УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн /2019.05.02/ нэгдсэн хуралдаан эхэллээ. Хуралдааны эхэнд Түр хорооны даргыг сонгох тухай Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийг хэлэлцэж УИХ-ын гишүүн Ж.Батзанданг түр хорооны даргаар сонгохыг дэмжлээ. Санал хураалт явагдахын өмнө УИХ-ын гишүүн Н.Учрал санал хэлсэн юм. УИХ-ын гишүүн Н.Учрал: "Цаг үеэ олсон шийдвэр гаргаж, түр хороог байгуулж байна. 2018 онд Монгол Улсад ирүүлсэн ОУПХ-ны зөвлөмжийн араас Монголын парламент хэрхэн ажилласныг саяхан болсон тус холбооны хурлаар яригдсан. Монгол Улсын хувьд эрүүдэн шүүсэн байж магадгүй гэдэг энэ үйлдэл дээр УИХ анхаарал хандуулан ажилласан гэж олон улсын парламентын хороо дүгнэсэн. Өнөөдөр энэхүү түр хороог байгуулаад, үйл ажиллагаа нь явагдаж байгаа нь олон улсад Монгол Улсын парламент сайн харагдаж байгаа юм. Түр хороо нь байнгын хороотой ажил эрх үүрэгтэй байдаг. Тиймээс энэ түр хорооноос ажлын хэсгүүдийг байгуулаад явах бүрэн боломжтой. Манай парламентын түүхэнд түр хороо байгуулагдаад тогтвортой ажиллаад явсан тохиолдол байдаггүй. Харин Цахим бодлогын түр хороог байгуулаад явж байгаа. Түр хороо нь байнгын хорооныхоо эрхлэх ажлын хүрээнд ажиллах бүрэн боломжтой. Бүтцийн байгууллага гэдгийг дэмжээд явах хэрэгтэй. Зарим хууль тогтоомжийг шаардлагатай бол түр хороо нь болосвруулаад төсөл өргөн бариад хэлэлцүүлэх боломжтой юм. мэдээлэл сонсох, хянан шалгах зэрэг үйл ажиллагааг ч зохион байгуулах боломжтой юм."
УИХ-ын нэгдсэн чуулганы өнөөдрийн /2019.04.18/ хуралдаанаар Улсын Их Хурлын гишүүн Ж.Батзандан, Л.Болд, Ц.Нямдорж, Л.Оюун-Эрдэнэ, Я.Санжмятав, А.Сүхбат нараас өргөн мэдүүлсэн “Түр хороо байгуулах тухай” Улсын Их Хурлын тогтоолын төслийн анхны хэлэлцүүлгийг хийлээ. Тогтоолын төсөлтэй холбогдуулан УИХ-ын гишүүд асуулт асууж, санал хнэллээ. УИХ-ын гишүүн О.Содбилэг: "Эрүүдэн шүүлттэй холбоотой бичлэгийг УИХ-ын гишүүд, Сэтгүүлчид, Иргэний нийгмийн байгууллагын төлөөллүүдэд үзүүлсэн. Одоо үүнийг олон нихйтэд ил болгох болоогүй юу? Хэнд үзүүлэхийг хэн шийдээд байгаа юм бэ? Шинэ нөхцөл байдал бий болоод эрүүдэн шүүж ял тулгасан нь ил болсон байхад таслагдаж ял авсан хүмүүсийг хэзээ суллах вэ? Эдгээр иргэд Орхон аймгийн иргэд байгаа. Хөгшин настай ар гэр, аав ээж нь бий. Тэдэнтэй хэзээ уулзуулах юм бэ? Хэтэрхий удаашралтай байна. Өдөр өдөрт л хэрэгтэй холбоотой шинэ нөхцөл байдлууд гарч ирээд л байна. Эрүүдэн шүүж ял тулгасан нь үнэн гэдэг нь батлагдаад байхад хэзээ асуудлыг шийдэх юм бэ? ингэж сунжруулах сонирхол байга аюм уу? Хууль хүчний байгууллагынханд энэ бичлэгийг хэзээ үзүүлэх юм бэ? Хэзээ нууцаас гаргах юм бэ?"
