Эмийн чанар, хүртээмжтэй холбоотой сонсголыг УИХ-ын Ж.Чинбүрэн санаачлан, холбогдох түр хороог даргалан энэ оны 4-р сарын 15-17-ны өдөр зохион байгуулж байсан билээ. Уг сонсголоор эм, үнэ, чанарын асуудлаар нийт 1164 төрийн байгууллага, албан тушаалтнаас 6183 нотлох баримтын хүрээнд 153200 хуудас бүхий цаасан нотлох баримт, 84692 файл нотлох баримт зэргийг хуульд заасны дагуу цуглуулж, дүн шинжилгээ хийсэн байдаг.

Сонсголоор эм худалдан авахтай холбоотой олон асуудлыг сөхөөд зогсоогүй Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг боловсруулж өнгөрсөн парламентаар батлуулсан. Мөн эмийн чанар, хүртээмжийг сайжруулах тогтоолын төслийг Засгийн газарт үүрэг өгч байсан юм.

Тэгвэл тухайн тогтоолын төслийг УИХ-ын 2024 оны 8-р сарын 30-ны ээлжит бус чуулганаар баталсныг УИХ-ын гишүүн Ж.Чинбүрэн танилцууллаа. Уг эмийн чанар, үнийн асуудлаарх уг тогтоолын төсөл нь ирэх 10-р сарын 01-нээс хэрэгжиж эхлэх Эм, эмнэлгийн хэрэгслийн тухай хууль цаг алдалгүй, бүрэн хэрэгжихэд нөлөө үзүүлнэ гэдгийг тэрээр мэдээлэлдээ тодотгосон юм.

Тэгвэл тогтоолын төсөл батлагдсанаар эмийн чанар, хүртээмж хэрхэн сайжрах вэ?

Тогтоолд үндсэн 3 заалт багтжээ. Нэгдүгээрт, эмийн бүртгэлийг хялбаршуулсан байна. Ингэхдээ өндөр хөгжилтэй орны, ДЭМБ-аас баталгаажуулсан эмийг Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрийн дагуу нэвтрүүлэх, худалдах. Өөрөөр хэлбэл, тухайн эм нь ДЭМБ-аар баталгаажсан бол Монгол Улсад бүртгэлтэйд тооцох буюу тухай орны эмийн бүртгэлийг манай улс шууд ашиглана. Ингэснээр эм импортлох зөвшөөрөлтэй байгууллагууд тусгай зөвшөөрөл авахгүй, эмийн чанарыг шалгуулах шаардлагагүй болох аж.

Энэ нь цаг хугацаа хожихоос гадна эмийн үнэ өсөхөөс сэргийлэх давуу талтай. Гэхдээ өндөр хөгжилтэй улсын эм болгон чанартай байх боломжгүй учир дээр дурдсан Засгийн газар хоорондын хэлэлцээрт тухайн эмийн найрлага, сав баглаа зэрэг шаардлагатай үзүүлэлтүүдийг тусгаж өгөх ба энэхүү мэдээллүүд нь гаалийн газарт нээлттэй байхаар зохицуулах. Түүнээс гадна эмийн лабораториуд эмийн чанарыг шинжлэх боломжийг хуулиар зохицуулж өгсөн гэлээ.  

Хоёрдугаарт, эмийн импортын зөвшөөрөл бүхий байгууллагууд эмийн үнээ гаальд мэдүүлэхдээ их хэмжээгээр буюу багц болон бөөний үнээр мэдүүлэх бус жижиглэнгийн үнээр мэдүүлэх. Ингэсэн нөхцөлд худалдан авагч эмийн санд худалдаалагдаж байгаа эмийн кодыг уншуулан тухайн эм хэдэн төгрөгөөр орж ирсэн гэдгийг мэдэх боломжтой. Энэ нь мэдээж үнийг хэт өндөр үнээр борлуулахаас сэргийлэх зорилгоор олон нийтийн хяналтад оруулж байгаа хэрэг болох юм.

Гуравдугаарт, эмийн чанарын Үндэсний лавлагаа лабораторын бүтэц, зохион байгуулалтыг илүү зөв болгох үүрэг багтсан байна.