УИХ-ын чуулганы өнөөдрийн \2023.01.13\ нэгдсэн хуралдаанаар Махны экспортын тухай тавьсан асуулгын хариуг сонслоо.

Эл асуудалтай холбогдуулан гишүүд асуулт асууж, байр сууриа илэрхийлэв.

УИХ-ын гишүүн Ц.Идэрбат:

Хөдөө аж ахуйн бараа бүтээгдэхүүн тэр дундаа мал аж ахуйн бараа бүтээгдэхүүний экспортын орлогыг нэмэгдүүлэх тал дээр асуудлыг шийдэхийн тулд олон зүйл ярьж байгаа. Малчидтай уулзах үеэр Монгол улсын малын тоо хэт их, бэлчээрийн даацын асуулын гарц, гаргалгааг бараа бүтээгдэхүүнээ ялангуяа махаа экспортлохтой холбоотой гэж хэлдэг. Үүнийг зөв голдирлоор оруулаад явуулбал Монгол улсын хөдөө аж ахуйн салбар улс орны эдийн засаг, ард иргэдийн аж амьдралд туйлын нэмэр үзүүлнэ.

Сайдын танилцуулгаас Хөдөө аж ахуйн яамны мал, махны экспортын асуудал ямар бодлогоор яваад байгаа нь огт ойлгомжгүй байна. Баахан компаниудад квот өгчихсөн. Квот авсан компаний зоорийг нь очоод үзэхээр юу ч байхгүй. Яаж мах экспортолдог вэ гэхээр малчдаас малыг нь аваад гаргадаг юм, квот дээр нь 2000-3000 мянган төгрөг тавьдаг гээд Б.Пүрэвдорж гишүүн Их хурлын хуралдаанд ярьдаг. Квот авсан компани мах бэлтгэдэггүй, ченж хийдэг. Дундаас нь ашиг олдог ийм л компаниуд явж ирсэн.

Яамны танилцуулгаас малын эрүүл бүс гаргаж байж малын махны экспорт нэмэгдэх юм байна гэж харлаа. Дэлхий нийтэд улс орныхоо хэмжээнд эрүүл бүс болохыг зорьдог. Тухайн орон нутагт эрүүл бүс байгуулдаг. Бүр жижигрүүлээд тухайн аж ахуйн нэгжид эрүүл бүс байгуулаад явдаг ийм л 3 тогтолцоо байдаг юм билээ.

Манайх эрүүл бүс байгуулна гэж байна. Тэгэхээр тухайн орон нутагтаа аж ахуйн нэгж өөрийн хөрөнгөөр ойр хавийнхаа малчид, мах бэлтгэгчтэй хамтраад эрүүл бүс байгуулаад явах ажил зах зухаасаа хэрэгжээд эхэлсэн байгаа. Үүн дээр аж ахуй нэгжүүдээс яамнаас зөвшөөрөл, бодлогыг тусгаад өгвөл БНХАУ болон танилцуулгад дурдсан 20-иод улстай өөрсдөө гэрээ хэлэлцээр хийгээд, хорио цээрийн байгууллагатай нь хамтарч ажиллаад, стандартад нь нийцүүлээд явах боломжтой гэдэг санал хэлж байсан.

Түүний асуултад ХХААХҮ-ийн сайд Х.Болорчулуун хариуллаа.