“Санхүүгийн хямрал ундарч, барилгын салбар өрийн гинжин хэлхээнд ороод байна.

Хөрөнгө оруулалт эрс буурч, эх үүсвэр нь хумигдаж, банкны зээл зогссоноор иргэдийн худалдан авах чадвар муудаж, банк барилгын компани, иргэдийн дунд өрийн асуудал хурцадмал байдалд орсон. Гацаанаас гарах арга замыг хамтдаа тодорхойлъё” хэмээн Барилга хот байгуулалтын сайд З.Баянсэлэнгэ уулзалтыг нээлээ. Уулзалтанд банк, аж ахуйн нэгжүүдийн төлөөлөл болох 40 гаруй хүн оролцсон бөгөөд барилгын салбарын үйлдвэрлэл угсралтын үйл ажиллагаа явуулдаг үндэсний цөөн хэдэн компаниуд дампуурлаа зарлавал тэнд ажиллаж байгаа 100-гаад мянган хүн, орон сууц захиалагчид, зээл олгосон арилжааны банкууд, хадгаламж эзэмшигчид, цаашилбал улс орны эдийн засагт ихээхэн хор хохиролтой болохыг тойрч ярилцсан юм.

Өнөөдөр зах зээл дээр 15000 гаруй борлогдоогүй орон сууц байгаа бөгөөд борлуулалт муу байгаагийн гол шалтгаан нь нэг талаар орлого нь хүрэлцээтэй иргэдийн худалдан авалт ханачихсан нөгөө талаар арилжааны банкууд улс төрийг ажиж сонгууль хараад суучихснаас зээл хумигдчихаад байгаа гэдгийг оролцогчид хэлж байна. Түүнчлэн төрийн алдаатай шийдвэрүүд, төрийн байгууллагуудын үйл ажиллагаанаас шалтгаалсан хүндрэлүүд ч их байгааг шүүмжиллээ.

Сан компани: Борлогдоогүй энэ их барилга орон сууц байхад дараа дараагийн улс төрийн шийдвэрүүдийг хүчээр зүтгүүлээд байгаа нь байдлыг улам хүндрүүлж байна. Бас төсвийн хөрөнгө оруулалтаар ажил гүйцэтгэсэн компаниуд санхүүжилтээ авч чадахгүй байна. Төсвийн санхүүжилт удааширдаг, банкны хүү хугацаа яваад байдаг, бид одоо найдваргүй зээлдэгчид болж хувирчихаад байна шүү дээ

Бүти компани: Ихэнх барилгын компаниуд зээлтэй байгаа. Банкныхан мөнгөө авахыг л боддог болохоос аж ахйун нэгжүүдээ дэмжих бодлого алга.Төлбөрөө төлсөнгүй гээд нийгмийн даатгалыг нь хүртэл хаачихдаг. Ер нь өр, авлагыг нь хооронд нь гүйлгээд баланслуулах бодлого байж болохгүй юу?

Аргалант Жин компани: 500 саяын зээл авъя гэхэд 1 тэрбумын барьцаа хөрөнгө шаарддаг. Та нар газар дээр нь очоод үзээч, ямар боломж байна судлаач гэхээр барилгын компанид зээл өгөхгүй гэдэг болсон. Одоогоор бүх ажилчдаа амраачихсан байгаа. Ажиллуулахаар нийгмийн даатгалд өртэй болчих гээд, өртэй бол зээл олгохоо больчихдог гээд хүндрэлүүд их байна. Банкуудын холбоо зээлийн хугацааг сунгах талаар бодооч, сар бүрийн ачаа дарамт жаахан багасна.

Кон инженерс компани:

Хөдөө ногоон хотхон байгуулах сайхан газар нутаг их байна. Хот руу бөөн бөөнөөрөө шавааралдаад байдаг нь харамсалтай. Тэгэхээр шинэ суурьшил бий болгох асуудлыг их анхаармаар байна.

Юу Пи компани: Ер нь хотхонжуулах ажлыг зуу, зуун айлаар нь шийдэх боломж байна. 100 иргэн нийлээд хотхон болъё гэсэн хүсэл байдаг. Үүнийг банк нь, салбар нь, улс нь дэмжмээр байна.

Цементийн бизнес эрхлэгчдийн холбоо: Сангийн яам цаг хугацаандаа мөнгөө өгдөггүй. Үүнээс болоод ажил гацдаг.

Ган хийц компани: Үнэ тогтворжуулах гэх мэт төслийн зээл авсан ч үйлдвэрлэсэн бүтээгдэхүүнүүд маань борлогдохгүй хашаандаа хэвтэж байна. Эргээд зээлийн хүү төлөлт, хугацаа гээд асуудал болоод байгаа. Зээлийн хугацааг хойшлуулах, хүүг бууруулах ямар боломж байна?

Энэ мэтчилэн аж ахуйн нэгжүүд эдийн засгийн хямралтай байгаа энэ үед зээлийн нөхцөл шалгуураа багасгахыг банкуудаас хүсч, орон сууцны эрэлтийг дэмжсэн бодлого явуулахыг салбарын яамнаас хүсч байлаа. Арилжааны банкуудын хувьд эрсдлээ өөрөө хариуцсан зээлүүд учраас зээлийн хүүг бууруулах, хугацаа сунгах асуудлыг ЗГ-аар хэлэлцэж шийдэлд хүрэх ёстой гэсэн байр суурийг илэрхийллээ. Гэхдээ энэ хямралтай үед барилгын салбар банк 2 нэг завин дээр яваа учраас орон сууцны эрэлтийг хэрхэн дэмжих, борлогдоогүй орон сууцыг хэнд зарах, ямар механизмаар явах вэ гэдэг дээр бодлогоо зөв гаргах шаардлагатай байгаа гэлээ.

Харин салбарын яамны зүгээс барилгын салбар, банкны салбарт хэрэгжиж буй хууль эрхзүйн орчны хүрээнд бизнес эрхлэгчдийг дэмжих ямар бодлого гарц шийдэл байгааг , тодруулбал, борлогдоогүй байгаа орон сууцны урьдчилгааг хэрхэн яаж бүрдүүлэх вэ гэдэг асуудал дээр аж ахуйн нэгжүүд банкууд түлхүү тойрч ярилцсан учраас эрэлтийг дэмжих бодлогыг яам судална гэдгийг яамны Төрийн нарийн бичгийн дарга М.Болортуяа хэллээ. Арилжааны банкууд шинэ зээлийн эх үүсвэрүүдийг нэмэгдүүлэх, хэрэглээ талыг дэмжсэн хууль эрх зүйн орчинг бүрдүүлэхэд төрийн зохицуулалтыг хийх шаардлагатай гэж бодож байна. Асуудлыг Засгийн газарт оруулна хэмээн салбарын сайд хэлсэн юм.

Барилга хот байгуулалтын сайдын санаачилгаар барилгын салбар дахь хөрөнгийн урсгалын гацааг арилгах зорилгоор хийгдсэн Гурван талт уулзалт ийнхүү үр дүнтэй болж өндөрлөлөө. Ямартай ч борлогдоогүй байгаа олон мянган орон сууыг балгас болгочихгүй арга замыг хайж, арилжааны банкууд нь барилгын компаниудад өмнө олгосон зээл, зээлийн хүүг төлөх хугацааг хойшлуулах, хүүг бууруулах асуудал Засгийн газарт орохоор болж байна.

Барилгын салбарыг гацаанаас гаргах талаар зөвлөлдлөө