CFD арилжаа гэж юу вэ?

CFD арилжаа гэдэг нь аливаа нэгэн хувьцаа, газрын тос, алт, валютыг арилжихын тулд заавалчгүй зарах болон худалдаж авах шаардлаггүйгээр арилжаанд оролцохыг хэлэх ба ‘CFD’ гэдэг нь “contract for difference’’ гэсэн үгийн товчлол юм. CFD арилжаанд орсноор санхүүгийн зах зээлд форекс болон бусад хувьцааг эзэмших шаардлаггүйгээр арилжих боломжийг олгодог юм. Харин CFD арилжаа хийж байгаа үед та арилжих гэж буй хувьцааны ханшийн зөрүүн дээр солилцохыг зөвшөөрч байна гэсэн үг юм.

Богино болон урт CFD арилжаанд орох.

CFD арилжаа нь ханшийн хэлбэлзэл дээр арилжихдаа аль ч чиглэлд арилжаанд орох боломжийг олгодог. Зах зээлийн үнэ өсөхийн хэрээр ашиг орлого олдог уламжлалт арилжааг дуурайж болохын зэрэгцээ тухайн ханшийн зах зээлийн үнэ буурах тусам ч ашиг олох боломжтойгоороо давуу талтай. Зарах арилжаанд орохыг “short” буюу богино арилжаанд орох гэдэг ба худалдан авах арилжаанд орохыг “long” буюу урт арилжаанд орох гэж нэрлэдэг.

Жишээ нь, хэрэв та Apple компанийн хувьцааны ханш өснө гэж бодож байгаа бол CFD арилжаанд орон худалдан авах захиалга өгч болно. Ингэснээр, таны арилжаа нээгдсэн худалдан авсан цэгээс хаагдах буюу зарах хүртэлх зөрүүг арилжин тооцох болно. Ингэхдээ, хэрэв хувьцааны үнэ өсвөл ашиг олж, хувьцаны үнэ буурвал алдагдал хүлээх болно. Урт болон богино арилжааны ашиг, алдагдал хоёр аль аль нь захиалга хаагдсаны дараа хэрэгжинэ.

CFD арилжаа дахь хөшүүргэ.

CFD арилжаа нь хөшүүрэг дээр тулгуурлан өндөр үнэтэй арилжаанд орох боломжыг олгодог.  Товчxондоо бол “leverage” буюу xөшүүрэг нь брокер танд арилжаанд ороxод чинь туслан таны багаxан xөрөнгийг барьцаалан иx xэмжээний зээл олгож байгаа явдал юм.

Жишээ нь, Apple компанийн 500 ширхэг хувьцаатай тэнцэх арилжаанд орох гэж байна гэж бодоё. Энгийн арилжаанд ороход арилжаачин арилжих гэж буй хувьцааны үнийг бүрэн төлөх хэрэгтэй байдаг. Харин CFD арилжаанд бол та нийт хувьцааны үнийн дүнгийн 5%-ийг л төлөхөд хангалттай болно.

Хөшүүрэг нь өөрийн хөрөнгийг нэмэгдүүлэн арилжих боломжийг бүрэн олгодог боловч ашиг, алдагдлал үүнийг дагаад ихсэх болно гэдгийг санаж байх хэрэгтэй. Бидний жишээн дээр бол Apple компанийн 500 ширхэг хувьцааны арилжаа нээсэн цэгээс хаасан цэг хүртэлх зөрүү байх болно. Энэ нь ашиг, алдагдал хоёрыг хоёуланг нь харьцангуй их хэмжээгээр нэмэгдүүлэх ч алдагдал бидний барьцааны мөнгөнөөс давах боломжтой. Энэ шалтгааны улмаас хөшүүргийн харьцаанд анхаарал хандуулж арилжаанд оролцоорой гэж зөвлөе.

Маржин гэж юу вэ?

Хөшүүрэгтэй арилжаа нь заримдаа “Маржинтай арилжаа” гэж нэрлэгдэх ч бий, учир нь арилцажаанд ороход шаардагдах мөнгөн дүн буюу “маржин’’ нь нийт үнийн дүнгийн бяцхан хэсгийг л бүрдүүлдэг.

Арилжаачин 100 долларын маржин тавиад 1:50 гэсэн хөшүүрэг авбал нийт 5000 долларын арилжаанд оролцох боломжтой болж байгаа юм. Ингэснээр ханш 0.5% тооцоолсон зөв чигт эргэхэд анхны 100 доллар дээрээ нэмээд 25 долларын ашиг хийх боломж үүсэж байгаа юм. Алдагдал ч мөн адил, ханш 0.5% таны тоцоолсноос эсгэр чигт өөрчлөгдөхөд тэр дор нь 25 долларын алдагдал хүлээнэ гэсэн үг. Яг түүнчлэн 100 дооллараар 1:50 хөшүүргэтэй арилжаа эхэлсэн үед мөнгөн дүнгийн талыг нь буюу 50 долларын алдагдалтай байх үед брокер автоматаар “Margin call” гэх зүйлийг гаргаж таны данс хоосрох болно. Энэ нь брокер танд өндөр хөшүүрэг амлан арилжаанд орох бололцоог тань хангаж байгаагынхаа хариуд авч буй зүйл юм.