“Монголын мэдээ” сонин 2016 оны парламентын ээлжит сонгуульд өрсөлдөх магадлалтай хүмүүсийг “Хэн нь хэн бэ” буландаа онцолж, сонгох, сонгогдохгүй шалтгааныг нь тоймлож байгаа билээ. Тэгвэл энэ удаагийн дугаартаа УИХ-ын гишүүн М.Батчимэгийг онцолж байна. Тэрбээр 2012 оны сонгуулиар АН-ын жагсаалтад бичигдэж, УИХ-ын гишүүн болсон билээ.

Нэр: Мигэддоржийн Батчимэг

Төрсөн огноо: 1973 он

Ам бүл: 5

Боловсрол: 1991-1995 онд БНХАУ-ын Бээжингийн хэл, соёлын сургуульд суралиаж, Хятад хэл, түүх, соёл судлаач мэргэжил эзэмшсэн. Улс төр судлалын магистрын зэрэгтэй.

Ажилласан байдал: 1995-2005 онд Батлан хамгаалах яамны дэргэдэх Стратегийн судалгааны хүрээлэнд судлаач, ахлах судлаач. 2005-2008 онд Тайбэй дахь Улаанбаатарын худалдаа эдийн засгийн төлөөлөгчийн газрын тэргүүн. 2008-2009 онд Үндэсний Аюулгүй байдлын зөвлөлийн дэргэдэх Стратегийн судалгааны хүрээлэнгийн зөвлөх, тэргүүлэх шинжээч. 2009-2012 онд Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зөвлөхөөр тус тус ажилласан. Улмаар 2012 оны Улсын Их Хурлын зургаа дахь удаагийн сонгуулиар Монгол Улсын Их Хурлын гишүүнээр сонгогдон ажиллаж байна.

Сонгох шалтгаан:

Нэр цэвэр гишүүн

Манай улстөрчдийн ихэнх нь янз бүрийн хэл ам, хэрэг төвөгт нэр холбогдсон байдаг. Үнэн, худал нь мэдэгдэхгүй, нэгийгээ гүтгэж байгаа нь тогтоогдоогүй маш олон хар мэдээллийг нэр дээрээ нааж яваа гишүүдийг захаас аваад дурьдаад байвал дуусахгүй. Тэгвэл М.Батчимэг гишүүн тийм хэл амнаас хол яваа төрийн түшээ. Туслахтай нь холбоотой ганц нэг хэл ам гарсныг эс тооцвол өөр наачихмаар хар юм түүнд байхгүй гэхэд болно. УИХ-ын гишүүн, төрийн түшээ хүн ийм л байх ёстой. Авлига, хээл хахууль, элдэв муу муухайгаас ангид, нэр цэвэр байж, улс эх орныхоо төлөө зүтгэх нь тэдний гол үүрэг. М.Батчимэг гишүүн энэ үүргээ маш сайн биелүүлж яваа төрийн түшээ юм.

Боловсорсон улстөрч

Өндөр боловсролтой гэдэг тодотголыг түүнд харамгүй өгөх учиртай. Төгссөн сургууль, ззэмшсэн мэргэжлээр нь тэгж дүгнэж байгаа ч юм биш. Ерөөсөө өнгөрсөн хугацаанд боловсорч чадсан учраас тэр. Хэдийгээр тэрбээр түүх судлаач мэрэгжил эзэмшсэн ч гэсэн ажиллаж байх хугацаандаа улс төр, эдийн засаг, олон улсын харилцаа, аюулгүй байдлын чиглэлээр олон жил судалгааны ажил хийсэн. БХЯ-ны харьяа байгууллагад олон жил ажилласан аюулгүй байдлын салбараар мэргэшсэн судлаач хүн. Дээрээс нь Батлан хамгаалах яамны дэргэдэх Стратегийн судалгааны хүрээлэнд судлаач, ахлах судлаач.

'Тайбэй дахь Улаанбаатарын худалдаа эдийн засгийн төлөөлөгчийн газрын тэргүүн. Үндэсний Аюулгүй Байдлын Зөвлөлийн дэргэдэх Стратегийн судалгааны хүрээлэнгийн зөвлөх, тэргүүлэх шинжээч гээд маш чухал ажлуудыг хийж байсан. Ерөнхийлөгчийн зөвлөхөөр хүртэл ажилласан хүн шүү дээ. Тэр дундаа улс төр, гадаад бодлого хариуцсан зөвлөх байсан. Энэ үедээ хангалттай боловсорч чадсан улстөрч. Манай улстөрчдийн цөөнгүй хувь нь гишуүн болсныхоо дараа боловсорч, улс төрийн талаар ойлголттой болдог. Тэгвэл тэр аль хэдийнэ боловсорчихоод УИХ-д орж ирсэн эмэгтэй юм. Түүнийг хэр зэрэг боловсорсон, чадвартай болохыг нь намын жагсаалтад нэлээд дээгүүр багтаж, УИХ-ын гишүүн болсон нь батлаад өгнө.

Өнгөрсөн дөрвөн жилд ажлаа маш сайн хийсэн

УИХ-ын гишүүний үүрэгт ажлаа тэрбээр өнгөрсөн дөрвөн жилд маш сайн хийсэн гэж дүгнэх гээд байна. Энэ удаагийн парламентад урд өмнө байгаагүй олон эмэгтэй гишүүн суусан. Тиймдээ ч эмэгтэй гишүүд нийлж албан бус бүлэг байгуулсан. Улмаар Гэр бүлийн хүчирхийлэлтэй тэмцэх хууль, Тамхины хяналтын тухай хууль, Хүүхэд хамгааллын хууль, Хөгжлийн бэрхшээлтэй хүний эрхийн тухай хууль, Хүүхэд харах үйлчилгээний тухай хууль гээд олон хуулийг санаачлан, ихэнхийг нь батлуулсан.

