“Эрдэнэс Тавантолгой” компани сүүлийн хоёр жилд ашигтай ажиллаж иргэддээ хувьцааны ногдол ашиг тараах болсон. 2011 онд гурван сая иргэндээ өмчлүүлсэн 1072 хувьцааны нэгж үнэ 10 төгрөгтэй тэнцэж байсан бол өнөөдөр буюу арав орчим жилийн дотор нэгж хувьцааны үнэ ес дахин өсч 90 төгрөг болжээ.

Өөрөөр хэлбэл, 2019 онд өмнөх оноос 350 тэрбум төгрөгөөр илүү буюу нэг их наяд төгрөгийн ашигтай ажилласан. Гэхдээ өмнөх онуудад бага хэмжээний ногдол ашиг тараах боломж байсныг үгүйсгэхгүй. Хамгийн гол нь манай Засгийн газар Хятадын Чалко компаниас зээлсэн 250 сая ам.долларын өрөө төлж барагдуулсан учраас мэдээж боломжгүй байсан. Харин өрөө дарж дууссаны дараа жил болох 2018 онд гэхэд татварын дараах ашиг 650 тэрбум төгрөгт хүрч нэгж хувьцааны үнэ ойролцоогоор 26-27 төгрөгтэй тэнцсэнийг бид бүгд мэднэ.

Нэг хувьцаа эзэмшигчид ногдох ашиг 26.800 төгрөг болж байсан. Гэхдээ нэг удаагийн рестораны хоолны үнэ хүрэхгүй мөнгийг ногдол ашиг хэлбэрээр авч байхаар нүүрсээ төмөр замаар тээвэрлэх гарцыг нэмэгдүүлж төмөр замд хөрөнгө оруулах нь зүйтэй гэснээр ногдол ашиг тараагаагүй. Ард түмэн ч үүнд нэгдсэн. Өнөөдөр Тавантолгой-Гашуунсухайт чиглэлийн төмөр зам барих ажил өнгөрсөн онд эхэлж 28 сарын дотор буюу 2021 онд ашиглалтад оруулахаар зорьж байна.

Түүнчлэн Зүүнбаянгийн төмөр зам эхлээд явж байна. Төмөр замтай болсноор манай нүүрсний экспорт ганцхан гарцаар гардаг байсан бол гурван гарцаар зэрэг гарах боломж нээгдэж экспорт нэмэгдэх юм. Хөрөнгө оруулалтыг та бидний хувьцааны ногдол ашиг болон бусад эх үүсвэрээр барьж байгаа. Нөгөөтээгүүр, одоо нэг тонн нүүрсийг 32 ам.доллараар тээвэрлэж байгаа бол төмөр замаар тээвэрлэснээр 8 ам. доллар болж үүнээс 24 ам. долларын хэмнэлт хийснээр ашигт нөлөөлнө.

Түүнчлэн “Эрдэнэс Тавантолгой”-г цогц буюу бассейн хэлбэрээр хөгжүүлснээр нүүрсээ түүхийгээр нь биш бусад нэмүү өртөг шингээж баяжуулж гаргах зорилгоор найман төрлийн бүтээн байгуулалтын үйлдвэр байгуулахаар зорьж байна. Энэ бүтээн байгуулалтад нийт 3.7 тэрбум ам. долларын хөрөнгө оруулалт шаардлагатай гэсэн тооцоо гарсан.

Энэ хөрөнгийн нэг тэрбум ам. долларыг “Эрдэнэс Тавантолгой” өөрийн хөрөнгөөр хийх боломжтой гэдгийг гүйцэтгэх захирал Б.Ганхуяг мэдээлсэн. Одоогоор эхний ээлжинд шаардлагатай санхүүжилтын 90 сая ам. долларыг гаргаж нүүрс угааж баяжуулах үйлдвэрийн ТЭЗҮ-ийг хийж дуусгасан. Бүтээн байгуулалтын ажлыг 2021 онд эхлүүлнэ хэмээн онцолсон. Тиймээс ирээдүйд “Эрдэнэс Тавантолгой”-н хувьцааны ашиг өсөх нь тодорхой. Өөрөөр хэлбэл, нэг жилийн дотор 65 орчим төгрөгөөр огцом өссөн нь ирээдүйд монголчуудын элбэг хангалуун амьдрах боломж үүгээр нээгдэх юм.

