УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар УИХ-ын гишүүн. О.Баасанхүүгийн санаачилсан Тамхины хяналтын тухай хуульд  нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг хэлэлцэх эсэхийг шийдлээ. Нийгмийн бодлого, боловсрол, соёл, шинжлэх ухааны байнгын хорооны гишүүдийн олонхи нь өнгөрсөн оны гуравдугаар сарын 1-нээс хэрэгжиж эхэлсэн   Тамхины   хяналтын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулахыг дэмжсэн юм. Харин чуулганы нэгдсэн хуралдаанд оролцсон гишүүдийн олонхи нь дээрх өөрчлөлтийг эсэргүүцэж, О.Баасанхүү гишүүний санаачилсан хуулийн төслийг унагалаа. Гишүүд ямар байр суурь илэрхийлж    байсныг сонирхуулъя.

О.БААСАНХҮҮ: -Тамхины хяналтын тухай    хуулийг амьдралд нийцүүлэх зорилгоор төсөл санаачилсан юм. Энэ хуульд сургуулиас 500 метрийн зайд тамхи худалдаалах, татахын хориглосныг өөрчилж 500 алхам болгох, аж ахуйн нэгжүүд дотроо тамхи татах цэгтэй. болох саналыг хуулийн төсөлдөө тусгалаа. Миний энэ саналыг Л.Эрдэнэчимэг гишүүн их эсэргүүцэж байгаа. Учир нь, “Монос”-т тамхинаас гаргах наалтыг 6000 төгрөгөөр зардаг юм билээ. 14 наалт нь нэг курс болдог гэсэн.

Ц.НЯМДОРЖ: -500 алхам гэдгийг чинь яаж тооцох юм бэ. Ц.Шаравжамцынхаар тооцох юм уу, О.Баасанхүүгийнхээр тооцох юм уу?

О.БААСАНХҮҮ:  -Байцаагч  нар метр бариад ажиллах юм уу. Алхаж очоод арга хэмжээ авдаг байх хэрэгтэй.

Г.УЯНГА: -Тамхины хяналтын тухай хууль хүүхдүүдийг тамхи татахаас урьдчилан сэргийлсэн сайн хууль болсон. Тамхи татдаг гишүүд санал хураалтад оролцвол эрх ашгийн зөрчил үүсэх үү. 500 алхам гэдгээ өөрчлөх хэрэгтэй байх. Миний нэг алхам, Г.Батхүү гишүүний нэг алхамтай адилгүй. Миний алхам ч хоёр өөр байх тохиолдол бий. Яарсан үедээ том том алхана. Байцаагч нар торгоё гэвэл том алхаад, үгүй гэвэл жижиг алхах юм уу.

О.БААСАНХҮҮ:-Монголчууд чинь сөөм, төө, алд, дэлэм, алхам гэсэн хэмжүүртэй шүү дээ. Тиймээс алхмаар тооцож болно. Байцаагч нарт ч хуулийн хэрэгжилтэд хяналт тавихад амар. Ашиг сонирхлын зөрчил ярих юм бол тамхи татдаг хүмүүс биш, үйлдвэрлэгчдэд л ашиг сонирхлын зөрчил үүсэх байх. Мөн ямар асуудлыг ашиг сонирхлын зөрчил гэж үзэхээ сайн бодох хэрэгтэй. Би маш их хоол иддэг гээд хүнсний асуудал хэлэлцэхэд оролцохгүй байж болохгүй биз дээ.

Д.ГАНБАТ: -Сайн хэрэгжиж байгаа хуулийг сулруулахаар төсөл оруулж ирж байгаа нь буруу. Тамхи татдаг хүмүүсийг дэмжээд   байгаа юм шиг санагдаж байна. Хуульд өөрчлөлт оруулснаар ямар давуу тал бий болох юм бэ?

О.БААСАНХҮҮ: -Тамхи татдаг хүмүүсийг дэмжээд байгаа юм биш. Далд тамхидалт, далд бизнесийг зогсоох гээд байгаа юм. Хуульд өөрчлөлт оруулснаар тамхи татдаг бус тамхи татдаггүй хүмүүсийн эрх ашиг хамгаалагдах юм. Дам тамхидалт алга болно гэсэн үг.