Энэ бүхэнд М.Батчимэг гишүүн гар бие оролцсон. Мөн Монгол хэлний тухай хуулийг бие дааж санаачлан, батлуулсан. Хэвлэлийн эрх чөлөөний тухай хууль дээр ч нэлээд голлож ажилласан. Хэвлэлийнхэнд хамгийн их хэрэгтэй байгаа хууль. Гэх мэтээр дурьдаад байвал чамгүй олон хуульд гар бие оролцож, өөрөө санаачилж ажилласан байна. Хамгийн гол нь түүний оролцож ажилласан, санаачилсан хуулиудын ихэнх батлагдсан. Нэг их олон хууль санаачлаад, ганц ч батлагдаагүй бол сайн ажилласан гэж дүгнэхэд бэрх биз дээ. Бас хууль санаачилсан гэхэд ч хэцүү. Харин М.Батчимэг гишүүн санаачилсан, бусад гишүүдтэй хамтарч ажилласан, гол нь батлуулж чадсан. Монгол хэлний тухай хуулийн ач холбогдолтой талыг бичвэл цаг, цаас хүрэлцэхгүй. Ийм гишүүнийг сайн ажиллажээ гэж дүгнэхгүй гээд яах билээ.

Үлгэр жишээ эмэгтэй гишүүн

Сүүлийн үед УИХ дахь эмэгтэй гишүүдийн тоог нэмэх хэрэгтэй. Квотоо нэммээр байна гэж их ярих болсон. Түүнийхээ үр дүнг ч амсч, өнгөрсөн сонгуулиар 11 эмэгтэй гишүүн УИХ-д сууж чадсан. Тэд ч өнгөрсөн хугацаанд эмэгтэй гишүүдийн үүрэг, оролцоо ямар их хэрэгтэйг харуулж, маш чухал зарим хуулийг батлуулж чадсан. Тэгвэл М.Батчимэг гишүүнийг эмэгтэй гишүүдийн үлгэр дуурайлал болсон түшээ гэж дүгнэхэд болохгүй юм алга. Ер нь эмэгтэй улстөрч түүн шиг л имижтэй, чадвартай, боловсрол мэдлэгтэй байх ёстой юм шиг санагддаг.

Бусад эмэгтэй гишүүдийг муу гэж байгаа юм биш. Бүгд л өөр өөрийн гэсэн чадвартай, боловсролтой. Гэхдээ хийдэг бизнес, боловсрол, өмнө нь хийж байсан ажил, улс төрийн замналтай нь холбоотой янз бүрийн хэл ам гардаг. Зарим нь ярьж, хэлж байгаадаа ороогдож, цахим сайтуудын шар мэдээний бай болох нь ч бий. Харин М.Батчимэг гишүүнд тийм зүйл байхгүй. Ажлаа сайн хийгээд хажуугаар нь судалгаа шинжилгээний ажлаа амжуулж, хэзээний буурьтай улстөрч шиг зангарагтай явж чаддаг. Тийм болохоор эмэгтэй гишүүд цаашид гишүүн болох гэж буй эмэгтэй улстөрчид түүнээс үлгэр авахад буруудаад байх зүйлгүй болов уу.

Лоббид автдаггүй улстөрч

Манай улстөрчид хэн нэгний лоббид автаж, буруу зүйлээрээ оролдох гээд байдаг гэмтэй. Зөв, бурууг ялгахдаа маруухан нөхдүүд УИХ-аар дүүрэн л байна. Эсвэл хэн нэгний ятгалга орж, зөвхөн түүнийхээ шийдвэрийг дагаж, хэл ярь гэснийг нь амнаасаа унагаж явдаг нөхдүүд бий. Тэгвэл М.Батчимэг гишүүн өөрийн гэсэн байр суурьтай, буурьтай улстөрч. Зарим нэг шалчиганасан нөхдүүд шиг асуудал болгонд оролцож, мэдэхгүй зүйлнн “бурж”, түүнээсээ болоод онигоонд ороод байдаггүй. Хүний, өөрийн нам гэхгүй. Буруу зүйл байвал хэлээд яриад явчихдаг. Зөв зүйл дээр нь дэмжээд явчихдаг чадвартай, боловсролтой улстөрч.

Магадгүй Батлан хамгаалах салбарт олон жил ажиллаж, судалгаа шинжилгээний ажил их хийсэн нь түүнийг ийм буурь, суурьтай болгосон байх. Мөн өөрийн гэсэн үзэл бодлоо зөв, цаг тухайд нь илэрхийлж чадах чадварыг ч тэндээс олсон болов уу. Яг ийм гишүүн, тэр дундаа эмэгтэй улстөрч манайд хэрэгтэй байгаа юм. Тиймээс түүнийг дахин сонгоход болохгүй юм алга. 

Сонгохгүй шалтгаан: 

Өнгөрсөн дөрвөн жилд М.Батчимэг гишүүн шиг ажлаа ном ёсоор нь хийсэн, нэр цэвэр улстөрч байхгүй болов уу. Тиймээс түүнийг сонгохгүй гэх шалтгаан үзээд өгье ч гэсэн алга.