Магадгүй 10 жилийн дараа нэгж хувьцааны үнэ 650-1000 төгрөгт хүрэхийг үгүйсгэхгүй. Тэгвэл 1072 хувьцаатай нэг хувьцаа эзэмшигч ойролцоогоор 700.0 -1.000.00 төгрөг жилд нэг удаа авах боломжтой. Таван гишүүнтэй өрх таван сая төгрөг авах сайхан ирээдүй биднийг хүлээж байна. Естой нөгөө баялагтай эзэн байхын үр шимийг хүртэнэ. Казакстан улсын Якут мужийн “Мирний город” хотод байрлах “Рус Алмаз”, “Орос Алмаз” хэмээх алтны хоёр уурхай тус хотын өрх бүрт жил бүр 13 дахь сарын ашгаасаа 25 сая төгрөг тараадаг тухай эх сурвалж мэдээлж байсан.

Ирэх тавдугаар сарын 1-нээс 1072 хувьцааны ногдол ашгийг иргэн бүрийн хувьцааны нэрийн дансанд шилжүүлнэ гэдгээ зарласан. Гэвч хувьцааны үнэ цэнийн талаар компанийн зүгээс олон сувгаар хангалттай мэдээлэл өгсөөр байтал хариуцлагатай хандаж хувьцааны дансаа баталгаажуулах байдал удаашралтай байгааг шүүмжилж байна. Өнөөдрийн байдлаар “1072” хувьцааны төв нээгдснээс хойш нийтдээ 28.783 биечлэн ирж, утсаар 65.512 хандаж мэдээлэл аваад байгаа юм байна. 

Хувьцааны дансаа нээлгэсэн хоёр сая орчим иргэн байгаа нь хангалтгүй байгаа талаар тус төвийн менежер Э.Баатарцогт хэлсэн. Тиймээс хувьцааны данс өмнө нээлгэсэн иргэд уг дансаа сэргээж өөрийн идэвхитэй данстайгаа холбуулахаас гадна шинээр дансаа нээлгээгүй иргэд яаралтай дансаа нээлгэж баталгаажуулах шаардлагатай байгааг онцолж байна.

Ингэхдээ иргэд өөрийн хувьцааны данс нээлгэсэн брокерийн компанидаа хандаж хүсэлтээ гаргаж, ногдол ашиг авах банкны дансаа баталгаажуулан бүртгүүлнэ. Түүнээс гадна өв залгамжлах эрхийн гэрчилгээгээр үнэт цаасыг шилжүүлэх харилцагч нь төвлөрсөн хадгаламж дахь дансны хөрөнгийг өв залгамжлалаар хүлээн авах тохиолдолд өв залгамжлах эрхийн гэрчилгээ, өв залгамжлагчийн иргэний үнэмлэх, түүнтэй адилтгах баримт бичиг, нас барсан хүний гэрчилгээ, өв хүлээн авагчийн өргөдөл, гүйлгээний шимтгэл, төлсөн баримт зэргийг үндэслэн өвлөн авах юм байна.

Ногдол ашигтай холбоотой мэдээллийг олон сувгаар өгсөөр байтал зарим иргэд ямар ч мэдээлэлгүйгээс Хөрөнгийн биржид олноор ирэх зэргээр хүндрэл учирч байгааг МХБ-ийн төлөөлөл П.Нямдорж ярьж байв. Тэр “Иргэд хувьцааны мэдээллийг манайхаас авахгүй 1072 Хувьцаа мэдээллийн төв болон цахим орчин ашиглан авах бүрэн боломжтой” гэсэн юм. Түүнчлэн “Эрдэнэс Тавантолгой”-н хувьцааг хуулиар худалдах, арилжих, барьцаалах боломжгүй юм.