УИХ, Банкны тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг УИХ Хэлэлцэж буй. Уг хуулийн төслийг хэлэлцүүлэгт бэлтгэх Ажлын хэсгийн ахлагч, УИХ-ын гишүүн Г.Амартүвшинөөс зарим зүйлийг тодрууллаа.

Манай улсын банкны салбарын нийт актив 35.8 их наяд төгрөгөөр хэмжигддэг 90 хувийг эзэлдэг системийн нөлөө бүхий банкууд хувьцаагаа санал болгоход түүнд хөрөнгө оруулах зах зээлийн нөөц манай улсад байгаа юу. Эргээд бусад банкны эзэд нь хувьцааг нь авах зэргээр хуулийн зорилго гажих магадлалтай гэж эдийн засагчид хэлсэн?

Арилжааны банкны хувьцаа эзэмших Сонирхолтой хүмүүс, хөрөнгө оруулагчдын тоо хангалттай олон байгаа. Тийм хэмжээний хөрөнгө байгаа юу гэвэл байгаа. Монголын хөрөнгийн биржийн өнөөдрийн үнэлгээ нийт нэг тэрбум гаруй ам.доллароор хэмжигддэг. Нөгөөтэйгүүр арилжааны банкууд дээр байгаа хадгаламжийн хэмжээ ойролцоогоор 15 их наяд төгрөг. Хадгаламж өөрөө өндөр төвлөрөлтэй буюу дийлэнх нь цөөхөн хадгаламж эзэмшигчдэд хамаардаг. Энэ бүхэн асар их хэмжээний хөрөнгө оруулалтын нөөц боломж байгааг харуулна.

Гаднын хөрөнгө оруулагчид орж ирэх боломжтой юу?

Хуулиараа нээлттэй. Одоо ч гэсэн ХААН, Хас, ХХБ, Голомт гэгчлэн банкууд тодорхой хэмжээний гаднын хөрөнгө оруулалттай. Тиймээс томоохон банкууд хувьцаагаа стратегийн, өөр томоохон хөрөнгө оруулагчдад зарах боломжтой. Монголбанк, Санхүүгийн зохицуулах хороо хяналтыг хангаж, хуулийн шаардлагыг биелүүлэхийн тулд активаараа ижил түвшний жижиг банкуудын хувьцаа эзэмшигчид хувьцаагаа 20 хувийн хязгаартаа багтаан солилцох буюу нэгдэх боломжтой.

Хуулийн төсөл дээр 1 арилжааны банкуудаас санал авч, судалсан байх. Банкууд энэ өөрчлөлтүүд дээр ямар хандлагатай байгаа вэ?

Мэдээж санал авсан. Эдийн засгийн байнгын хорооноос байгуулсан Ажлын хэсгээс дэд ажлын хэсгүүд байгуулсан бөгөөд Монголбанк, Санхүүгийн зохицуулах хороо, Монголын банкны холбооны төлөөллүүд орсон. Банкуудын саналыг нэлээд нааштай хүлээж авсан.

Тухайлбал, анх хууль өргөн барихад нэг хувьцаа эзэмшигчийн хувь 20 хувиас хэтрэхгүй байх хязгаар хэрэгжих хугацааг зургаан жилээр тавьсныг 2023 оны арванхоёрдугаар сарын 31ний өдөр болгох зарчмын зөрүүтэй саналаа оруулсан.

Мөн арилжааны банкууд 2022 Их оны зургаадугаар сарын 30-н гэхэд компанийн хэлбэрээ EJU өөрчилсөн байхаар тусгасан.

Банкны тухай хуулийн е үр дүнг та хэрхэн харж байна. Иргэд, эдийн засагт үзүүлэх үр ашиг нь яг юу юм бэ?

Хамгийн гол үр дүн нь арилжааны банкууд нээлттэй болж, засаглал сайжирна. Хадгаламжтай иргэдэд хөрөнгө оруулах сонголт бий болно. Банкны хадгаламжийн хүүг бодоход өгөөжтэй бөгөөд цаашдаа ногдол ашиг ч хүртэх боломж нээгдэнэ. Нөгөө талаар Хадгаламжийн төвлөрөл багассанаар зээлийн хүү буурах том фактор болно.

З.СҮХЭЭ