УИХ-ын Хууль зүйн байнгын хорооны /2025.10.22/-ны өдрийн хуралдаанаар Монгол Улсын 2025 оны төсвийн тухай, Үндэсний баялгийн сангийн 2025 оны төсвийн тухай, Нийгмийн даатгалын сангийн 2025 оны төсвийн тухай, Эрүүл мэндийн даатгалын сангийн 2025 оны төсвийн тухай хуулийн төслүүдийг хэлэлцлээ.

Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан гишүүд асуулт асуулаа.

УИХ-ын гишүүн Х.Тэмүүжин:

Төсөв хэлэлцэж буй энэ үйл ажиллагаатай холбоотой хууль зүйн байнгын хорооны эрхлэх асуудлын хүрээнд зарчмын хэд хэдэн зүйлийг ярмаар санагдаад байгаа юм. Өмнөх төсвүүд болон өмнөх хийж байсан ажлуудыг харахаар манай ХЗДХЯ-ны дотоод хэргийн чиг үүрэг дээр төсвийн хуваарилалтын дийлэнх нь очдог. Барилга байшин энэ чиг үүрэг дээр илүү их нэмэгдэж баригддаг.Тэр чиг үүргийг хэрэгжүүлж буй байгууллагуудын төсөв улам их данхайгаад байдаг. Дүр зураг харагдаад байгаа юм. Тэгсэн мөртөө хууль зүйн чиг үүрэг нь сул дорой одоо хүртэл. 2013 оноос хойш шүүхэд хөрөнгө оруулалт байхгүй. Нэмж хөрөнгө оруулалт ерөөсөө өгөөгүй. Шүүхийн байшин засвар үйлчилгээ болон стандарт хангасан энэ чиглэлээр бараг"0" заасан ийм байгаад байгаа. Тийм учраас хууль зүйн чиг үүрэгтэй хэсэг дээрээ төсвийг үр ашигтай болгох, хөрөнгө оруулалтыг нэмэгдүүлэх чиглэлээр энэ жил амжихгүй боллоо. Ирэх жилдээ нэлээн анхаарч ажиллаасай гэж би хүсэж байна.

Дэлхийн улс орнууд ял эдлүүлэх үйл ажиллагаанаас бусад шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэлийг бол бараг төрийн гүйцэтгэх чиг үүрэг гэж үзэхгүй байгаа. Ял эдлүүлэх үйл ажиллагаа дотроо дахиад цахим гавтай холбоотой асуудал яригдаад ирэхээр татвар төлөгчдийн нуруун дээр үүрүүлэх ёсгүй гэж үзээж байгаа.

Зөрчил гаргасан, гэмт хэрэг үйлдсэн хүмүүсээр энэ зардлыг төлүүлдэг болохоос биш өөр бусад татвар төлөгчдийн мөнгийг энэ чиг үүрэг рүү зарж болохгүй гэсэн зарчим руу улам бүр явж байгаа. Гэтэл манай Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллага юу хийгээд байна вэ гэхээр чиг үүрэг нэмэгдэх, ял эдлүүлэх болон өөр бусад чиг үүрэг дээр төр хувийг хэвшлийн хамтын үйл ажиллагааг сонирхохоос лүүтэйгээр бид аж ахуй нэгж шинээр байгуулах юм байна, бидэнд шинэ чиг үүрэг нэмэгдэж орж ирж байгаа юм байна.Үүнтэй холбоотой татвар төлөгчдөөс мөнгө нэмж орж ирэх юм байна гэж буруу хандлага явж байна.

Х.Тэмүүжин: ШШГГ-аас чиг үүргийнх нь дагуу зарим хэсгийг тусад нь гаргах хэрэгтэй