УИХ-ын өнөөдрийн /2019.04.12/ нэгдсэн чуулган 10 цаг 10 минутад 50,7 хувийн ирцтэйгээр эхэлж С.Зориг агсны хэргийг шалгах түр хороо байгуулах талаар хэлэлцэж байна. УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү: "Тухайн үед ерөнхийлөгч байсан Н.Багабанди, Ерөнхий сайд Ц.Элбэгдорж, Ерөнхий прокурор байсан н.Алтанхуяг, н.Энх-Амгалан, ХЗДХ-ийн сайд байсан Л.Цог, Ц.Нямдорж нар энэ хэргийг мэднэ. Би бол мэдэхгүй. Тиймээс хууль шүүхийг хараад байж абйна. Ерөнхий прокуророос асуусан илэрсэн, нотлогдсон гэсэн. Одоо шинэ прокурор томилогдсон. Тодорхой юм хэлэх байх гэж итгэж байна. Эргэлзээтэй юм байгаа гэдэгтэй санал нэг байна. Үүнээс гадна гэр бүлээр нь шатаасан нэг хэрэг байгаа. Энэндээр 3 хэрэг байгаа юм. Хүн санаатайгаар шатааж алсан. Улс төрийн нөлөө бүхий хүнийг захиалгатайгаар алсан. Хэргийн захиалагч хэн бэ? Цагдаа, Тагнууд Засгийн газрын мэдэлд байдаг. Эрдэнэт үйлдвэрийн асуудал дээр ажлын хэсэг байгуулагдаад УИХ-ын ажлын хэсгийг ч үл тоон ажиллаж болсон. Би Ц.Нямдорж гуай танд дургүйдээ ингээд байгаа юм биш. Та энэ ажлын хэсэгт орох хэрэггүй. Та өөрөө ч "над дээр хэрэг үүсгэсэн" гэж хэллээ. Ашиг сонирхол энд яригдана. Хүмүүс хардана. Та эрүүгийн хэрэгт шалгагдаж байхдаа нөлөөлөх зорилготой байх вий, Өөрөө эрх мэдэлтэй ойр байгаа учраас нөлөөлж, чиглүүлэх вий. Тиймээс та ахмад хүний хувьд зөвлөөд явж болно. Та намайг чагнасан, тагнасан асуудал гэж байна. Би мөрдөн мөшгисөн гэж хэлсэн. 4000 хүнийг залилсан Тагнуулын газрын дарга Чулуунбаатар гэж хүнд яагаад эрүү үүсгэхгүй байна вэ? Ажлаа өгсөн хэрнээ эрүүгийн цагдаа ашиглан миний тойрогт мөрдөн мөшгилт хийсэн. Түр хороо нь ямар үр дүнд хүрээд татан буугдах вэ? Хэлмэгдүүлсэн, хэрэг хүлээлгэсэн гэж байгаа бол уучлал үзүүлэх ёстой. Мөн маш олон хаалттай хэргүүд байна. 1998 оноос хойш 2015 он хүртэл олон хэрэг гарсан. Эдгээр хэргүүдийг ил гаргах боломж бий юу? Түр хороо үүнд санаачлагатай ажиллах уу?" Түүний асуултанд ХЗДХ-ийн сайд Ц.Нямдорж хариуллаа. Үүний дараа УИХ-ын гишүүн О.Баасанхүү тогтоолын төсөлтэй холбогдуулан байр суурь илэрхийлсэн юм.
