УИХ-ын гишүүн С.Одонтуяа жилийн өмнө “нүүрсний хулгай” гэх асуудалд нийгмийн бухимдлыг дээд цэгт нь хүргэсэн үйл явдал болсон. Үүнтэй холбоотой оны төгсгөлд нээлттэй сонсгол хийлээ. Сонсголын үр дүнгийн талаар Paparazzi-д ярилцлага өглөө.

-Олон нийтийн зүгээс хүлээлт үүсгэж байсан үйл явдлыг нэг бол “Нүүрсний сонсгол”. Гэвч хүлээлтээс доогуур байсан тухай шүүмжлэлүүд гарч байна. Таны хувьд сонсголыг хэрхэн дүгнэж байна вэ?

-Үнэхээр нийгмийн бухимдлыг дээд цэгт нь хүргэсэн асуудал. Төр, хувийн хэвшлийн байгууллагууд хавсарсан мафийн сүлжээ байдаг гэдгийг харуулсан ШИВШИГТЭЙ үйл явц. Мөн баялаг бүтээгчдэд тэгш боломж олддоггүй гэдгийг харлаа. Хэн даргад ойр, тамганд ойрхон байна түүнд “боломж” олддог нь ил тод болсон. Энэ удаагийн нүүрсний сонсгол сайн муу хоёр талтай болж өнгөрлөө.

Нэгдүгээрт, анх удаа иргэдийн мэдэх эрхийг хангасан. Хуулийн байгууллага мэдээлэх боломжгүй олон асуудлуудыг гаргаж ирсэн. Хонгилын үзүүрт гэрэл харагдаж байна гэсэн үг л дээ.
Хоёрдугаарт, оролцогчид өөрсдөө презентаци бэлдээд нийтэд харуулах боломж олгосон. Энэ бол их чухал байсан.
Гуравдугаарт, төрийн өмчит компаниудад иргэдийг төлөөлж байсан хүмүүс хэтэрхий хариуцлагагүй, санаатай үйлдлүүд гаргасныг ил тод болгосон. Жинхэнэ баялаг бүтээгчдэд тэгш боломжийг олгохын төлөө төрийн бодлогыг чиглүүлэх ёстой. Гэтэл нүүрсний худалдан авалт, борлуулалтад оролцсон ААН-үүд хулгайн замаар татвараас зугтаасан байдлаар үйл ажиллагаа явуулж ирсэн маш ноцтой баримт дэлгэгдлээ.

Мөн төрийн чухал баримт бичгүүдийг устгасан байна. Би дүүрэгт ажилладаг байхдаа архивын стандартыг нарийн мөрддөг байсан. Гэтэл архивын баримт яагаад устгав. Б.Энхбаяр сайд архивын чухал бичиг баримт устгасан хүмүүст Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэж, цаашид ийм төрлийн ялыг чангатгах хуулийн төсөл УИХ-д оруулж ирэх ёстой.

-Сонсголд оролцсон л бол хулгайч гэж цоллох хандлага ажиглагдаж байна. Таны зүгээс нүүрсний сонсголын тайланг чуулганаар хэлэлцэх үеэр онцын ач холбогдолгүй хэт олон гэрч дуудаж цаг их алдсан, гол зохион байгуулсан хүмүүс, улс төрчдийг оролцуулж чадсангүй гэх шүүмжлэлийг хэлж байсан?

-Сонсголд гэрчээр ирсэн хүмүүсийг бүгдийг нь гэмт хэрэгтэн юм шиг нийгэм хүлээж авсан шүү дээ. Маш олон хувийн хэвшлийнхэн, Аж ахун нэгжүүдийг буруутай мэтээр олон нийтэд харагдууллаа. Онцын шаардлагагүй хэт олон гэрчийг дуудсан, яг гол буруутай эцсийн том ашгийг хүртсэн ард нь байдаг улстөрчдийг сонсголд дуудан ирүүлж чадаагүй. Үүнд иргэд сэтгэл дундуур байсан.

Төрийн байгууллагын хариуцлагагүй, үгсэн хуйвалдсан Төрийн албан хаагчдын тухай чухалчилж авч үзсэнгүй. Сонсгол бол гэм бурууг тогтоох шүүх хурал биш, тэгэхээр хууль хяналтын байгууллага яаралтай ажлаа хийж, буруутай этгээдүүдэд хариуцлага тооцох хэрэгтэй байна.

НҮҮРСНИЙ ХУЛГАЙГ ГОЛ ЗОХИОН БАЙГУУЛСАН УЛСТӨРЧДИЙГ ОРОЛЦУУЛСАНГҮЙ