“Түр хороо байгуулах тухай” тогтоолын төслийг хэлэлцэхийг дэмжиж, хуулийн төслүүдийн эцсийн хэлэлцүүлгийг хийлээ
Улсын Их Хурлын Үйлдвэржилтийн бодлогын байнгын хорооны өнөөдрийн (2022.07.04) хуралдаанаар гурван асуудал хэлэлцэн шийдвэрлэсэн.
Хуралдааны эхэнд Байнгын хорооны дарга Б.Чойжилсүрэн хэлэлцэх асуудлын дарааллыг танилцуулсны дараа Монгол Улсын 2021 оны нэгдсэн төсвийн гүйцэтгэл, Засгийн газрын санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан, “Монгол Улсын 2021 оны төсвийн гүйцэтгэл батлах тухай” Монгол Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн хоёр дахь хэлэлцүүлгийг явууллаа.
Төрийн аудитын тухай хуульд заасан Үндэсний аудитын газрын бүрэн эрхийн хүрээнд Төсвийн тухай хуулийн дагуу төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын эрхлэх асуудлын хүрээний байгууллагуудын 2021 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан, төсвийн гүйцэтгэлд хийсэн аудитын дүгнэлтийг Үндэсний аудитын газрын Дөрөвдүгээр газрын захирал, Тэргүүлэх аудитор Я.Самбууням танилцуулав.
Зам, тээврийн хөгжлийн сайдын эрхлэх асуудлын хүрээний байгууллагуудын 2021 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд 56 байгууллагын санхүүгийн тайлан нэгтгэгдсэнээс 53 байгууллагад аудит хийж, дүгнэлт гаргасан. Тус төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн тайланд зөрчилгүй санал, дүгнэлтийг өгсөн. Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн санхүүгийн тайланд хамрагдсан байгууллагуудаас долоон байгууллагыг аудитын түүвэрт хамруулж, 3 байгууллага аудитад хамрагдаагүй болно. Дүгнэлт гаргасан 37 байгууллагад “Зөрчилгүй”, долоон байгууллагад “Хязгаарлалттай”, нэг байгууллагад “Сөрөг” дүгнэлт өгч, нэг байгууллагын санхүүгийн тайланд дүгнэлт өгөхөөс татгалзсан хэмээн танилцуулгад дурджээ.
Барилга, хот байгуулалтын сайдын эрхлэх асуудлын хүрээний байгууллагуудын 2021 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд 10 байгууллагын санхүүгийн тайлан нэгтгэгдсэнээс таван байгууллагад дүгнэлт гаргаж, таван байгууллагыг аудитын түүвэрт хамруулсан. Дүгнэлт гаргасан гурван байгууллагад “Зөрчилгүй”, 2 байгууллагад “Хязгаарлалттай” санал, дүгнэлт өгсөн гэдгийг Тэргүүлэх аудитор танилцуулгадаа онцолсон.
Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн сайдын эрхлэх асуудлын хүрээний байгууллагуудын 2021 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд 59 байгууллагын санхүүгийн тайлан нэгтгэгдсэнээс 56 байгууллагад дүгнэлт гаргаж, гурван байгууллагыг аудитын түүвэрт хамруулсан. Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн 2021 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд нэгтгэгдсэн байгууллагуудаас 44 байгууллагад “Зөрчилгүй”, 11 байгууллагад “Хязгаарлалттай” дүгнэлт өгч, нэг байгууллагад санал, дүгнэлт өгөхөөс татгалзсан гэж байлаа.
Эрчим хүчний сайдын эрхлэх асуудлын хүрээний байгууллагуудын 2021 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд 33 байгууллагын санхүүгийн тайлан нэгтгэгдсэнээс 31 байгууллагад дүгнэлт гаргаж, нэг байгууллагыг аудитын түүвэрт хамруулж, шинээр байгуулагдсан нэг төслийн санхүүгийн тайланг аудитад хамруулаагүй болно. Дүгнэлт өгсөн байгууллагуудаас 26 байгууллагад “Зөрчилгүй”, таван байгууллагад “Хязгаарлалттай” санал, дүгнэлт өгснийг Тэргүүлэх аудитор Я.Самбууням дурдсан.
Уул уурхай, хүнд үйлдвэрийн сайдын эрхлэх асуудлын хүрээний байгууллагуудын 2021 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд 25 байгууллагын санхүүгийн тайлан нэгтгэгдсэнээс, 22 байгууллагад дүгнэлт гаргаж, гурван байгууллагыг аудитын түүвэрт хамруулсан. Төсвийн ерөнхийлөн захирагчийн 2021 оны санхүүгийн нэгтгэсэн тайланд дүгнэлт гаргасан харьяа байгууллагуудаас 14 байгууллагад “Зөрчилгүй”, долоон байгууллагад “Хязгаарлалттай”, нэг байгууллагад “Сөрөг” дүгнэлт өгсөн хэмээн танилцуулгад дурдсан байлаа.
Тус Байнгын хорооны харьяа төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын санхүүгийн нэгтгэсэн тайлан, төсвийн гүйцэтгэлд хийсэн аудитын дүгнэлтэд үндэслэн цаашид Төрийн хэмнэлтийн тухай хуулийн хэрэгжилтийг хангаж ажиллах, төсвийн хөрөнгийг үр ашигтай зарцуулах, хэрэгжилтэд тавих хяналтыг сайжруулах, төсвийн ерөнхийлөн захирагчдын эрхлэх асуудлын хүрээний төсөвт байгууллага, төрийн өмчит хуулийн этгээдийн хөрөнгө, өр төлбөр, орлого, зарлага, хөтөлбөр арга хэмжээ, хөрөнгө оруулалтад тавих дотоод хяналтыг сайжруулах, худалдан авах ажиллагаа болон Шилэн дансны тухай хуулийг бүрэн хэрэгжүүлэхэд анхаарах шаардлагатайг танилцуулгад дурджээ.
Мөн аудитаар өгсөн акт, албан шаардлага, зөвлөмжийг хэрэгжилтийг хангуулах, арга хэмжээг авч ажиллах, төрийн өмчит хуулийн этгээдийн засаглалыг сайжруулах, ашигт ажиллагааг нэмэгдүүлэх, төлөөлөн удирдах зөвлөлийн бүрэлдэхүүнд байгаа төрийн төлөөллийг хэрэгжүүлж байгаа албан тушаалтнуудын хариуцлагыг дээшлүүлэхэд анхаарч ажиллах шаардлагатайг дурдсан байлаа.
Хэлэлцэж буй асуудалтай холбогдуулан Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Бат-Эрдэнэ, С.Ганбаатар, Б.Чойжилсүрэн нар асуулт асууж, үг хэлсэн, Тухайлбал, Улсын Их Хурлын гишүүн Б.Чойжилсүрэн, Сангийн яам, Үндэсний аудитын газраас цаашид 6000 гаруй төрийн өмчит болон төсвийн байгууллагуудад нягтлан бодох бүртгэлийн бичилтийн загвар, хяналт тавих зэрэг системийн нэгдсэн стандартыг бий болгож, ойлголтын зөрүүгээ нэгтгэх, энэ талаараа холбогдох сургалтыг төрийн байгууллагуудад явуулах шаардлагатай гэсэн саналыг хэлэв.
Энэ талаарх Байнгын хорооны санал, дүгнэлтийг Төсвийн зарлагын хяналтын дэд хороонд танилцуулахаар тогтлоо.
