УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар “Эрчим хүчний шинэ эх үүсвэрийн талаар” тавьсан асуулгын хариуг танилцуулав. Уг хариутай холбоотойгоор УИХ-ын гишүүд асуулт асууж, санал хэллээ. УИХ-ын гишүүн Ж.Батсуурь Монгол Улсын Ерөнхий сайдад өнгөрсөн оны 10 дугаар сард эрчим хүчний талаар асуулга тавьсан. Учир нь Монгол Улсад өнөөдөр болж бүтэхгүй байгаа зүйл үйлдвэрлэл хөгжихгүй байгаа энэ утаа, түгжрэл гээд маш олон зүйлээс шалтгаалдаг боловч миний хувьд бол хамгийн гол нөлөөлж байгаа зүйл бол эрчим хүчний хязгаарлалт гэж хэлэхэд болно. Та олон удаа бас Ерөнхий сайдын асуулга олон зүйл дээр бид нарт Монгол Улсын өнөөгийн хэрэглээ нийлүүлэлт 2 үе аль хэдийн даваад өнгөрчихсөн гэсэн ийм зүйлүүдийг бол хэлдэг, энийг ойлгодог, мэддэг. Тэгээд дээр нь одоо энийг бас сонирхоод байгаагийн шалтгаан бол нэгэнт Монголын эрчим хүчний систем хомсдолтой байгаа болохлоор зүүн бүсийг хязгаарладаг тэгэхлээр зүүн бүсэд өөрт нь 5-7 тэрбум хүрэн нүүрсний нөөц байдаг үүгээрээ бид нар бас энэ цахилгаан станцыг босгох боломжтой биш байгаа гэсэн судалгааны явцад энэ цахилгаан станцын 10 гаруй жилийн энэ түүхийг сонирхох асуултууд надад маш олноор ирсэн юм аа Чойжоо сайд аа. Тийм учраас танаас хэдэн зүйлийг асууя. Таны илтгэлтэй холбогдуулаад одоо надад маш олон материалууд ирсэн байна танд баярлалаа. Энэ материалуудаас хараад байхад бол хэд хэдэн зүйлийг асуумаар санагдсан. Нэгдүгээр асуулт Оюутолгой, Тавантолгой хэдэн мегаватт хэрэглэдэг юм бэ? Энэ жилд хэдэн сая долларыг гадагш нь өгдөг юм бэ гэсэн асуулт байгаа юм. Дээр нь энэ тавантолгойн цахилгаан станц 450мвт-ын цахилгаан станц бол 10 гаруй жил яригдаад таныг эрчим хүчний сайд болоход энэ бас явчих юм байна бизнес хүн энэ чиглэлийг дэмждэг хүн гэсэн харин ч бүр удаашраад явчихлаа. Тэгээд 2021 онд нэг тендер хүчингүй болсон 2022 онд нэг тендер хүчингүй болсон 2023 онд тендер хүчингүй болсон одоо шүүхийн шатанд байгаа гэж та хэллээ. Асуудлыг бол ингээд таны энд ирсэн бичиг баримтуудыг үзээд байхад сангийн яам энэ тендерийг хүчингүй болгоод дараагийнх яаралтай зарла гээд байгаа юм биш үү. Тэгэнгүүт шүүх дээр байна гэсэн байдлаар асуудалд хандаад байдаг. Тэгэхлээр энэ шүүх дээр дээр байгаа энэ асуудлуудыг хандаад байхад өрсөлдөгч өгч компаниасаа 30 сая доллар илүү санал өгсөн туршлага муутай тэр Камбожийн компанийг шалгаруулах гээд хүч түрээд байгаа юм биш байгаа? Энэ нь өөрөө сангийн яам болон бодлогын яамнууд энийг зогсоохгүй гээд цааш нь явуулах гээд шүүх дээр байгаа. Энэ нь тэр компанийг зориудаар шалгаруулах гээд байгаа юм. Орж ирээд байгаа. Түүний хариултад Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэн, Эрчим хүчний яамны үнэлгээний хорооны дарга Б.Ерэн-Өлзий нар хриуллаа
2024-03-22
УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Үндсэн хуулийн цэцийн тухай хууль болон Цэцэд маргаан хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төслийн талаар хэлэлцлээ Хуулийн төслүүдтэй холбоотойгоор УИХ-ын гишүүд асуулт асууж, санал хэллээ. УИХ-ын гишүүн Н.Энхболд: Би ганцхан асуулт асуух гэсэн юм. Цэцийн тухай, Цэцэд маргаан хянан хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн төслүүдийг хэлэлцээд болж өгвөл энэ чуулганаараа батлах гэсэн байр суурьтай байгаа. Түрүүн өмнөх асуултад хариулахдаа Мөнх-Оргил гишүүн хэлж байна гээд, тэр болгон бүрдээд байхгүй яг тодорхой нөхцөл байдалд нийгмийн уур амьсгал ялангуяа одоо салбарынхны дунд үүссэн ойлголцол тэгэхээр энэ үед батлаад авахгүй бол дахиад цаг алдана аа гэсэн үндэслэлтэй би бүрэн дүүрэн санал нийлж байна. Дараагийн их хурлаар гарч ирээд 32 жил Цэцийг тойрсон салбарт хуримтлагдсан асуудлуудыг судлаад нэгдсэн ойлголтод хүрнэ гэхэд бол бас л их цаг алдах болов уу гэж бодоод байгаа юм. Одоо гишүүдийн юунаас харж байхад гол маргаантай асуудал хүний үндсэн эрхтэй үндсэн хуулиар олгосон үндсэн эрхтэй холбоотой асуудлуудыг тойрсон зүйлүүд их гарч байна. Ингэхээс ч өөр арга байхгүй процедуртай холбоотой, гишүүдтэй холбоотой, томилгоо, элдэв янзын зохион байгуулалтын асуудалтай зүйлүүд нь бол нэг их маргаан дагуулахгүй явж явчих болов уу л гэж бодож байгаа. Манай АН-ынхан завсарлага л авч байгаа юм байна ярихаар ойлголтуудад авах болов уу гэж бодож байна. Бид нар, манай нам дээр сүүлийн 3 жил 800 гаруй хуульд бүх хуульд дүн шинжилгээ хийгээд үзэхэд 840 гаруй хуульд хүний эрхийн зөрчилтэй холбоотой заалтууд байна гэсэн ийм дүгнэлт гарсан юм. Тэрний дагуу хийгдэж байгаа ажлуудын олон ажил бий. Бид нарын баталсан олон хуульд тэр судалгаануудаар гарсан заалтууд орж хөндөгдсөн өөрчлөгдсөн зүйлүүд байгаа. Тэгээд энэнээс харахад ч гэсэн үнэхээр Цэц дээр юм уу аль нэг газар хүний үндсэн эрхийг хамгаалдаг энэ тогтолцоог зохицуулалтуудыг хийхгүй бол болохгүй нь ээ гэдэг 32 Жилийн дүгнэлттэй бид нарын судалгаа зориод байгаа юм шиг хэлж байгаа юм. Тэгээд миний асуулт юу вэ гэхээр за ингээд хэлэлцэх эсэхээ шийдчихлээ гэж бодъё тийм ээ Мөнх-Оргил гишүүн ээ. Тэгээд хэрэв энэ хүний үндсэн эрхийг тойрсон асуудал одоо яг гишүүдийн асуугаад байгаа шиг асуудлууд яригдаад энэнээс болоод энэ 2 хууль явахгүй болоод ирвэл, жишээ нь хууль санаачлагчдын зүгээс ажлын хэсгийн зүгээс энэ зүйлүүдээ яг ямар хүрээ аль хязгаар хүртэл заримаас нь татгалзаж болох вэ? Бүрэн аваад хаячихвал харамсалтай байна яг үүнтэй холбоотой асуудлаар энэнээс цааш бол уг нь явмааргүй байгаа юм даа ядаж энэ хүртэл нь зогсоогоод эхний алхмыг нь хийчихмээр байна ер нь татгалзаж болох уу? Түрүүлсэн хүүхдийнх нь талаар асуухаар хариулахад хэцүү байж магадгүй. Үүнийг асуугаад ойлголцоод явбал магадгүй хоёр хуулиа бүр шийдэхгүй, наагуур нь дундыг баримтлаад шийдчих хувилбар байх юм болов уу даа гэж би дотроо бодож суудаг. Энэ бол ердөө л миний ганц асуулт. Ер нь ингээд энэ нийгмийн, эдийн засгийн, хуулийн шинжлэх ухаанууд бол байгалийн хууль шиг гээд л физик, химийн хуулиуд шиг ямар ч тохиолдолд нэг урвал үзэгдэл томьёонд эцсийн үр дүн нь яг хэвээрээ байдаг ийм зүйлүүд биш нийгмийн хөгжлийн шаардлагын дагуу заавал өөрчлөгдөж магадгүй нийгмийн шинжлэх ухаануудын ганц өөрчилж болохгүй ойлголцдог үнэн зүйл нь бол нийгмийн улс төрийн амьдралын шаардлага цаг үе тухайн үедээ тохирсон өөрчлөлт бол одоо заавал орж байхынх ёстой.
