боломжтой болсон.
3.    Улсын хэмжээнд төр болон шатахуун импортлогч аж ахуйн нэгжийн бүрдүүлэх нөөцийн хугацааг 40 хоног байсныг олон улсын жишигт ойртуулж 60 хоног болгон өөрчиллөө.
4.    Монголбанктай “Шатахууны жижиглэнгийн үнийг тогтворжуулах” дунд хугацааны хөтөлбөр хэрэгжүүлж, санамж бичиг байгууллаа. Шатахууны жижиглэнгийн үнийг тогтвортой байлгах зорилтын хүрээнд Монголбанк шатахуун импортлогч аж ахуйн нэгжүүдэд хөнгөлөлттэй зээл олгосон. Мөн шатахуун импортлогч аж ахуйн нэгжүүдийг валютын эрсдлээс хамгаалах арга хэмжээ хамт хэрэгжинэ. Эдгээр арга хэмжээг хэрэгжүүлснээр эцсийн үр дүндээ иргэдийн амьжиргааны өртгийг тогтвортой байлгахад дэм болно.

ГАЗРЫН ТОСНООС ОЛОХ ОРЛОГЫГ НЭМЭГДҮҮЛЛЭЭ

Тосон-Уул XIX, Тамсаг-XXI талбайд олборлолтын тусгай зөвшөөрлийг олгосноор газрын тосны ашиглалт, олборлолтын үйл ажиллагаа эрчимжиж 2012 оны 12 дугаар сарын 31-ний өдрийн байдлаарх хүлээгдэж буй гүйцэтгэлээр Монгол Улсын хэмжээнд нийт 3.38 сая баррель түүхий тос олборлон экспортолж, Улсын төсөвт 104 тэрбум төгрөгийг төвлөрүүлэх төлөвтэй байна. Энэ нь өмнөх онтой харьцуулахад олборлолтын хэмжээ 32.5 хувь, газрын тосны орлого 38.3 хувиар тус тус өсөх төлөвтэй байна.
Газрын тосны хэмжилтийн цэгийг Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт байхаар харилцан тохиролцоонд хүрч байгаа бөгөөд хэмжилтийн цэгийн зөрүүнээс шалтгаалан Монгол Улсад ногдох газрын тос болон татварын хэмжээ нэмэгдэх боломж бүрдэх юм. Үүний үр дүнд Петрочайна Дачин Тамсаг ХХК-ийн Тосон-Уул XIX талбайгаас олборлож, борлуулж буй газрын тосны ачилт, буулгалт, хэмжилтийн байдалд  хяналт тавьж 12893.87 баррель түүхий тос дутсан зөрчил илрүүлж тосны үнэ болох 438,969.61 ам.долларыг улсын төсөвт төвлөрүүлэв.

ГАЗРЫН ТОСНЫ ҮЙЛДВЭР БАРИХ АЖЛЫГ ЭРЧИМЖҮҮЛЛЭЭ

Газрын тосны үйлдвэр байгуулахтай холбогдсон асуудлаар Уул уурхайн яам Засгийн газрын хуралдаанд танилцуулсан. Үүнтэй холбогдуулан Засгийн газраас Газрын тосны үйлдвэрийн Техник, эдийн засгийн үндэслэлийг яаралтай шийдвэрлэх үүргийг өглөө. Ингэснээр жилд нэг сая тонноос доошгүй хүчин чадалтай газрын тос боловсруулах үйлдвэр баригдах юм.