Я.СОДБААТАР: -500 алхам гэдэг хэмжээгээ өөрчилж 250 метр болгох хэрэгтэй. О.Баасанхүү гишүүн УИХ-ын даргатай байнга уулздаг юм гэсэн. Тийм болоод л хуулийн төслөө ийм хурдан хэлэлцүүлж байх шиг байна. Энэ сарын 1-нд өргөн барьсан хуулийн төсөл юм билээ. Харинбидний нэг жилийн өмнө өргөн барьсан төслүүд одоо хүртэл орж ирээгүй л байна.

Г.БАЯРСАЙХАН: -Байнгын хорооны дарга санал дүгнэлтдээ хуралдааны үеэр байр сууриа илэрхийлсэн бүх гишүүдийн үзэл бодлыг тусгадаг. Гэтэл Д.Батцогт дарга хуулийн төслийг дэмжээд байсан Я.Содбаатар, С.Эрдэнэ нарын үгийг л оруулсан байна ш дээ. Тамхины хяналтын тухай хууль бол сайн хууль болсон. Үүнийг Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага магтаж байгаа.

Хэрэв та лобби орсон гэж үзэж байгаа бол намайг Авлигатай тэмцэх газарт шалгуул л даа. Би хэзээ ч шалгуулахад бэлэн байх болно.

Л.ЭРДЭНЭЧИМЭГ: -Тамхинаас гаргадаг наалт Монголд орж ирээгүй байгаа. Гэтэл намайг энэ наалтыг зарахын тулд Тамхины хяналтын тухай хуулийг батлуулсан мэтээр ярьж нэр төрд минь халдаж байна. УИХ-ын гишүүн, аж ахуйн нэгжийн бизнесийн нэр төрд халдсан асуудлаар хаана хандаж яаж шийдвэрлүүлэх ёстой вэ.

Тамхи татах тусгай өөрөө гаргахад инженерийн шийдэл үр дүнгүй гэдгийг дэлхийн улс орнууд нотолчихсон. Тиймээс тусгай өрөө гаргах боломжгүй. Үүнийг дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллага ч хэлсэн байдаг юм. Та ер нь Дэлхийн эрүүл мэндийн байгууллагын талаар мэдээлэлтэй юу?

О.БААСАНХҮҮ: -Мэдээлэлтэй. Энэ байгууллагатай харилцаа холбоотой ажилладаг. Тамхины хяналтын тухай хуулийг бид баталсан. Тиймээс та хуулийг өмчлөх эрхгүй. Би “Монос”-оос тамхинаас гаргадаг наалт авсан тухайгаа л ярьсан. Түүнээс биш таныг худалдагч хийгээд зараад зогсч байна лээ гэж хэлээгүй шүү. Хуулийг амьдралд нийцүүлэх гэж л төсөл санаачилсан юм. Элдэв лобби энэ тэр байхгүй. Хэрэв та лобби орсон гэж үзэж байгаа бол намайг Авлигатай тэмцэх газарт шалгуул л даа. Би хэзээ ч шалгуулахад бэлэн байх болно. Би лобби гэж мэдэх ч үгүй. Харин лобби хийдэг хүмүүс яаж хийдгийг мэддэг болохоороо намайг хардаад байх шиг байна.

С.БАЯРЦОГТ: -Энэ хуулийн төслийг дэмжих боломжгүй. О.Баасанхүү гишүүн үндэслэлүүдээ их буруу бичсэн байна. Мөн 500 алхам гэдэг шинэ нэр томъёог хуульд оруулж ирэх гэж байгаа нь буруу. Бид чинь метрийн системтэй. Ямар ч хуульд алхам гэсэн хэмжих нэгж байхгүй. Хуулийн стандарт, системтэй зөрчилдөж байгаа учраас дэмжих боломж алга. Тиймээс та хуулийн төслөө татаж авах хэрэгтэй.

О.БААСАНХҮҮ: -Агаарын бохирдлын эсрэг дэд хорооны дарга Л.Эрдэнэчимэг тамхинд санаа зовж байхаар үндсэн ажлаа хийгээрэй