УИХ-ын өнөөдрийн /2019.04.12/ нэгдсэн чуулган 10 цаг 10 минутад 50,7 хувийн ирцтэйгээр эхэлж С.Зориг агсны хэргийг шалгах түр хороо байгуулах талаар хэлэлцэж байна. УИХ-ын гишүүн Л.Мөнхбаатар: "Энэ хэргийн хянан шийдвэрлэх үйл явц ч гэсэн нилээн төвөгтэй байсан. Тиймээс тухайн үеийн Монгол Улсын парламентын гишүүн амь насаа алдсан хэрэг гарсан учраас Олон Улсын Парламентын хороо байнга анхаарал хандуулж ирсэн. 2017 оны 9 сард тус хорооны Хүний эрхийн хорооноос төлөөлөгчид ирж ажиллаад санал зөвлөмж гаргасан. 10 төрлийн зөвлөмжийг Монголын парламентад өгсөн. Үүний дагуу ажлын хэсэг байгуулагдсан. Ажлын хэсгүүд ажиллахад хэргийн цар хүрээ өргөн эрх хэмжээний асуудал байгаа учраас Түр хороо байгуулан ажиллах нь зүйтэй гэж үзсэн. Түр хорооны ажиллах хүрээ хязгаарыг тогтоож, тодорхой болгох хэрэгтэй байна. Түр хороо нь тодорхой асуудлыг хянан шалгаж, санал дүгнэлт гарган танилцуулаад татан буугддаг. Бүрэлдэхүүнийг УИХ-ын гишүүд бүрдүүлнэ. Ажиллах хугацааг тогтоож өгдөг. Бүрэлдэхүүний хувьд маргаан үүссэн. Гэхдээ хэн ч хэдэн ч гишүүн орж ажиллах боломжтой. 1996 оноос хойш Парламентын түүхэнд 8 байнгын хороо ажиллаж байсан. 12-26 гишүүний бүрэлдэхүүнтэй байсан. Тиймээс УИХ-аас Түр хорооны бүрэлдэхүүнийг батлаад явах боломжтой. Хүрээ хязгаарын хувьд тодорхой зорилго тавиад түүнийгээ биелүүлэх ёстой. Хүн амины хэрэг, Эрүүдэн шүүсэн хэрэг. Энэ 2 асуудлыг хэрхэн хянан шалгах вэ гэдэг нь Түр хорооны эрхийн хүрээнд хуулийн дагуу шийдэгдэнэ. Үүнийг тодорхой болгох шаардлагатай. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх үйл ажиллагаа нь нууцын зэрэглэлтэй. Олон ажиллагаа байдаг. Нотлох баримтуудтай танилцах хэрэг гарна. Тиймээс бүх гишүүд оролцоод явах боломжгүй. Ерөнхий Прокурорын дэргэд ажлын хэсэг байгуулах ёстой. Үүний талаар санал солилцож байгаа юу?" Түүний асуултанд Түр хороо байгуулах УИХ-ын тогтоолын төсөл санаачлагч УИХ-ын гишүүн Л.Болд хариуллаа.
УИХ-ын өнөөдрийн /2019.04.12/ нэгдсэн чуулган 10 цаг 10 минутад 50,7 хувийн ирцтэйгээр эхэлж С.Зориг агсны хэргийг шалгах түр хороо байгуулах талаар хэлэлцэж байна. УИХ-ын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэ: "1998 оноос хойш 6 парламентыг дамжиж байгаа хэрэг. Өмнө нь энэ асуудлыг тавьж, түр хороо байгуулж болоогүй юм бэ? Энэ хэргийг шалгах явцад хууль хэрхэн зөрчигдсөнийг нарийвчлан шалгана гэсэн байна. Сүүлийн 2 жилийн хэрэг шалгалтын явцад хууль зөрчигдсөн нь тодорхой болж байх шиг байна. Анх хэрэг гарахаас эхлээд хэргийн газрын үзлэгээс эхлээд захын нэг хүн л хэрэг гарвал хэн ч хэргийг газарт ойртох ёсгүй гэдгийг мэднэ. гэтэл өнгөрсөн 21 жилийн хугацаанд хэрэг яагаад илрэхгүй удав? Хууль зөрчсөн, завхруулсан ямар зүйл байна вэ? Жишээ нь Ц.Нямдорж сайдын хэлсэнчлэн хүнийг чагнан тагнасан, мөрддөг, хэлмэгдүүлдэг, эрхийг нь зөрчдөг үйлдэл байсан эсэх гээд хэрэг гарсанаас эхлээд эхнээс нь ул суурьтай шалгаарай. Хууль хяналтын байгууллагын завхрал, хүнд суртал, прокурор хяналт тавьж чадахгүй байх гэх мэт асуудал байгааг иргэд уулзалт бүр дээр хэлж байна. Ийм байдлаар ужгирвал жирийн иргэний эрх ашгаас эхлээд энэ аймшигт хэрэг хүртэлх орон зайд гажуудал гарсан гэдгийг хэлмээр байна. Нийгмийн ёс суртахуун, ёс зүйрүү анхаарахгүй бол болохгүй байна. Төрийн яаманд аллага гарч байна. Парламентын танхимд ална шулна гээд хэлж л байдаг. Олон нийтийн газар ална хядна гээд хашгирч л байдаг. Энэ байдалдаа анхаараарай." Түүний асуултанд тогтоолын төсөл санаачлагч болон ХЗДХ-ийн сайд нар хариуллаа.
